Μυστικές διαπραγματεύσεις των ΗΠΑ, της ΕΕ και ισχυρών κυβερνήσεων του πλανήτη, οι οποίες οδηγούν στη συντήρηση και εξάπλωση του «τοξικού» μηχανισμού που παρήγαγε την τελευταία παγκόσμια οικονομική κρίση και έπαιξε μεγάλο ρόλο στην κρίση της Ελλάδας περιέχονται σε εμπιστευτικό έγγραφο της αμερικανικής κυβέρνησης που αποκαλύπτει το Wikileaks (www.wikileaks.org) σε συνεργασία με «ΤΑ ΝΕΑ». Στις αποκαλύψεις αυτές συμμετέχουν επίσης οι εφημερίδες «Süddeutsche Zeitung» από τη Γερμανία, «The Age» από την Αυστραλία, «La Jornada» από το Μεξικό, το ιταλικό περιοδικό «L’Espresso», το γερμανικό κανάλι NDR και άλλα μέσα ενημέρωσης από τη Νορβηγία, την Ισλανδία και την Τουρκία.

Οι μυστικές διαπραγματεύσεις πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της TISA (Trade in Services Agreement), της νέας Συμφωνίας για το Εμπόριο των Υπηρεσιών. Στις διαδικασίες συμμετέχουν 23 οικονομίες με μία εξ αυτών την Ευρωπαϊκή Ενωση που διαπραγματεύεται κεντρικά και για τις 28 χώρες-μέλη.

OI ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ. Στο απόρρητο έγγραφο που αποκτήθηκε από το Wikileaks (www.wikileaks.org/tisa-financial) αποκαλύπτονται οι πραγματικές προθέσεις των ισχυρών οικονομιών για λιγότερη ρύθμιση και περισσότερη απελευθέρωση του χρηματοοικονομικού τομέα. Οι προθέσεις αυτές έρχονται σε αντίθεση με τα συμπεράσματα και τις τακτικές που κυριάρχησαν μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007-2008, όταν οι κυβερνήσεις έπαιρναν μέτρα για τη ρύθμιση των «τοξικών» στοιχείων που οδήγησαν σε αυτήν και κατ’ επέκταση στην κρίση χρέους στην Ευρώπη.

Ειδικοί που εξέτασαν το έγγραφο έκαναν λόγο για «κανονισμούς που θα δεσμεύουν τις υπογράφουσες κυβερνήσεις σε τέτοιο βαθμό ώστε να είναι εξαιρετικά δύσκολο να ληφθούν προληπτικά μέτρα για την αποφυγή νέας κρίσης και να είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρξει “επαναρύθμιση”».

Επεσήμαναν μάλιστα ότι οι χώρες που θα υπογράψουν τη συμφωνία θα χάσουν το δικαίωμα να παραμένουν τα δεδομένα χρηματοοικονομικού περιεχομένου εντός της επικράτειάς τους, θα αντιμετωπίσουν πιέσεις για να εγκρίνουν δυνητικά «τοξικά» ασφαλιστικά προϊόντα και δεν θα είναι σε θέση να λάβουν προληπτικά μέτρα για την αποφυγή μιας νέας κρίσης.

Από τα πλέον «επικίνδυνα» σημεία των διαπραγματεύσεων θεωρείται εκείνο που αφορά στα ασφαλιστικά προϊόντα. Στο έγγραφο –συγκεκριμένα στο άρθρο X.21 –αναφέρεται ότι αν δεν έχει απορριφθεί από τις αρμόδιες Αρχές η κυκλοφορία κάποιου νέου ασφαλιστικού προϊόντος μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, τότε αυτόματα η διάθεσή του θα επιτρέπεται. Επίσης, ότι συγκεκριμένες μορφές ασφαλιστικών προϊόντων δεν χρειάζονται απολύτως καμία έγκριση, καθώς και ότι δεν θα υπάρχουν όρια στη συχνότητα εισαγωγής νέων προϊόντων.

