Ράσα καλούν Μόσχα

Σε μια περιοχή της Ουκρανίας που επιθυμεί ενθουσιωδώς την ένταξη της χώρας στην Ευρώπη και αντιμετωπίζει τη Ρωσία με καχυποψία, ο πατέρας Αντρι, ιερέας του ναού της Παναγίας της Παντοτινής Βοήθειας, ήταν εμφανώς εκτός κλίματος σε σχέση με το υπόλοιπο ποίμνιό του.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση, εξήγησε μετά την κυριακάτικη λειτουργία, είναι η «αυτοκρατορία του κακού» που δεν υπακούει στον λόγο του Θεού και επιτρέπει να διαδίδεται η ομοφυλοφιλία και η παιδοφιλία. Οι αντικυβερνητικοί διαδηλωτές που ανέτρεψαν τον πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς και θεωρούνται ήρωες σε αυτές τις περιοχές της Δυτικής Ουκρανίας χαρακτηρίζονται από τον ιερέα ως «άθεοι αποκλίνοντες» και «ανόητοι» που «πληρώνονται από εχθρικές ξένες δυνάμεις».

Τέτοιες απόψεις τις οποίες ασπάζεται μια μικρή αλλά δυναμική ομάδα φονταμενταλιστών καθολικών ιερέων στη Δυτική Ουκρανία είναι κοινές ανάμεσα στους ιερείς της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και του παραρτήματός της στην Ουκρανία, της οποίας ο πατριάρχης που εδρεύει στη Μόσχα είναι στενός σύμμαχος του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Τέτοιες απόψεις όμως απέχουν από τα παραδοσιακά διδάγματα της μεγαλύτερης θρησκευτικής ομάδας της Δυτικής Ουκρανίας, της Ουκρανικής Ελληνόρυθμης Καθολικής Εκκλησίας (ουνίτες).

«Ολα είναι ψέματα, μια πολιτική χειραγώγηση», είπε ο Ιχορ Βρόζνιακ, ο αρχιεπίσκοπος της Ουκρανικής Ελληνόρυθμης Καθολικής Εκκλησίας στο Λβιβ, ο οποίος είναι ο κύριος στόχος των επιθέσεων των φιλορώσων κληρικών. «Προσπαθούν να φοβίσουν τους ανθρώπους λέγοντας ότι θα πάμε όλοι στην Κόλαση», προσέθεσε στη διάρκεια συνέντευξης στον καθεδρικό του Αγίου Γεωργίου.

Επί Σοβιετικής Ενωσης η περιουσία της Ουκρανικής Ελληνόρυθμης Καθολικής Εκκλησίας κατασχέθηκε και μεταβιβάστηκε στο Πατριαρχείο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Μόσχα. Ηλθε ξανά στην επιφάνεια από τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και συνεχίζοντας τον αντιστασιακό ρόλο της απέναντι στην ηγεμονία της Ρωσίας συνέβαλε στην ενίσχυση του κινήματος ανεξαρτητοποίησης της Ουκρανίας το 1991.

Τα τελευταία χρόνια όμως έχει βρεθεί αντιμέτωπη με μια περίεργη επανάσταση μέσα στους ίδιους τους κόλπους της. Υποστηρίζοντας ότι εκπροσωπούν τον αληθινό πνευματικό σκοπό της Εκκλησίας, ομάδα φονταμενταλιστών ιερέων με πολιτικές θέσεις που βρίσκονται κοντά σε αυτές της Ρωσίας δημιούργησε τη δική της αντίπαλη ιεραρχική δομή και στρατολόγησε άτομα όπως τον πατέρα Αντρι, πρώην εργάτη εργοστασίου, για να μεταδώσουν το μήνυμά τους για τα σατανικά δεινά που επιφέρει η Ευρώπη.

Η πολιτική διάσταση της σύγκρουσης που αρχικά φαινόταν ότι περιοριζόταν σε θεολογικά θέματα ήλθε στο προσκήνιο πέρσι όταν ξέσπασαν διαδηλώσεις στο Κίεβο μετά την απόφαση του τότε προέδρου Γιανουκόβιτς να απορρίψει ευρεία πολιτική και οικονομική συμφωνία της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η Εκκλησία που διαφοροποιήθηκε –η οποία αυτοαποκαλείται Ουκρανική Ελληνόρυθμη Καθολική Εκκλησία –ζήτησε τον Δεκέμβριο από τον Πούτιν να παρέμβει στρατιωτικά για να αποκατασταθεί η τάξη και να νικηθεί η «Ευρωκατάληψη των Βρυξελλών που οργανώθηκε από πράκτορες των ΗΠΑ». Επικεφαλής των αποσχιστών είναι ο 67χρονος φονταμενταλιστής ιερέας από τη Δημοκρατία της Τσεχίας Αντονίν Ντόναλ, ο οποίος το 2009 μαζί με υποστηρικτές του δημιούργησε τη δική του «ορθόδοξη» έκδοση της Εκκλησίας αυτής. Η εφημερίδα «Ekspres» του Λβιβ έχει γράψει ότι το 1989 πριν από την κατάρρευση της Τσεχοσλοβακίας ο Ντόναλ ήταν πληροφοριοδότης των σοβιετικών υπηρεσιών πληροφοριών. Οι αποσχιστές δεν απάντησαν στα αιτήματα για σχόλια που έγιναν μέσω τηλεφώνου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τις τελευταίες εβδομάδες έχουν σιωπήσει καθώς οι εντάσεις στη χώρα διογκώνονται. Στην ιστοσελίδα τους πάντως ανέφεραν επικαλούμενοι έγγραφο της Επιτροπής Ασφαλείας του Υπουργείου Εσωτερικών της Τσεχίας ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για επαφές του Ντόναλ με μυστικές υπηρεσίες.