Επιστήμονες κατάφεραν πρώτη φορά στην Ιστορία να αναπτύξουν στο εργαστήριο κλώνους ανθρώπινων εμβρύων από ενήλικα κύτταρα. Μία ανακάλυψη που ανοίγει δρόμους για νέες δραστικές θεραπείες, αλλά παράλληλα εγείρει σοβαρές επιφυλάξεις για δημιουργία μωρών κατά παραγγελία.
Τα βλαστικά κύτταρα που λαμβάνονται από κλωνοποιημένο έμβρυο όταν αυτό βρίσκεται σε αρχικό στάδιο (δηλαδή πολύ πριν αρχίσει να σχηματίζεται σε βρέφος), μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να σχηματίσουν οποιοδήποτε τύπο ανθρώπινου ιστού ή οργάνου. Αυτό σημαίνει ότι πλέον οι επιστήμονες μπορούν εύκολα να καλλιεργήσουν ανθρώπινα όργανα κατά παραγγελία. Να δημιουργήσουν δηλαδή μία υγιή καρδιά ενός ατόμου με ανεπάρκεια τελικού σταδίου και να του τη μεταμοσχεύσουν.
Με τον ίδιο τρόπο μπορούν να δημιουργήσουν νεφρούς, ήπαρ κ.ά.
Αυτός άλλωστε είναι και ο αρχικός στόχος των ειδικών που συμμετείχαν στην έρευνα. «Η κλωνοποίηση γίνεται για πρώτη φορά με στόχο τη θεραπεία ασθενών που δεν έχουν καμία ελπίδα» υπογραμμίζει στην επιστημονική επιθεώρηση «Cell Stem Cell» ο Μπομπ Λάνζα, επιστημονικός διευθυντής της εταιρείας βιοτεχνολογίας Advance Cell Technology.
Πέρυσι, σε μία παρόμοια μελέτη που είχε γίνει χρησιμοποιήθηκαν ιστοί και κύτταρα από έμβρυα και νήπια. Η επιτυχία της έρευνας όμως «φάνηκε τώρα καθώς τα κύτταρα από τους ενηλίκους είναι αυτά που θα μπορούν να εφαρμοστούν σχετικά άμεσα για νέου τύπου θεραπείες» σχολιάζει ο δρ Λάνζα. Ωστόσο και ο ίδιος έσπευσε να εκφράσει τις επιφυλάξεις του για τυχόν χρήση της νέας μεθόδου για τη δημιουργία και τον σχεδιασμό μωρών κατά παραγγελία, ειδικά σε χώρες όπου η κλωνοποίηση δεν περιορίζεται από τη νομοθεσία.
«Οπως έχουμε μελετήσει από την εμπειρία που έχουμε στα κλωνοποιημένα ζώα, η εμφάνισή τους δεν είναι πανομοιότυπη και επίσης ο χαρακτήρας και η συμπεριφορά τους είναι τελείως διαφορετικά. Δεν μπορείς να κλωνοποιήσεις το παιδί που έχεις χάσει. Και φυσικά δεν θα πρέπει να έχεις λόγους να το κάνεις» λέει ο Ρόμπιν Λόβλε Μπατζ, επικεφαλής του τμήματος αναπτυξιακής γενετικής στο Εθνικό Ιδρυμα Ιατρικής Ερευνας MRC των ΗΠΑ. Οι περισσότεροι κλωνοποιημένοι οργανισμοί πεθαίνουν είτε αμέσως μετά τη γέννησή τους είτε κατά τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης καταλήγει ο Μπατζ.
Η ΜΕΛΕΤΗ. Στο πλαίσιο της τελευταίας μελέτης, οι ειδικοί χρησιμοποίησαν δερματικά κύτταρα τα οποία είχαν πάρει από άνδρες ηλικίας μεταξύ 35 και 75 ετών, οι οποίοι θέλησαν να παραμείνουν ανώνυμοι. Οπως εξηγούν οι επιστήμονες, η διαδικασία της κλωνοποίησης ενήλικων κυττάρων αποτελεί ιδιαίτερα μεγάλη πρόκληση, διότι έχουν ωριμάσει και έχει περάσει το στάδιο της ανάπτυξης. Είναι δηλαδή δύσκολο να τα χειριστείς όσο μεγαλώνουν.
Η τεχνική που ανακάλυψαν αμερικανοί και νοτιοκορεάτες επιστήμονες ονομάζεται μεταφορά πυρήνα σωματικών κυττάρων και είναι σχεδόν ίδια με αυτή βάσει της οποίας δημιουργήθηκε το πρώτο κλωνοποιημένο πρόβατο, η Ντόλι.
Ο πυρήνας του δερματικού κυττάρου ενός ασθενούς μεταφέρεται σε ένα ανθρώπινο ωοκύτταρο που του έχει αφαιρεθεί ο πυρήνας, άρα και το γενετικό του υλικό (DNA). Υπό φυσιολογικές συνθήκες το ωοκύτταρο θα αρχίσει να εξελίσσεται σε έμβρυο το οποίο είναι ο κλώνος του δότη, δηλαδή του ασθενούς, αφού το κύτταρο πήρε τον πυρήνα τους και έτσι περιλαμβάνει τις γενετικές του (DNA) πληροφορίες.
Αυτό επετεύχθη στο εργαστήριο, τα κύτταρα αναπτύχθηκαν σε στάδιο βλαστοκύστης, έφτασαν δηλαδή τα 100 ώστε το πείραμα να θεωρηθεί επιτυχές και ακολούθως καταστράφηκαν.
ΚΟΥΡΣΑ. Η μέθοδος της κλωνοποίησης έχει επικριτές και υποστηρικτές σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι λίγες οι φορές που δεν έχουν διστάσει να δημοσιεύσουν ψευδή αποτελέσματα μελετών για να έχουν την πρωτιά τους. Πρόσφατα, αμερικανοί και ιάπωνες ερευνητές ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα απευθείας από σωματικά κύτταρα και χωρίς να απαιτούνται επιπλέον γονίδια. Μέχρι στιγμής όμως το πείραμα δεν έχει αναπαραχθεί από άλλες ομάδες και η μελέτη δέχεται επικρίσεις. Ο πρώτος επιστήμονας που ισχυρίστηκε ότι πέτυχε να δημιουργήσει έμβρυα από κύτταρα ενήλικων ανθρώπων ήταν ο Νοτιοκορεάτης Χουάνγκ Γουσούκ το 2004. Η μελέτη του όμως αποδείχθηκε απάτη και ο ίδιος καταδικάστηκε σε διετή φυλάκιση με αναστολή.