Η αποφυγή δημιουργίας σχέσεων συχνά απορρέει από μια ματαίωση του ατόμου κατά την παιδική του ηλικία στη διαδικασία χτισίματος δεσμού με τους γονείς του. Η ματαίωση μπορεί π.χ. να σχετίζεται με συναισθηματική στέρηση, υπερπροστατευτικότητα που ευνουχίζει το παιδί και το καθιστά δύσπιστο απέναντι στον κόσμο, με συρρίκνωση της αυτοεκτίμησης και της αυτονομίας τού παιδιού, με έντονη εσωστρέφεια των γονιών και με μια περιρρέουσα στάση αποφυγής απέναντι στις δυσκολίες και τις προκλήσεις της ζωής. Η αποφευκτικότητα ως μοτίβο ζωής συχνά λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι στον φόβο της κριτικής, της κοροϊδίας, της απόρριψης. Μπορεί να νιώθετε μειονεκτικά απέναντι στους άλλους, να έχετε ευαισθησία στην κριτική και να νιώθετε ασφαλής μόνο όταν είστε μόνη, μακριά από απειλές στις οποίες αισθάνεστε ευάλωτη. Πεποιθήσεις αναξιότητας και ανάγκες εξάρτησης από τους άλλους είναι πιθανόν να κυριαρχούν. Αυτό μπορεί να σας οδηγήσει όμως σε λάθος επιλογές συντρόφου στο μέλλον. Η ψυχοθεραπευτική στήριξη σε συνεργασία με έναν ψυχολόγο, εφόσον δημιουργήσετε μαζί του σχέση εμπιστοσύνης, ασφάλειας και αποδοχής, μπορεί να σας βοηθήσει να γίνετε διεκδικητική και να υπερβείτε σταδιακά τους διαπροσωπικούς σας φόβους με στόχο να κάνετε μια υγιή σχέση στο μέλλον.
Συναισθηματικές μεταπτώσεις
Πάντα ήμουν καταθλιπτικό άτομο, αλλά τελευταία παρατηρώ κυκλοθυμικά συμπτώματα. Τη μια ημέρα είμαι έτοιμη για κάτι νέο και δημιουργικό και την άλλη ημέρα δεν μπορώ να σηκωθώ από το κρεβάτι μου. Η διάθεσή μου αλλάζει ημέρα με την ημέρα, άλλες φορές μέσα σε λίγες ώρες και άλλες μέσα σε λίγες εβδομάδες.
Πρέπει άμεσα να επισκεφτείτε έναν ψυχίατρο για να σας κάνει μια αξιόπιστη ψυχιατρική διάγνωση. Η κατάθλιψη δύναται σε ορισμένες περιπτώσεις να εξελιχθεί σε κυκλοθυμία ή ακόμη και σε διπολική διαταραχή. Στην κυκλοθυμία υπάρχει εναλλαγή περιόδων υπομανίας με κατάθλιψη για τουλάχιστον 2 χρόνια. Στην υπομανία κυριαρχούν συμπτώματα ανεβασμένης διάθεσης, ευερεθιστότητας, υπερδιέγερσης, υψηλής αυτοεκτίμησης, μειωμένης ανάγκης για ύπνο, έντονης ομιλητικότητας, αίσθησης ότι οι σκέψεις «τρέχουν», διάσπασης της προσοχής, άρση αναστολών. Οι καταχρήσεις αλκοόλ, φαρμάκων ή ναρκωτικών ουσιών είναι συχνές. Στην περίοδο της κατάθλιψης κυριαρχούν: παρατεταμένη χαμηλή διάθεση, αίσθημα λύπης, άγχος, δυσκολία άντλησης ευχαρίστησης, ενοχές, αίσθημα αναξιότητας, δυσκολίες συγκέντρωσης, μείωση του σεξουαλικού ενδιαφέροντος, διαταραχές στον ύπνο, απομόνωση, αυτοκτονικός ιδεασμός κ.λπ. Στη διπολική διαταραχή τα συμπτώματα είναι πιο έντονα από ό,τι στην κυκλοθυμία και εναλλάσσονται ανάμεσα σε περιόδους μανίας και έντονης κατάθλιψης. Για παράδειγμα, το άτομο μπορεί να πιστεύει ότι είναι ανώτερο από τους άλλους ή να εμφανίσει διάσπαση της επαφής του με την πραγματικότητα. Οι ακραίες αυτές συναισθηματικές καταστάσεις μπορεί να συμβαίνουν ταυτόχρονα στο ίδιο άτομο. Τα μεικτά επεισόδια είναι ιδιαίτερα επώδυνα για τον ψυχισμό του ατόμου, το οποίο είναι πολύ ευάλωτο σε ακραίες αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Στόχος της θεραπείας στις συναισθηματικές αυτές διαταραχές είναι η εξισορρόπηση και η ομαλοποίηση της συναισθηματικής διάθεσης και η πρόληψη μελλοντικών υποτροπών. Ο ψυχίατρος είναι πιθανόν να χορηγήσει σταθεροποιητικά της διάθεσης ή αντιεπιληπτικά σε συνδυασμό ή όχι με βενζοδιαζεπίνες ή αντιψυχωσικά φάρμακα. Η ψυχολογική στήριξη είναι απαραίτητη και στοχεύει στην ενίσχυση του αυτοελέγχου του ατόμου απέναντι στις αναμενόμενες υποτροπές.
Διακοπές εφήβου
Ο γιος μας τελείωσε τη Β’ Λυκείου και είναι ερωτευμένος με μια συμμαθήτριά του με την οποία θέλει να πάει διακοπές. Δεν ξέρουμε αν είναι ακόμη έτοιμος και αν πρέπει να τον αφήσουμε.
Δρ Κλινικής Ψυχολογίας –ψυχοθεραπεύτρια
myrsi@hol.gr
twitter: @myrsi1