Αγαπημένα όσπρια σχεδόν τόσο όσο και τα φασόλια, οι φακές καλλιεργούνται από την αρχαιότητα. Κίτρινες, πορτοκαλί, πράσινες, μαύρες ή καφετιές όπως οι δικές μας, καταναλώνονται σχεδόν σε όλο τον κόσμο, αλλού με ψωμί ή ρύζι (μουτσέντρα) και αλλού μαγειρεμένες μαζί με αλλαντικά, λουκάνικα, κοτόπουλο ή χοιρινό κρέας. Καλό είναι να τρώγονται μία φορά την εβδομάδα, τουλάχιστον από όσους ακολουθούν πρόγραμμα υγιεινής διατροφής, καθώς είναι πλούσιες σε πρωτεΐνη, μέταλλα, υδατάνθρακες και βιταμίνες. Παραδοσιακά μαγειρεύονται σούπα, υπάρχουν όμως πολλοί εναλλακτικοί τρόποι για να τις απολαύσει κανείς.

Οπως όλα τα όσπρια, για να είναι βραστερές και νόστιμες οι φακές πρέπει να είναι νέας εσοδείας, δεν χρειάζονται όμως μούλιασμα όλη τη νύχτα όπως τα φασόλια και τα ρεβίθια. Απλώστε τις φακές σε έναν μεγάλο δίσκο και προσεκτικά απομακρύνετε πετραδάκια και σκουπίδια. Ρίξτε τις σε μια λεκάνη με μπόλικο κρύο νερό, ανακατέψτε για να ξεπλυθούν καλά, σουρώστε, βάλτε πάλι φρέσκο νερό και αφήστε για λίγη ώρα να φουσκώσουν πριν τις βάλετε για βράσιμο.

Η ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ

2 φλ. φακές

2 ώριμες ντομάτες ή ½ κονσέρβα

τριμμένη ντομάτα

1 μεγάλο κρεμμύδι

½ φλ. λάδι

2 κ.τ.σ. ξίδι

2 φύλλα δάφνη

2 σκελίδες σκόρδο

αλάτι, πιπέρι, ξερή ρίγανη

Καθαρίζουμε τις φακές και τις ξεπλένουμε καλά. Τις βάζουμε σε κρύο νερό να πάρουν μια βράση και τις στραγγίζουμε. Ψιλοκόβουμε το κρεμμύδι και το σοτάρουμε στο λάδι, προσθέτουμε τις φακές και μπόλικο ζεστό νερό να τις σκεπάσει. Προσθέτουμε το σκόρδο, τη δάφνη και αφήνουμε να βράσουν σε μέτρια φωτιά. Επειτα από μισή ώρα ρίχνουμε την ψιλοκομμένη ντομάτα, τη ρίγανη και αλατοπιπερώνουμε. Αφήνουμε να βράσουν μέχρι να χυλώσουν και προσθέτουμε ζεστό νερό, όποτε χρειάζεται. Λίγο πριν τις κατεβάσουμε από τη φωτιά, προσθέτουμε το ξίδι ή αφήνουμε να ρίξει όσο θέλει κανείς στο πιάτο του. Αν τις θέλουμε πολύ χυλωμένες, λειώνουμε ένα μέρος τους στο μούλτι και το προσθέτουμε πάλι στη σούπα ή τις κάνουμε βελουτέ. Επίσης μπορούμε να τις βράσουμε με ελάχιστο λάδι και να προσθέσει όσο θέλει καθένας στο πιάτο του ωμό.

ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ

Φακόρυζο. Βάλτε τις φακές που περίσσεψαν να ξαναβράσουν (2 φλ. σούπα μαζί με 1 φλ. νερό), προσθέστε ½ φλ. ρύζι νυχάκι ή γλασέ και αφήστε να απορροφηθούν τα υγρά, όχι όμως τελείως.

