Πώς επηρεάζει η πορνογραφία τις σεξουαλικές αντιλήψεις και συμπεριφορές των εφήβων;
Η πρόσφατη αύξηση της διαδικτυακής τεχνολογίας έχει αλλάξει σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο οι έφηβοι χρησιμοποιούν και εκτίθενται σε πορνογραφικό υλικό. Ενώ παλαιότερα η πρόσβαση στο Διαδίκτυο παρεχόταν μέσα από έναν σταθερό υπολογιστή, τώρα προσφέρεται μέσα από λάπτοπ, κινητά τηλέφωνα και άλλες συσκευές.
Πρόσφατα δημοσιεύτηκε μελέτη (Owens, 2012) που είχε σκοπό να κάνει μια σύνθεση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας πάνω στις επιπτώσεις της διαδικτυακής πορνογραφίας στους εφήβους.
Οι περισσότερες μελέτες (ανάμεσά τους και στον ελληνικό πληθυσμό) συμφωνούν ότι οι νέοι που χρησιμοποιούν πορνογραφία έχουν αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν μη ρεαλιστικές πεποιθήσεις και προσδοκίες γύρω από το σεξ.
Επίσης, η χρήση πορνογραφίας από τους εφήβους σχετίστηκε με μεγαλύτερη ενασχόληση με το σεξ, περισσότερο πειραματισμό και περισσότερο «ανοικτές» σεξουαλικές αντιλήψεις.
Επιπλέον, υπάρχουν πολλά δεδομένα που υποστηρίζουν ότι οι έφηβοι που χρησιμοποιούν πορνογραφικό υλικό στο οποίο εμπεριέχεται βία, έχουν αυξημένη πιθανότητα να έχουν οι ίδιοι βίαιη σεξουαλική συμπεριφορά.
Μπορεί να επιδράσει και στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους;
Σύμφωνα με την παραπάνω ανασκοπική μελέτη, τα κορίτσια νιώθουν σωματικά υποδεέστερα των γυναικών που προβάλλονται στην πορνογραφία, ενώ τα αγόρια ανησυχούν ότι ίσως δεν είναι τόσο δυναμικοί όσο οι άνδρες της πορνογραφίας ή ίσως δεν καταφέρουν να λειτουργήσουν όπως εκείνοι.
Επίσης, οι έφηβοι αναφέρουν ότι η χρήση της πορνογραφίας μειώθηκε όταν αυξήθηκαν η αυτοπεποίθησή τους και η κοινωνική τους δραστηριότητα.
Σε γενικές γραμμές, η υπάρχουσα βιβλιογραφία είναι ακόμη ελλιπής και δεν είναι σαφές αν η πορνογραφία προκαλεί τις παραπάνω συμπεριφορές ή αν οι έφηβοι που έχουν τις παραπάνω συμπεριφορές είναι και εκείνοι που έχουν περισσότερες πιθανότητες να χρησιμοποιούν την πορνογραφία.
Ομως, αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται και διαχειρίζονται οι έφηβοι την πορνογραφία, είναι ποιοτικά διαφορετικός από τον τρόπο των ενηλίκων, αφού οι νέοι βρίσκονται στην ηλικία όπου διαμορφώνουν τις προσωπικές τους πεποιθήσεις και αξίες.
Κατ’ επέκταση, τα προσωπικά εφόδιά τους είναι πιθανό να παίζουν καθοριστικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τις διαδικτυακές σεξουαλικές πληροφορίες.
Η Εύη Κυράνα (www.kyrana.gr) είναι ψυχολόγος υγείας – σεξολόγος, διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, υπεύθυνη του Κέντρου Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης