Οταν υψώνουν τα χέρια τους κάνοντας μια καθιστή παραλλαγή του περίφημου «κύματος» σημαίνει ότι συμφωνούν. Οταν σταυρώνουν τους καρπούς εκφράζουν τη διαφωνία τους. Οταν κινούν κυκλικά το χέρι προειδοποιούν τον ομιλητή ότι τελείωσε ο χρόνος των τριών λεπτών που είχε στη διάθεσή του και πρέπει να αφήσει το βήμα για τον επόμενο. Οι περισσότερες χειρονομίες είναι δανεισμένες από το γήπεδο. Και τα χειροκροτήματα απαγορεύονται για να μην ενοχλούνται οι γείτονες, καθώς μερικές φορές οι συζητήσεις κρατούν μέχρι τα χαράματα.

Σε ποια χώρα οι κανόνες που διέπουν τις δημόσιες συζητήσεις μπορεί να είναι τόσο αυστηροί και να τηρούνται απ’ όλους; Στην προτεσταντική και ξενέρωτη Γερμανία; Σε καμιά από εκείνες τις απίθανες σκανδιναβικές χώρες όπου οι οδηγοί σταματούν όταν ανάβει κόκκινο; Οχι. Οι παραπάνω σκηνές εκτυλίσσονται τον τελευταίο καιρό στα πάρκα της Κωνσταντινούπολης, της Σμύρνης και της Αγκυρας, με τη συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων. Αρχίζουν πάντα με πέντε λεπτών σιγή στη μνήμη των πέντε θυμάτων των ταραχών, τα ονόματα των οποίων –περιλαμβανομένου ενός αστυνομικού –μνημονεύονται από το μικρόφωνο (και φυσικά δεν διανοείται να γιουχάρει κανείς). Και αποτελούν ένα πραγματικό πείραμα άμεσης δημοκρατίας σε μια χώρα που η Ευρώπη θεωρεί ότι κατοικείται από πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Το πιο σημαντικό φόρουμ είναι αυτό του Πάρκου Αμπάσα, στη συνοικία Μπεσίκτας. Εκεί, ο απεσταλμένος της «Λιμπερασιόν» άκουσε με μεγάλη συμπάθεια τη νεαρή συγγραφέα Σεμά Καϊγκουσούζ να λέει ότι για πρώτη φορά έχει την αίσθηση ότι ανήκει σε μια χώρα. «Μέχρι τώρα, όπως και πολλοί άλλοι, ζούσα στο φεμινιστικό και προοδευτικό μου συννεφάκι μαζί με ανθρώπους σαν κι εμένα», τόνισε. «Τώρα είμαστε όλοι μαζί, άνθρωποι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους». Κάποιος διηγείται μια προσωπική του εμπειρία, κάποιος άλλος ένα όνειρο, όσοι παίρνουν τον λόγο μαθαίνουν τώρα να μιλούν και, κυρίως, μαθαίνουν να ακούν, είναι «μαθητευόμενοι πολίτες που μπορεί να αλλάξουν ριζικά τα δεδομένα στη χώρα», όπως επισημαίνει η κοινωνιολόγος Εσίν Ιλερί. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να ανακαλύψουν τον άλλο, να εμπλουτίσουν τον προβληματισμό τους με τον δικό του, να δουν τα πράγματα από τη δική του σκοπιά.

Είναι ασεβές, αλλά σε πιάνει σχεδόν θλίψη βλέποντας να γίνονται στην Τουρκία πράγματα που στην Ελλάδα δεν έχουμε κατακτήσει. Εδώ δεν μάθαμε ούτε να συζητάμε ούτε να ακούμε. Δεν μάθαμε να σεβόμαστε την αντίθετη άποψη, στα τηλεοπτικά πάνελ γίνονται παράλληλοι μονόλογοι.

Οταν έγινε το Gay Pride στην Πλατεία Ταξίμ, στις 30 Ιουνίου, όλα τα συνθήματα σταμάτησαν όταν ακούστηκε το κάλεσμα του μουεζίνη. «Δεν θέλουμε να σοκάρουμε τους πιστούς και να τροφοδοτήσουμε την προπαγάνδα της εξουσίας», λέει ο Ουμίτ. «Οι πιστοί έχουν δικαίωμα να ζουν όπως θέλουν, αλλά πρέπει να σέβονται τα δικαιώματά μας και τον τρόπο ζωής μας», συμπληρώνει η Σενέμ, μια νεαρή γιατρός. Εμείς θα φωνάζαμε απλώς δυνατότερα.