Κεφτεδάκια. Λειώνουμε στο μίξερ τις φακές που περίσσεψαν και προσθέτουμε όσο αλεύρι χρειάζεται για να γίνει μια σφιχτή εύπλαστη ζύμη. Προσθέτουμε ψιλοκομμένο κρεμμυδάκι και μαϊντανό, πλάθουμε κεφτέδες και τηγανίζουμε σε ελαιόλαδο ή ψήνουμε στον φούρνο.

Μουτσέντρα. Για να φτιάξετε το κυπριακό φακόρυζο, βράστε σε κρύο νερό 250 γρ. φακές, σουρώστε και ξεπλύντε. Ξαναρίξτετις στην κατσαρόλα με 1 λίτρο ζωμό λαχανικών και 1 δαφνόφυλλο και αφήστε

να σιγοβράσουν μέχρι να μαλακώσουν,αλλά όχι τελείως. Σε άλλη κατσαρόλα σοτάρετε 1 μεγάλο ψιλοκομμένο κρεμμύδι σε 2 κ.τ.σ. ελαιόλαδο, προσθέστε 250 γρ. ρύζι πλυμένο και ανακατέψτε μέχρι να γυαλίσει. Προσθέστε τις φακές και 2 φλ. από τον ζωμό τους (αν δεν είναι αρκετός, συμπληρώστε με νερό) και αφήστε να βράσουν μέχρι να απορροφήσουν τα υγρά. Πασπαλίζετε ξερό δυόσμο και λίγο χυμό λεμονιού και σερβίρετε.

Σούπα βελουτέ. Οι φακές Εγκλουβής χυλώνουν και γίνονται σαν κρέμα, κάτι που δεν συμβαίνει όμως με όσπρια από άλλες περιοχές. Αν τις θέλετε εντελώς χυλωμένες, προσθέστε λίγο ζεστό νερό κάθε τόσο καιστο τέλος αλέστε όλη την ποσότηταστο μπλέντερ. Μπορείτε επίσης, λίγοπριν τις βγάλετε από τη φωτιά, να προσθέσετε ψιλοκομμένα ξερά δαμάσκηνα, όπως συνηθίζουν στη Σκόπελο.

Σαλάτα. Βράστε φακές σε κρύο νερό μαζί με 1-2 κ.τ.σ. κύμινο σκόνη. Σουρώστε και ρίξτε τις σε ένα μπολ μαζί με χυμό λεμονιού, αλάτι, πιπέρι και μπόλικο κύμινο σκόνη. Σερβίρετε με πράσινη σαλάτα, καπνιστό σολομό ή άλλο καπνιστό ψάρι (σκουμπρί, χέλι, λακέρδα, σαρδέλες ή ρέγκα), ροζ γκρέιπφρουτ κομμένο σε μικρά κομμάτια και προαιρετικά φέτες αβοκάντο. Πασπαλίστε με κολοκυθόσπορους και σουσάμι και αρτύστε με βινεγκρέτ με χυμό πορτοκαλιού στην οποία θα διαλύσετε λίγο μέλι.

Με μπαχαρικά. Η δάφνη, το πιπέρι και το σκόρδο είναι τα αρώματα που προσθέτουμε παραδοσιακά στις φακές, όμως εξίσου ενδιαφέρουσα είναι η γεύση τους και με άλλα αρωματικά και μπαχαρικά, όπως το κύμινο, ο κουρκουμάς, το κάρδαμο, το τζίντζερ, το μοσχοκάρυδο και το καυτερό πιπέρι (πάπρικα, καγιέν, μπούκοβο, τσίλι), η κανέλα και το μπαχάρι, το δενδρολίβανο και η ρίγανη.

Σερβίρονται. Με φέτες φρυγανισμένου χωριάτικου ψωμιού ραντισμένες με λάδι και πασπαλισμένες με χοντρό αλάτι, ρίγανη ή θρούμπι. Εκτός από παστά ψάρια οι φακές ταιριάζουν επίσης με διάφορα κρέατα, όπως το απάκι, το σύγγλινο, το ψητό λουκάνικο και τα διάφορα αλλαντικά.

Ταιριάζουν με: φρέσκο αγιωργίτικο

Τελευταία Νέα