Πώς εκδηλώνεται η επιλόχειος ψύχωση στη νέα μητέρα;
Η επιλόχειος ψύχωση (post-partum psychosis) εμφανίζεται σε μικρό ποσοστό γυναικών (2 στις 1.000 μητέρες) σε διάστημα περίπου δύο εβδομάδων μετά τον τοκετό. Η απώλεια της επαφής της μητέρας με την πραγματικότητα είναι η φράση-κλειδί στην έκφραση της επιλοχείου ψύχωσης.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται απότομα, κλιμακώνονται ραγδαία και περιλαμβάνουν:
*Παραληρηματικές ιδέες (π.χ., κάποιος ελέγχει τη σκέψη της μητέρας, το μωρό της είναι ο διάβολος ή απεσταλμένο μωρό του Θεού).
* Ψευδαισθήσεις (η μητέρα ακούει φωνές που δεν υπάρχουν, π.χ. τον γείτονα να της ψιθυρίζει ότι είναι κακή μητέρα).
* Αποδιοργανωμένες, συγχυτικές, χαοτικές σκέψεις και συμπεριφορές.
* Επεισόδια μανίας ή κατάθλιψης.
* Κυκλική διάθεση.
* Παρατεταμένη αϋπνία.
* Αρνηση για φαγητό.
* Διάχυτο άγχος και διέγερση.
* Σκέψεις βίαιες και αυτοκαταστροφικές.
Πού οφείλεται η επιλόχειος ψύχωση και πώς θεραπεύεται;
Η επιλόχειος ψύχωση σχετίζεται με τις ραγδαίες ορμονικές αλλαγές και την έντονη δραστηριότητα νευροδιαβιβαστών σε συγκεκριμένους υποδοχείς του εγκεφάλου.
Αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισής της όταν συνυπάρχει ιστορικό της ίδιας νόσου από προηγούμενη γέννα (εδώ αυξάνεται κατά 50% η πιθανότητα επανεμφάνισής της), ιστορικό ψυχωσικών επεισοδίων, πρώτου βαθμού βιολογικοί συγγενείς που έχουν νοσήσει από βαριές ψυχικές νόσους, όπως η σχιζοφρένεια ή η διπολική διαταραχή.
Δευτερογενείς εκλυτικοί παράγοντες μπορεί να είναι το έντονο άγχος της μητέρας, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η μοναξιά και η απομόνωση, η έλλειψη υποστηρικτικού πλαισίου κ.ο.κ.
Δυστυχώς, μόνο μία στις πέντε γυναίκες με αυτά τα συμπτώματα αναζητεί τη βοήθεια ενός ειδικού, με αποτέλεσμα οι γυναίκες αυτές να πέφτουν βαθύτερα στα πλοκάμια της επικίνδυνης και επώδυνης αυτής νόσου.
Είναι απολύτως αναγκαίο ο σύντροφος, ο σύζυγος, οι φίλοι και η οικογένεια της νέας μητέρας να απευθυνθούν επειγόντως σε ψυχίατρο εάν αντιληφθούν κάποιο από τα προαναφερθέντα συμπτώματα.
Η έγκαιρη φαρμακευτική αγωγή με νευροληπτικά φάρμακα και/ή σταθεροποιητικά της διάθεσης, σε συνδυασμό με μια σειρά ψυχοθεραπευτικών συνεδριών υποστηρικτικού τύπου αποτελούν μια γρήγορη και αποτελεσματική λύση στις περισσότερες περιπτώσεις.