Η κηπουρική αποτελεί αγαπημένο χόμπι για χιλιάδες ανθρώπους, που έλκονται από την ομορφιά ενός ανθισμένου κήπου, την επαφή με την φύση και φυσικά την χαλάρωση που νιώθουν όταν φροντίζουν – ή ακόμα και μιλάνε – στα αγαπημένα τους φυτά.
Ωστόσο, η φροντίδα των φυτών σε εσωτερικούς χώρους, βεράντες και κήπους έχει πολλά ακόμα να προσφέρει. Πολυάριθμες μελέτες την έχουν συσχετίσει με μειωμένο κίνδυνο διαβήτη, καρδιοπάθειας και εγκεφαλικού, καθώς αποτελεί μία «ηπίας εντάσεως καρδιαγγειακή άσκηση», σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ.
Επιπλέον, μελέτη του Πανεπιστημίου του Αρκάνσας έδειξε πως οι κηπουροί έχουν χαμηλότερα ποσοστά οστεοπορώσεως σε σύγκριση με όσους ασχολούνται με άλλα είδη φυσικής δραστηριότητας, όπως το τζόγγινγκ ή η αεροβική.
Η κηπουρική μπορεί να είναι από μία μετρίας εντάσεως αεροβική άσκηση (όταν λ.χ. κάποιος φυτεύει μικρές γλάστρες ή σπόρους) έως μία υψηλής εντάσεως (όταν λ.χ. σηκώνει σακιά με χώμα ή ξεριζώνει χορτάρια με τα χέρια).
Σε αντίθεση με το τζόγγινγκ και τις ασκήσεις με βάρη που εστιάζουν σε συγκεκριμένες μυϊκές ομάδες, οι δραστηριότητες όπως η κηπουρική εξασκούν πολλούς και διαφορετικούς μυς του σώματος, με αποτέλεσμα να παρέχουν μια καλά ισορροπημένη προπόνηση.
Η κηπουρική καίει επίσης πολλές θερμίδες. Μελέτη του Πανεπιστημίου της Άιοβα έδειξε πως ανά 30 λεπτά ήπιας κηπουρικής (όπως φύτεμα, κλάδεμα ή χειροκίνητο ράντισμα) ο μέσος άντρας καίει σχεδόν 200 θερμίδες και η μέση γυναίκα σχεδόν 150, όταν λ.χ. οι καύσεις ανά μισή ώρα τζόγγινγκ είναι περίπου 260.
Τα Εθνικά Ιδρύματα Υγείας (ΝΙΗ) των ΗΠΑ συνιστούν 30-45 λεπτά κηπουρικής επί 3-5 μέρες την εβδομάδα, στο πλαίσιο μιας καλής στρατηγικής που θα αποτρέψει ή και θα καταπολεμήσει την παχυσαρκία. Εάν έχετε πρόβλημα χρόνου και δεν μπορείτε να διαθέτετε μονομιάς όλη αυτή την ώρα, μπορείτε να μοιράσετε την κηπουρική σας στα δύο, φροντίζοντας τα μισά φυτά το πρωί και τα υπόλοιπα το βραδάκι, ούτως ώστε να αποφεύγετε και την ζέστη του μεσημεριού.
Ένα άλλο πλεονέκτημα της κηπουρικής είναι ότι μπορεί να ασχοληθεί κάποιος με αυτήν δίχως να κάνει βήμα από το σπίτι του και δίχως να χρειάζεται ειδικό εξοπλισμό. Είναι επίσης κατάλληλη για όσους δεν μπορούν να ασχοληθούν με κάποια πιο κοπιώδη δραστηριότητα, επειδή λ.χ. πάσχουν από κινητικά προβλήματα, χρόνιους πόνους ή έχουν μεγάλη ηλικία.
Επιπλέον, έχει ένα πλεονέκτημα που δύσκολα αποκτούν άλλα είδη φυσικής δραστηριότητας: «κολλάει» κάποιος μαζί της και είναι πολύ πιθανό να την εξασκεί συχνά.
