Οι αιτήσεις διαζυγίων στο Ιράν αυξάνονται ραγδαία εδώ και έναν χρόνο. Ώς έναν βαθμό αυτό αποδίδεται στην οικονομική ύφεση, αλλά κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι «φταίνε οι τουρκικές σαπουνόπερες που προβάλλουν τις γυναίκες χειραφετημένες», δεν συγχωρούν τα παραστρατήματα των συζύγων τους και εμφανίζονται να παίρνουν τη ζωή στα χέρια τους.
Οι εξωσυζυγικές σχέσεις και οι σεξουαλικές αδιακρισίες που προβάλλονται από τις τουρκικές σαπουνόπερες είναι ιδιαιτέρως δημοφιλείς στις Ιρανές, που τις παρακολουθούν ανελλιπώς από παράνομα δορυφορικά προγράμματα.
Πολλά δικηγορικά γραφεία στην Τεχεράνη βομβαρδίζονται από αιτήσεις διαζυγίων. «Δεν προλαβαίνουμε να πάρουμε ανάσα», δηλώνει η δικηγόρος Φατίμα Σιράζι. «Πέρυσι είχα έξι περιπτώσεις και φέτος χειρίζομαι 15».
Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν έχει το τέταρτο υψηλότερο ποσοστό διαζυγίων παγκοσμίως, σύμφωνα με το ληξιαρχείο της χώρας. Από τις αρχές του 2013 έως τώρα τα διαζύγια στην ιρανική πρωτεύουσα αυξήθηκαν κατά 6%. Για τη Σιράζι τα αίτια είναι πρώτα οικονομικά. «Παραδοσιακά οι άνδρες έφερναν το χρήμα στα σπίτια και στις ημέρες μας πασχίζουν. Πολλά ζευγάρια φέτος ήρθαν για διαζύγιο εξαιτίας οικονομικών διαφορών». Ωστόσο η ουσία του προβλήματος είναι αλλού, και έως έναν βαθμό έχει ρίζες και στα επίμαχα τηλεοπτικά προγράμματα, ασχέτως αν μια τέτοια παραδοχή δεν έχει εκφραστεί ανοιχτά και επισήμως. Ο ισλαμικός νόμος στερεί από τη γυναίκα το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Για να βγει ένα διαζύγιο υπέρ της συζύγου πρέπει να υπάρχει συγκατάθεση του συζύγου.
Ακόμη και έτσι, τα πράγματα δεν είναι απλά. Η ιρανική νομοθεσία προβλέπει ότι ο σύζυγος πρέπει να συμφωνήσει για ποσό σε χρυσό, ως προίκα, πριν από τον γάμο. Και αυτό θα πρέπει να καταβληθεί στην περίπτωση που η σύζυγος ζητήσει διαζύγιο ώστε να μπορέσει να συντηρηθεί μετά το διαζύγιο. Ο άνδρας συνήθως αρνείται την προίκα, εκβιάζοντας τη σύζυγό του ότι αν επιμείνει στη διεκδίκησή της δεν θα δώσει τη συγκατάθεσή του για το διαζύγιο. Η Ιρανή τότε καλείται να αποδείξει ότι ο άνδρας της έχει αποτύχει στα συζυγικά του καθήκοντα. Πρέπει να εμφανίσει μάρτυρες οι οποίοι να καταθέσουν ενώπιον του δικαστηρίου ότι ο σύζυγός τους τις απατά ή τις κακομεταχειρίζεται.
Αξιωματούχοι του Ιράν υποστήριζαν ότι οι τουρκικές σαπουνόπερες αφυπνίζουν τις Ιρανές. «Σύμφωνα με στατιστικές, οι Ιρανοί αφιερώνουν ένα τετράωρο την ημέρα μπροστά στην τηλεόραση ενώ οι συζητήσεις μεταξύ ζευγαριών δεν υπερβαίνουν τα 17 λεπτά ημερησίως», λέει ο Αχμάντ Μαχμουντί, αξιωματούχος στην πόλη Κερμάν, στο Νοτιοανατολικό Ιράν.
