Η κατάσταση στον χώρο της επιστημονικής έρευνας είναι ανάλογη των όσων ισχύουν γενικώς στην ελληνική ακαδημαϊκή παιδεία. Η γραφειοκρατία της οικονομικής διαχείρισης των ερευνητικών προγραμμάτων από το ΕΣΠΑ αυξάνεται διαρκώς, με αποτέλεσμα να χάνονται πόροι ενίσχυσης της έρευνας. Η ευθυνοφοβία των διαχειριστικών Αρχών του ΕΣΠΑ έχει μετατρέψει σε γραφειοκρατική κόλαση την πραγματοποίηση των ερευνητικών έργων: η άκρως αναγκαία για την επιτυχία ενός ερευνητικού έργου διαρκής και ταχεία τροποποίηση των τεχνικού του δελτίου, ανάλογα με τα ερευνητικά ευρήματα και τις διαρκώς ανανεούμενες ανάγκες του έργου, απαιτεί περίπου έξι στάδια και μήνες «επεξεργασίας» της από τις δημόσιες Αρχές. Η πραγμάτωση ενός ερευνητικού έργου αντιμετωπίζεται από την πολιτεία όπως ακριβώς και η κατασκευή έργων οδοποιίας. Τα ερευνητικά κέντρα της χώρας αντιμετωπίζονται ως οιονεί χώροι απάτης και διασπάθισης δημόσιου χρήματος. Μετά τον δικαιολογημένο θόρυβο για τη μη χρηστή λειτουργία κάποιων ΜΚΟ, η κυβέρνηση έχει ενσωματώσει τα ερευνητικά κέντρα στον νέο νόμο που διέπει πλέον τη λειτουργία των ΜΚΟ!

Για την πρόσληψη νέων ερευνητών με σύμβαση ορισμένου χρόνου απαιτούνται επτά στάδια, με τη συμμετοχή και του ΑΣΕΠ. Ετσι, η πρόσληψη ενός νέου ερευνητή, άκρως απαραίτητου λόγω της ειδικής του γνώσης, για την πραγμάτωση του ερευνητικού προγράμματος μπορεί να διαρκέσει και 6 μήνες, σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα συνολικής διάρκειας δύο χρόνων! Με απόφαση της κυβέρνησης οι υπότροφοι μεταπτυχιακοί φοιτητές που εκπονούν διδακτορική διατριβή μετατράπηκαν σε ελεύθερους επαγγελματίες. Πρέπει να εγγράφονται στο αντίστοιχο επιμελητήριο, να κάνουν έναρξη επαγγέλματος στην Εφορία, να εγγράφονται στον ΟΑΕΕ για την αυτασφάλισή τους, κάθε μήνα να αποδίδουν ΦΠΑ και να διατηρούν βιβλία εισόδων-εξόδων και συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών-προμηθευτών. Για την έναρξη επαγγέλματος είναι απαραίτητο να προσκομίζουν στην Εφορία ισχύον και επικυρωμένο μισθωτήριο συμβόλαιο κατοικίας, ως έδρα της ατομικής τους επιχείρησης! Η κατάσταση αυτή αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία: σε ποια χώρα της Ευρώπης ή στην Αμερική οι μεταπτυχιακοί υπότροφοι αντιμετωπίζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες;

Ολα τα παραπάνω πώς ταιριάζουν με την επαναλαμβανόμενη και έντονη δημόσια δήλωση του Πρωθυπουργού για προώθηση της καινοτόμου οικονομίας ως κυβερνητικής προτεραιότητας προκειμένου να βγούμε από την κρίση; Πώς είναι δυνατόν να συμβαίνουν όλα αυτά όταν στο τιμόνι της οικονομίας είναι ένας εκ των διεθνώς άριστων, σχετικών με την ανάπτυξη, επιστημόνων που διαθέτει η χώρα, ο οποίος έχει αφιερώσει την ερευνητική του δραστηριότητα στην ανάλυση και στην επεξεργασία συγκεκριμένων πολιτικών ανάπτυξης;

Το επίτευγμα του συμμαζέματος της οικονομίας χρήσει άμεσης υποστήριξης με μία νέα αναπτυξιακή πολιτική με τολμηρές πολιτικές αποφάσεις. Χρειάζεται γενναία, στοχευμένη αύξηση της χρηματοδότησης της εκπαίδευσης και της έρευνας, απλοποίηση της διαχείρισης των ερευνητικών προγραμμάτων και της πρόσληψης νέων ερευνητών. Ηδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναπτύσσεται «κίνημα» εξαίρεσης του ποσοστού των δαπανών κάθε εθνικού προϋπολογισμού για την εκπαίδευση και την έρευνα από τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος (www.invest-in-education.eu).

Ο Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης

Τελευταία Νέα