Σαμαράς για τα stress tests των τραπεζών: «Βγαίνουμε από την κρίση πατώντας σε στέρεες βάσεις»

Την ιδιαίτερη ικανοποίησή του αναφορικά με τα αποτελέσματα των δοκιμασιών κεφαλαιακής αντοχής των ελληνικών συστημικών τραπεζών εξέφρασε ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς.

Συγκεκριμένα, όπως επισήμανε σε γραπτή δήλωση του ο Πρωθυπουργός, «τα τεστ αντοχής των ελληνικών τραπεζών ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Πλέον, βήμα- βήμα, πάνω σε στέρεες βάσεις, βγαίνουμε από την κρίση. Έτσι μόνον δημιουργείται μια νέα Ελλάδα και υπερήφανη και οικονομικά ισχυρή και κοινωνικά δίκαιη. Αυτή την πορεία δεν επιτρέπεται να την ανακόψει κανείς».

Σύμφωνα και με τα αποτελέσματα των stress tests που ανακοινώθηκαν το μεσημέρι της Κυριακής, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι πλήρως «θωρακισμένο». Οι εγχώριες τράπεζες καλύπτουν τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με βάση το δυναμικό σενάριο.

Αυτό σημαίνει ότι, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου που πραγματοποίησαν οι τράπεζες εντός του 2014, αλλά και τις ευεργετικές συνέπειες του αναβαλλόμενου φόρου, η ΕΚΤ θεωρεί ότι τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι επαρκώς θωρακισμένα κεφαλαιακά, ώστε να αντιμετωπίσουν και το δυσμενές σενάριο.

«Είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικό ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα πέρασε με επιτυχία την πολύ δύσκολη άσκηση των stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας», δήλωσε το απόγευμα της Κυριακής ο υπουργός Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης.

«Τους τελευταίους μήνες, οι ελληνικές τράπεζες έχουν ολοκληρώσει δύο κύκλους stress test. Ανακεφαλαιοποιήθηκαν με επιτυχία και αυτή τη στιγμή διαθέτουν ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια. Πρόκειται για μια πολύ θετική εξέλιξη που επιβεβαιώνει την ορθή πολιτική που εφάρμοσε η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος στον τραπεζικό τομέα».

Ο υπουργός Οικονομικών πρόσθεσε επίσης ότι «είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι διατηρούνται αδιάθετα τα αποθέματα των 11,4 δισ. του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ότι η επιτυχημένη ανακεφαλαιοποίηση και ανασυγκρότηση του τραπεζικού τομέα δημιουργεί πλέον στέρεες βάσεις για να μπορέσουν οι τράπεζες να ενισχύσουν δυναμικά την ανάκαμψη της οικονομίας.

Ως πολιτεία αναμένουμε ότι οι τράπεζες θα αφοσιωθούν στην χρηματοδότηση της οικονομίας, δηλαδή στην ουσιαστική ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά», κατέληξε ο υπουργός.

Τι έδειξαν τα Stress Tests

Ο ενδελεχής, από έτους, έλεγχος των αντοχών και των θέσεων των 130 μεγαλύτερων τραπεζών της ευρωζώνης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τις οδήγησε να ενισχύσουν τα κεφάλαιά τους στη διάρκεια του 2013 και του 2014, ανέφερε η ΕΚΤ.

Οι 12 από τις 25 τράπεζες, στις οποίες διαπιστώθηκε συνολικό έλλειμμα ύψους 25 δισ. ευρώ, έχουν ήδη καλύψει το άνοιγμα αυτό με την αύξηση των κεφαλαίων τους κατά 15 δισ. ευρώ μέσα στο 2014. Εξ άλλου, οι 30 μεγαλύτερες τράπεζες της ευρωζώνης έλαβαν πρόσθετα μέτρα, μεταξύ των οποίων κεφαλαιακές αυξήσεις συνολικού ύψους 60 δισ. ευρώ, ενισχύοντας τους ισολογισμούς κατά περισσότερο από 200 δισ. ευρώ, μετά την ανακοίνωση του ελέγχου από την ΕΚΤ τον Ιούλιο του 2013.

