Μία έκθεση αφιερωμένη στην κοσμοπολίτισσα γλύπτρια, Σοφία Βάρη, σύζυγο του διάσημου ζωγράφου Φερνάντο Μποτέρο, διοργανώνει το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο νησί της Άνδρου. Η έκθεση πραγματοποιείται από τις 29 Ιουνίου έως τις 28 Σεπτεμβρίου.
Τεραστίων διαστάσεων γλυπτά της κοσμούν πλατείες μεγαλουπόλεων, η δουλειά της είναι γνωστή στην Ευρώπη, την Αμερική, έως το Πεκίνο. Δικό της είναι το γλυπτό της «Θησέας» στην πλατεία Κοτζιά.
«Ελληνίδα από την κορυφή μέχρι τα νύχια. Ίσως και περισσότερο απ’ τους Έλληνες που ζουν εδώ, λόγω της απουσίας. Είναι, όμως, ο τόπος μου, το αίμα μου» δήλωσε η 74χρονη γλύπτρια, ελληνικής καταγωγής από τον πατέρα της, ουγγρικής από τη μητέρα της, στη διάρκεια συνάντησής της με δημοσιογράφους στην Αθήνα.
«Χρόνια ήλπιζα σε αυτήν την έκθεση, γιατί είναι τόσο διαφορετικό όταν δείχνεις τη δουλειά σου στον τόπο σου. Μου δίνει την αρμονία και την ισορροπία που θέλω να εκφράζω στα γλυπτά μου» ομολογεί η Σοφία Βάρη.
Ελληνίδα Καμίλ Κλοντέλ, την αποκαλεί ο διευθυντής του Μουσείου της Άνδρου, Κυριάκος Κουτσομάλης. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με τον ίδιο, η Σοφία Βάρη, με έναν τρόπο όπως η τραγική γαλλίδα γλύπτρια «υπό διαφορετικές, εξυπακούεται, συνθήκες, κλήθηκε να εξοφλήσει στον εαυτό της το τίμημα των επιλογών της. Το δικαίωμα, δηλαδή, να καταπιαστεί με τα δύσκολα ως γυναίκα. Να δώσει σχήμα και μορφή στην άμορφη μάζα της ύλης. Το πράττει αδιάλειπτα με υπερβάσεις των δυσκολιών και με προτάσεις αισθητικής αρτιότητας και πρωτοτυπίας και την ελευθερία που της προσφέρει η αδέσμευτη λαξευτική και η εν γένει αναπλαστική χειρονομία».
Το αφιέρωμα στην Άνδρο, το επιμελήθηκε η ίδια η καλλιτέχνης, επιλέγοντας γλυπτά της σε μάρμαρο, μινιμαλιστικά -μόνο ένα μεγάλων διαστάσεων τοποθέτησε στο εσωτερικό του Μουσείου, και όχι εξωτερικά, για να μην «επιβάλλεται» στο φυσικό τοπίο.
Επίσης, σχέδια, ακουαρέλες, ελαιογραφίες, κολάζ, χαρακτηριστικά της διαδρομής της από την παραστατική ζωγραφική στα πρώτα της βήματα, πριν μεταπηδήσει στην γλυπτική τη δεκαετία του 1980.
«Χωρίς να ενταχθεί σε σχολές σκέψεις και κινήματα καλλιτεχνικά, απεξαρτημένη από παγιωμένες αντιλήψεις, αναζήτησε με τόλμη και πάθος τα δικά της πρότυπα αναφορών, που συνέβαλαν στη διάπλαση του δικού της μορφικού και εικονογραφικού κόσμου», τονίζει ο Κυριάκος Κουτσομάλης.
Στα εγκαίνια της έκθεσης αναμένονται επισκέπτες και φίλοι της απ’ όλον τον κόσμο και φυσικά ο επί 40 χρόνια σύζυγός της και μεγαλύτερος εν ζωή ζωγράφος της Λατινικής Αμερικής, Φερνάντο Μποτέρο.
Τι μοιράζεται στην τέχνη το καλλιτεχνικό ζευγάρι; «Όταν γνωριστήκαμε είχα ήδη καλλιτεχνικό έργο. Εκείνος, όμως, ήταν εργασιομανής, και παραμένει, σε βαθμό που εγώ αισθάνθηκα τεμπέλα. Με έμαθε την αναγκαιότητα της ατέρμονης εργασίας, προκειμένου να παραχθεί ένα καλλιτεχνικό έργο, κι είναι ο σκληρότερος κριτής μου, χωρίς ποτέ να με κάνει να αισθανθώ μειονεκτικά απέναντι στο δικό του έργο».
Η Σοφία Βάρη γεννήθηκε στη Βάρη Αττικής, το 1940.Τις εγκύκλιες σπουδές τις πραγματοποίησε στην Ελβετία, την Αθήνα και το Λονδίνο.
Με την τέχνη άρχισε να ασχολείται από το 1958, φοιτώντας στην Ecole des Beaux – Arts του Παρισιού. Μετά το γάμο της, το 1960, και την γέννηση της κόρης της Ιλεάνας, το 1962, εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου συχνάζει στα εργαστήρια των Edouard Mac Avoy και Jean Soubervie και το 1970 οργανώνει το πρώτο δικό της εργαστήριο.
Το 1978 μεταφέρει το εργαστήριό της στη συνοικία των καλλιτεχνών, το γνωστό Montparnasse, και αρχίζει να ασχολείται με τη γλυπτική. Τον ίδιο χρόνο γνωρίζεται με τον Φερνάντο Μποτέρο, από το 1978 έως και το 1990 πειραματίζεται με διάφορες τεχνικές και παραδίδει μαθήματα ζωγραφικής.
Το 1988, δημιουργεί για πρώτη φορά κοσμήματα -έργα μικρογλυπτικής.
Από την αρχή της δεκαετίας ’90 ασχολείται συστηματικά με γλυπτική μεγάλων διαστάσεων.
Από το 1993 ταξιδεύει πολύ συχνά στο Μεξικό, μελετώντας τη γλυπτική των Μάγια και των Ολμέκων. Το 1999 εκδίδεται μονογραφία της, από τον εκδοτικό οίκο Ritsoli, η οποία κυκλοφόρησε στην Αμερική, την Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία.
Γλυπτά της τεραστίων διαστάσεων τοποθετήθηκαν στην Αθήνα – Πλατεία Κοτζιά, Φλωρεντία – Palazzo Vecchio/Piazza della Signoria, Παρίσι – Saint Germaine des Pres, Ρώμη – Piazza Esedra, Τενερίφη, Μόντε Κάρλο – Gardens of Boulingrins, Πεκίνο – Ναός του Κομφούκιου, Μαδρίτη -Paseo de la Castellana, Κολομβία – Cartagena de Indias, Πιετρασάντα – Piazza del Duomo.
Μεγάλες εκθέσεις της έχουν πραγματοποιηθεί στη Νέα Υόρκη, στο Παρίσι, στη Ρώμη, στην Αθήνα, στην Μαδρίτη, στη Βαρκελώνη, στη Λισαβόνα, στην Κωνσταντινούπολη, στο Πεκίνο, στην Κολομβία, στη Κουάλα Λουμπούρ και αλλού.