Η κηπουρική μπορεί επίσης να καταπολεμήσει το στρες αποτελεσματικότερα από άλλες χαλαρωτικές δραστηριότητες, όπως το διάβασμα. Επιστήμονες από τα πανεπιστήμια του Wageningen και του Leiden, στην Ολλανδία, δημοσίευσαν προ διετίας στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Health Psychology» μελέτη που έδειξε πως όσοι ασχολούνται συστηματικά με την κηπουρική παρουσιάζουν σημαντικά μεγαλύτερες μειώσεις στα επίπεδα της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης, και μεγαλύτερη βελτίωση της ψυχικής τους διάθεσης μετά το πέρας της.
Κατάθλιψη και άνοια
Και μετά είναι οι ευνοϊκές επιδράσεις της στην ψυχική υγεία και στις νοητικές λειτουργίες. Επιστήμονες από το Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστημών Ζωής μελέτησαν πάσχοντες με κατάθλιψη, επίμονη κακοδιαθεσία ή διπολική διαταραχή (παλαιότερα λεγόταν μανιοκατάθλιψη), από τους οποίους ζήτησαν να διαθέτουν έξι ώρες την εβδομάδα φροντίζοντας λουλούδια και λαχανικά.
Τρεις μήνες αργότερα, οι μισοί από αυτούς παρουσίαζαν μετρήσιμη βελτίωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων τους, ενώ η βελτίωση επέμενε επίτρεις μήνες έπειτα από την διακοπή του προγράμματος της κηπουρικής.
Οι ερευνητές λένε ότι το κλειδί είναι να ενδιαφερθούν οι ασθενείς για την κηπουρική και να αιχμαλωτιστεί το ενδιαφέρον τους: όσοι εθελοντές τους δεν βρήκαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε αυτήν, παρουσίασαν την μικρότερη βελτίωση.
Δύο άλλες μελέτες, που διεξήχθησαν σε 60άρηδες και 70άρηδες εθελοντές και διήρκησαν έως 16 χρόνια, έδειξαν πως όσοι ασχολούνταν με την κηπουρική διέτρεχαν έως 47% μικρότερο κίνδυνο άνοιας, σε σύγκριση με όσους δεν ασχολούνταν.
Είναι επίσης καλά γνωστό πως για τους ανθρώπους που ήδη έχουν άνοια, ένας περίπατος σε ένα πάρκο ή ένα δάσος μπορεί να ασκήσει θεραπευτική δράση.
Υπάρχουν όμως και άλλα οφέλη. Μελέτες δείχνουν πως όσοι ασχολούνται σχεδόν καθημερινά με την κηπουρική έχουν μεγαλύτερη όρεξη για ζωή και κοιμούνται καλύτερα. Και το κερασάκι στην τούρτα: έχουν καλύτερη σεξουαλική ζωή. Επιστήμονες από το Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης, λ.χ., δημοσίευσαν το 2009 μελέτη που έδειξε πως μισή ώρα ενασχόληση με τα φυτά την ημέρα μπορεί να μειώσει κατά το ένα τρίτο τις πιθανότητες των ανδρών να εκδηλώσουν στυτική δυσλειτουργία, ενώ όσοι ασχολούνται περισσότερο με την κηπουρική μειώνουν τον κίνδυνο κατά 50%.
Μάλιστα, στο άρθρο τους εξηγούν πως η καύση έστω και 1.000 θερμίδων περισσότερων την εβδομάδα, μέσω φυσικών δραστηριοτήτων όπως η κηπουρική, αποτελεί καλό μέσον προστασίας από την στυτική δυσλειτουργία.
Για ευνόητους λόγους, τέλος, και μεσούσης της οικονομικής κρίσης, η κηπουρική μπορεί να παράσχει σημαντικό όφελος και στην διατροφή μας.
Οι ειδικοί λένε ότι τα φρούτα και τα λαχανικά που καλλιεργούμε μόνοι μας είναι ό,τι πιο υγιεινό μπορούμε να φάμε – χώρια το οικονομικό όφελος από μια τέτοια κίνηση, το οποίο μπορεί να καταπραΰνει έστω και λίγο το άγχος που προκαλούν στους περισσότερους από εμάς τα οικονομικά προβλήματα.