«Αυτά τα εμπροσθοβαρή μέτρα αποτελούν μέρος του συνολικά επιτυχημένου αποτελέσματος της άσκησης. Ορισμένα από τα μέτρα που ελήφθησαν το 2013 μείωσαν τις ανεπάρκειες που διαπιστώθηκαν κατά τη συνολική αξιολόγηση: Ορισμένα μέτρα που υιοθετήθηκαν το 2014 μπορεί να προσμετρηθούν για την κάλυψη των κεφαλαιακών ελλειμμάτων», ανέφερε η ανακοίνωση της ΕΚΤ.

Αυτή η «μοναδική και αυστηρή άσκηση αποτελεί ένα μείζον ορόσημο» στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την ανάληψη του εποπτικού ρόλου των τραπεζών της ευρωζώνης από την ΕΚΤ από τον Νοέμβριο, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της τράπεζας Βίτορ Κονστάντσιο.

«Αυτή η χωρίς προηγούμενο σε βάθος έρευνα των θέσεων των μεγαλύτερων τραπεζών θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη του κοινού στον τραπεζικό τομέα. Ο εντοπισμός προβλημάτων και κινδύνων θα βοηθήσει στη διόρθωση των ισολογισμών και θα κάνει τις τράπεζες πιο ανθεκτικές και εύρωστες. Αυτό αναμένεται να διευκολύνει την αύξηση του δανεισμού στην Ευρώπη που θα συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη», τόνισε ο Κονστάντσιο.

Η Πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου του νέου εποπτικού μηχανισμού των τραπεζών κυρία Ντανιέλ Νουί τόνισε: «Αυτή η άσκηση αποτελεί μία εξαιρετική αρχή στη σωστή κατεύθυνση. Απαίτησε ιδιαίτερες προσπάθειες και σημαντικούς πόρους από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, περιλαμβανομένων των εθνικών Αρχών των χωρών της ευρωζώνης και της ΕΚΤ. Προώθησε την διαφάνεια στον τραπεζικό τομέα και έφερε στην επιφάνεια τις περιοχές των τραπεζών και του συστήματος που χρειάζονται βελτίωση».

Η συνολική αξιολόγηση της ΕΚΤ αποτελείται από τον έλεγχο της ποιότητας ενεργητικού (asset quality review, AQR) των τραπεζών και τον έλεγχο αντοχής (stress test) των τραπεζών την επόμενη τριετία. Τo AQR έδειξε ότι οι αξίες που είχαν καταχωρημένες στα βιβλία τους οι τράπεζες στο τέλος του 2013 πρέπει να προσαρμοσθούν (να μειωθούν) κατά 48 δισ. ευρώ, κάτι που «θα αποτυπωθεί στους λογαριασμούς τους ή στις απαιτήσεις συνετής διαχείρισης». Οι τράπεζες, για τις οποίες διαπιστώθηκε κεφαλαιακό έλλειμμα, θα πρέπει να ετοιμάσουν σχέδια για την κάλυψή του στις επόμενες δύο εβδομάδες, ενώ θα έχουν χρονικό περιθώριο έως 9 μήνες για να ενισχύσουν ανάλογα τις κεφαλαιακές θέσεις τους.

Χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά έναν ενιαίο ορισμό για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια όλων των τραπεζών, ο έλεγχος διαπίστωσε 18% περισσότερες επισφάλειες από αυτές που έχουν καταγράψει οι τράπεζες, καθώς αυτές αυξάνονται συνολικά κατά 136 δισ. ευρώ σε 879 δισ. ευρώ.

