Πότε μπορεί ένα σωματικό σύμπτωμα να έχει ψυχολογικά αίτια;

Στη σύγχρονη ψυχιατρική, μια σειρά από ψυχολογικές διαταραχές εμφανίζονται με σωματικά συμπτώματα τα οποία θυμίζουν αυτά μιας ιατρικής νόσου, χωρίς ωστόσο να μπορούν να αποδοθούν σε εκείνη.

Πρόκειται για τις σωματόμορφες διαταραχές, στις οποίες το άτομο νιώθει άρρωστο, υποφέρει από τα συμπτώματά του και δεν τα προκαλεί σκόπιμα, ούτε προσποιείται. Τα συμπτώματα αυτά είναι αληθινά και όχι πλασματικά ή επιτηδευμένα. Ωστόσο, ο ασθενής συχνά δραματοποιεί την κατάστασή του και έχει επίμονη ανάγκη να διαβεβαιώνεται για τη φύση και τη σοβαρότητά τους από τρίτους.

Η ένταση, η διάρκεια και η σοβαρότητα των διαταραχών αυτών είναι διαφορετική από άτομο σε άτομο, αλλά σε γενικές γραμμές τα συμπτώματα οδηγούν σε σοβαρή έκπτωση της συνολικής λειτουργικότητας του ασθενούς, με συχνή συνέπεια την κατάθλιψη, το αίσθημα απόγνωσης, το έντονο άγχος, τη μείωση της επαγγελματικής απόδοσης και τη διατάραξη των διαπροσωπικών σχέσεων.

Η πιο γνωστή από αυτές τις διαταραχές είναι η υστερία, στη μελέτη και αντιμετώπιση της οποίας ήταν και παραμένει καθοριστική η συμβολή της ψυχαναλυτικής μεθόδου του Σίγκμουντ Φρόιντ.

Ποιες είναι οι σωματόμορφες διαταραχές και πώς αντιμετωπίζονται;

Είναι πολλές, η πιο γνωστή όμως είναι η υστερία που επιστημονικά αποκαλείται σύνδρομο τουBriquet. Η υστερία είναι μία διαταραχή με πολλά συμπτώματα, που είθισται να εκδηλώνεται πριν από την ηλικία των 30 ετών, να διαρκεί επί χρόνια και να εμφανίζεται με συμπτώματα πόνου, γαστρεντερικών προβλημάτων, σεξουαλικών και νευρολογικών δυσλειτουργιών.

Η υποχονδρίαση, η διαταραχή μετατροπής και η σωματοδυσμορφική διαταραχή επίσης ανήκουν στις σωματόμορφες διαταραχές.

Στην υποχονδρίαση, το άτομο απομυζείται από τον φόβο ή την ιδέα ότι πάσχει από κάποια σοβαρή ασθένεια και διαρκώς παρερμηνεύει τα σωματικά του συμπτώματα, ενώ στη διαταραχή μετατροπής εκδηλώνει κινητικά ή αισθητηριακά συμπτώματα (π.χ. παράλυση, κώφωση) δίχως όμως να υπάρχει νευρολογική αιτία.

Στη σωματοδυσμορφική διαταραχή, εξάλλου, ο πάσχων ασχολείται διαρκώς με ένα φανταστικό ελάττωμα στην εμφάνισή του.

Υπάρχει επίσης η διαταραχή πόνου, κατά την οποία ο πάσχων είτε νιώθει αδιευκρίνιστους πόνους είτε έχει ιδιαίτερα οξυμμένη ευαισθησία στον πόνο κάποιας ιατρικής νόσου εξαιτίας της ψυχικής διαταραχής. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η ψυχοθεραπεία κρίνεται απαραίτητη.

Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια (PhD), myrsini.kostopoulou@gmail.com

Τελευταία Νέα