Οι επιπτώσεις της συγκεκριμένης «απορρύθμισης» αποτυπώνονται ανάγλυφα στα CDS (Credit Default Swaps), τα γνωστά ασφάλιστρα κινδύνου χρεοκοπίας, που αποτέλεσαν τον πυρήνα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και τα οποία συνδέθηκαν με κερδοσκοπικά παιχνίδια και την εκτόξευση των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων από τον Νοέμβριο του 2009 έως και την είσοδο της Ελλάδας στο Μνημόνιο τον Απρίλιο του 2010. Τα CDS, που θεωρούνταν «καινοτόμα προϊόντα» πριν από την παγκόσμια οικονομική κρίση, λειτουργούν ως μια μορφή ασφάλισης: ο αγοραστής του CDS αποδεχόμενος τον κίνδυνο χρεοκοπίας οφειλέτη του πληρώνει σε ετήσια βάση στον πωλητή του CDS αντίτιμο ασφάλισης έως τη λήξη του συμβολαίου που έχουν συνάψει μεταξύ τους.

Οταν υπάρξει πιστωτικό γεγονός το οποίο ενεργοποιεί τους όρους του συμβολαίου, ο αγοραστής αποζημιώνεται από τον πωλητή του CDS. Οσο μεγαλύτερη η αξία των CDS, τόσο μεγαλύτερος και ο κίνδυνος χρεοκοπίας. Υπολογίζεται ότι περίπου 80% των CDS ήταν «γυμνά», δηλαδή ο αγοραστής δεν κατείχε π.χ. ελληνικά ομόλογα ώστε να τα ασφαλίσει –επί της ουσίας επρόκειτο για στοιχήματα εάν τα ασφαλιζόμενα περιουσιακά στοιχεία κάποιων άλλων θα χάνονταν. Το σύνολο των χρημάτων που ήταν «εγκλωβισμένα» σε CDS το 2008 εκτιμάται σε 50 τρισεκατομμύρια ευρώ, ενώ μόνο η AIG, την οποίαν διέσωσαν οι αμερικανοί φορολογούμενοι, είχε κενό 370 δισ. ευρώ.

ΟΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΙ. Ενα ακόμη «επικίνδυνο» σημείο: η δέσμευση κάθε χώρας-μέλους ότι θα επιτρέπει σε παρόχους χρηματοοικονομικών υπηρεσιών των υπολοίπων χωρών-μελών της συμφωνίας το δικαίωμα να ιδρύουν υποκαταστήματα και να εξαπλώνονται στο έδαφός της χωρίς περιορισμούς. Αυτό, σύμφωνα με ειδικούς, εμπεριέχει κινδύνους για μια νέα οικονομική offshore τάξη πραγμάτων. Σημειώνεται ότι ανάμεσα στις χώρες που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις και θα απολαμβάνουν τα προνόμια της μελλοντικής συμφωνίας είναι και κάποιες που έχουν χαρακτηριστεί φορολογικοί παράδεισοι, όπως ο Παναμάς, ή οχυρά τραπεζικής μυστικότητας, όπως το Χονγκ Κονγκ και το Λίχτενσταϊν.

Ενα κλειστό κλαμπ κρατών

Από τις διαπραγματεύσεις απουσιάζουν μερικές από τις μεγαλύτερες αναπτυσσόμενες οικονομίες όπως η Βραζιλία, η Ινδία και η Ρωσία, ενώ πρόσφατα εκδήλωσε ενδιαφέρον για συμμετοχή η Κίνα, την οποία οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν να εντάξουν στο κλαμπ, την θέλει όμως η ΕΕ. Οι συμμετέχοντες αποτελούν ένα «κλειστό κλαμπ κρατών» στις συζητήσεις του οποίου δεν επιτρέπονται παρατηρητές από άλλες χώρες-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.