Αναζήτηση
Ποιες είναι οι πτυχές της προσωπικότητας ενός ναρκισσιστικού ατόμου;
Ο Νάρκισσος κατά την μυθολογία ήταν ένας πανέμορφος νέος, γιος του ποταμού Κηφισού και της νύμφης Λειριώπης, που σκύβοντας πάνω από τα ποτάμια και τις πηγές για να καθρεφτίσει την ομορφιά του με την οποία ήταν τόσο ερωτευμένος, κάποτε πνίγεται.
Η μυθολογία φέρνει στο φως σημαντικές πτυχές του ανθρώπινου ψυχισμού. Η ναρκισσιστική προσωπικότητα χαρακτηρίζεται από έντονη αίσθηση μεγαλείου και σπουδαιότητας για τον εαυτό.
Το άτομο είναι εγωκεντρικό, επιδειξιμανές, αλαζονικό, υπεροπτικό. Διακατέχεται από φαντασιώσεις εξιδανικευμένης επιτυχίας, ομορφιάς και εξυπνάδας. Επιζητά αλλά και απαιτεί τον θαυμασμό από τους άλλους, αδυνατώντας να νιώσει τα συναισθήματά τους.
Απουσιάζει η λεγόμενη δυνατότητα ενσυναίσθησης. Γίνεται χειριστικό και εκμεταλλεύεται τους άλλους για να πετύχει τους στόχους του. Βλέπει τον εαυτό του ως κάτι το ξεχωριστό, που μόνο λίγοι μπορούν να τον καταλάβουν.
Υποτιμά, περιφρονεί και φθονεί τις ικανότητες και τα επιτεύγματα των άλλων. Λόγω της αίσθησης μοναδικότητας για τον εαυτό του, προσδοκά ευνοϊκή και ιδιαίτερη μεταχείριση από το περιβάλλον του, πιστεύοντας ότι οι νόμοι και οι κανόνες δεν τον αφορούν ιδιαίτερα.
Επιλέγει στην προσωπική και επαγγελματική ζωή του ανθρώπους που μπαίνουν στον ρόλο του «αυλικού».
Ο ναρκισσισμός είναι παθολογικός; Πώς αντιμετωπίζεται θεραπευτικά;
Φαινομενικά, ένα ναρκισσιστικό άτομο δεν πάσχει, δεν υποφέρει, δεν έχει εμφανή συμπτώματα. Αντίθετα, μοιάζει συγκροτημένο και η επαγγελματική και κοινωνική ζωή του συχνά διέπεται από επιτυχία. Τα προβλήματα τα επιλύει επιρρίπτοντας την ευθύνη στους άλλους και όχι στον εαυτό του.
Πίσω όμως από τη χαρακτηριστική αυτάρεσκη εικόνα του, κρύβεται ένας εύθραυστος ψυχισμός ο οποίος είναι έτοιμος να αποδομηθεί όταν δεν τραφεί ικανοποιητικά από τον αναγκαίο θαυμασμό.
Νιώθει έντονη μοναξιά στο πλαίσιο μιας συνεχούς και αγωνιώδους αναζήτησης μοναδικότητας, η οποία ποτέ δεν είναι αρκετή. Δεν θα αναζητήσει θεραπευτική βοήθεια γιατί κάτι τέτοιο θα απειλούσε τη μοναδικότητά του. Αν το κάνει, θα είναι λόγω ενός τυχαίου γεγονότος (π.χ. χωρισμός) ή ενός δευτερογενούς συμπτώματος (π.χ. αϋπνία) που αντιμετωπίζει.
Η ψυχοθεραπεία καθίσταται δύσκολη υπόθεση λόγω του ναρκισσισμού, ο οποίος επισκιάζει τη θεραπευτική σχέση. Αν όμως εκείνη εδραιωθεί και λειτουργήσει ως πρότυπο ευαισθησίας, τότε θα αποτελέσει τον πυρήνα της αλλαγής. Στόχος είναι η διαμόρφωση μιας ρεαλιστικής αυτοεικόνας.
Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας – ψυχοθεραπεύτρια, email myrsini.kostopoulou@gmail.com, www.myrsinikostopoulou.com