Η συνολική αξιολόγηση, επίσης, έδειξε ότι στην περίπτωση του δυσμενούς σεναρίου για την εξέλιξη της οικονομίας της ευρωζώνης, τα κεφάλαια υψηλής ποιότητας (μετοχικά) των τραπεζών θα μειώνονταν κατά 263 δισ. ευρώ και ο μέσος συντελεστής κεφαλαίων τους CET1 θα μειώνονταν κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες, από το 12,4% στο 8,3%. «Αυτή η μείωση είναι μεγαλύτερη από ότι σε προηγούμενους ελέγχους και αποτελεί ένα μέτρο της αυστηρής φύσης της άσκησης», αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΕΚΤ.

Η άσκηση αντοχής έγινε από τις συμμετέχουσες τράπεζες, την ΕΚΤ και τις εθνικές κεντρικές Αρχές σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ). Η EBA σχεδίασε τη μεθοδολογία της άσκησης αντοχής, ενώ το δυσμενές σενάριο σχεδιάσθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου σε συνεργασία με τις εθνικές Αρχές, την EBA και την ΕΚΤ. Οι τράπεζες ήταν υποχρεωμένες να έχουν έναν ελάχιστο συντελεστή κεφαλαίων CET 1 ύψους 8% ή 5,5% για το δυσμενές σενάριο.

Η Alpha Bank περνά τα Stress Tests και με βάση το στατικό σενάριο

Η μοναδική ελληνική τράπεζα που περνά τα Stress Tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας χωρίς καν να υπολογίζει τις ενέργειες που πραγματοποίσε εντός του 2014 είναι η Alpha Bank. Όπως προκύπτει από τη σχετική ανακοίνωση της τράπεζας, πέραν της επιτυχίας στην άσκηση, η Alpha Bank έχει επιπλέον κεφαλαιακό πλεόνασμα ανάμεσα στο 1,2 και τα 3,1 δισ. ευρώ.

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η τράπεζα, «ολοκληρώνει με επιτυχία τη Συνολική Αξιολόγηση (Comprehensive Assessment – “CA”) 2014 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) υπερβαίνοντας τα ελάχιστα όρια 5,5% και 8% του Δείκτη Κεφαλαίων Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 (CET1), στο δυσμενές και στο βασικό σενάριο, τόσο υπό την παραδοχή του στατικού όσο και του δυναμικού Ισολογισμου, με ασφαλές κεφαλαιακό πλεόνασμα μεταξύ Ευρώ 1,3 δισ. και Ευρώ 3,1 δισ.»

Σημειώνεται επίσης ότι «Οι πρόσθετες ενέργειες που δεν περιλαμβάνονται στο στατικό δυσμενές σενάριο παρέχουν επιπρόσθετο κεφαλαιακό πλεόνασμα ως εξής:

i. 50 μ.β. από την Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου που ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο 2014 και την ακόλουθη αποπληρωμή των προνομιούχων μετοχών του Ελληνικού Δημοσίου, που ενισχύουν περαιτέρω την ποιότητα των κεφαλαίων της Τραπέζης.

ii. 204 μ.β. θετική επίπτωση από την εφαρμογή του Ν. 4302/2014 σχετικά με τον μετασχηματισμό των Αναβαλλομένων Φορολογικών Απαιτήσεων επί προσωρινών διαφορών (“DTAs”) σε οριστικές και εκκαθαρισμένες απαιτήσεις έναντι του Ελληνικού Δημοσίου».

Πλεόνασμα 340 εκατ. ευρώ για την Πειραιώς

Με άνεση και πλεόνασμα 340 εκατ. ευρώ περνά τα Stress Tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η Τράπεζα Πειραιώς, χωρίς καν να συνυπολογίζει τις ευεργετικές συνέπειες του αναβαλλόμενου φόρου.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΚΤ, συνυπολογίζοντας τα οφέλη από την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που πραγματοποίησε η Τράπεζα Πειραιώς εντός του 2014, όχι μόνο καλύπτονται τα όρια του δυσμενούς σεναρίου αλλά υπάρχει και πλεόνασμα 340 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, στον υπολογισμό αυτό δεν συμπεριλαμβάνεται ο αναβαλλόμενος φόρος, ο οποίος -όπως αναφέρουν κύκλοι της τράπεζας- μπορεί να αξιοποιηθεί στο μέλλον ανάλογα με τις ανάγκες.

Αναλυτικά, η ανακοίνωση της Τράπεζας Πειραιώς αναφέρει:

«Ο Στατικός Ισολογισμός, σε συνδυασμό με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 1,75 δισ ευρώ, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο 2014, μετά την αποπληρωμή των 750 εκατ ευρώ προνομιούχων μετοχών του Ελληνικού Δημοσίου τον Μάιο 2014, οδηγεί σε δείκτη CET1 της Τράπεζας στο 10,7% και 6,1% στο «βασικό» και στο «δυσμενές» σενάριο αντίστοιχα. Αυτοί οι δείκτες δεν λαμβάνουν υπόψη το όφελος από τη μετατροπή της Αναβαλλόμενης Φορολογική Απαίτησης σε οριστική και εκκαθαρισμένη απαίτηση (Ν. 4302/2014 μετά και την από 16 Οκτωβρίου 2014 νομοθετική τροποποίηση).

Συνολικά με βάση την υπόθεση στατικού ισολογισμού, η Alpha Bank A.E. δεν παρουσιάζει υστέρηση κεφαλαίων, ενώ η Τράπεζα Πειραιώς Α.Ε., παρουσιάζει υστέρηση κεφαλαίων, η οποία όμως υπερκαλύπτεται από την καθαρή αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που πραγματοποίησε το 2014 μετά και την αφαίρεση του ποσού εξαγοράς προνομιούχων μετοχών.

Με βάση την υπόθεση στατικού ισολογισμού, η Εθνική Τράπεζα Α.Ε. και η Eurobank Ergasias A.E. παρουσιάζουν υστέρηση κεφαλαίων, λαμβάνοντας υπόψη τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου τις οποίες πραγματοποίησαν το 2014. Ωστόσο, όπως αναφέρει η συγκεντρωτική έκθεση της Συνολικής Αξιολόγησης: «για [αυτές] τις τράπεζες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο και οι οποίες εμφανίζουν κεφαλαιακή υστέρηση βάσει του στατικού ισολογισμού, οι προβολές βάσει του δυναμικού ισολογισμού (οι οποίες εκπονήθηκαν παράλληλα με την αξιολόγηση βάσει του στατικού ισολογισμού, καθώς τα σχέδια αναδιάρθρωσης συμφωνήθηκαν με την ΓΔ Ανταγωνισμού μετά την 1η Ιανουαρίου 2014) θα ληφθούν υπόψη από τις Μικτές Εποπτικές Ομάδες για τον προσδιορισμό των τελικών κεφαλαιακών απαιτήσεων. Βάσει του δυναμικού ισολογισμού, μία τράπεζα (Εθνική Τράπεζα Α.Ε.) δεν παρουσιάζει υστέρηση κεφαλαίων και ακόμη μία (Eurobank Ergasias A.E.) στην ουσία δεν παρουσιάζει κεφαλαιακή υστέρηση».

Στην περίπτωση που ενσωματωθεί η επίδραση μετατροπής της Αναβαλλόμενης Φορολογίας στους υπολογισμούς, ο δείκτης CET1 υπό το Στατικό Ισολογισμό αυξάνεται στο 11,8% υπό το “βασικό” σενάριο και στο 7,7% υπό το “δυσμενές” σενάριο, παρέχοντας στην Τράπεζα Πειραιώς πρόσθετα αποθέματα κεφαλαίων πάνω από τα απαιτούμενα όρια του 8,0% και 5,5% για το “βασικό” και “δυσμενές” σενάριο αντίστοιχα».