Swissleaks: Τα 86 ονόματα που έλειπαν από τη λίστα Λαγκάρντ

Δεκάδες λογαριασμούς με ελληνικό ενδιαφέρον, οι οποίοι δεν περιέχονταν στη λίστα Λαγκάρντ που προήλθε από απόρρητα στοιχεία της HSBC Γενεύης και στάλθηκε από τις γαλλικές Αρχές στην Ελλάδα, εντόπισαν «ΤΑ ΝΕΑ» στο πλαίσιο του SwissLeaks, της παγκόσμιας έρευνας της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και της γαλλικής εφημερίδας «Le Monde».

Στο πρότζεκτ συμμετείχαν περισσότεροι από 140 δημοσιογράφοι από 45 διαφορετικές χώρες και τουλάχιστον 50 μέσα ενημέρωσης – ανάμεσά τους η βρετανική εφημερίδα «Guardian», η γερμανική «Süddeutsche Zeitung», το BBC και πολλά ακόμα.Τα αρχεία που διέρρευσαν περιλαμβάνουν πληροφορίες για τραπεζικούς λογαριασμούς οι οποίοι φιλοξενούσαν πάνω από 102 δισ. δολάρια και συνδέονταν με 106.000 πελάτες της HSBC από ολόκληρο τον πλανήτη. «ΤΑ ΝΕΑ» απέκτησαν πρόσβαση στην «παγκόσμια λίστα» και επί έξι μήνες ερευνούσαν τα στοιχεία που προσφέρουν μια σπάνια ματιά στο εσωτερικό του ελβετικού τραπεζικού συστήματος. Μερικά από τα έγγραφα που απέκτησε το ICIJ μέσω της «Monde» δείχνουν επίσης τις σχέσεις της τράπεζας με πελάτες που δραστηριοποιούνται σε ευρύ φάσμα παραβατικών συμπεριφορών, από απλές περιπτώσεις απόκρυψης κεφαλαίων και φοροδιαφυγή έως εμπόρους όπλων, μεσάζοντες δικτατόρων και διακινητές «ματωμένων» διαμαντιών.

Από την επεξεργασία του συνόλου των στοιχείων της HSBC που αποκτήθηκαν από τη «Monde» και τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων προέκυψαν επιπλέον 86 εγγραφές προσώπων που έχουν ελληνικό ενδιαφέρον, εκτός από τις 2.062 που εστάλησαν από τις γαλλικές Αρχές στην Ελλάδα.

Τα πρόσωπα αυτά είτε γεννήθηκαν στην Ελλάδα είτε έχουν αποκτήσει ελληνική ιθαγένεια, αλλά εντάχθηκαν από τις γαλλικές Αρχές σε λίστες άλλων χωρών, καθώς η διεύθυνση και τα στοιχεία επικοινωνίας που είχαν δηλώσει ήταν εκτός Ελλάδας. Στις λίστες αυτές εντοπίζονται και άλλα ελληνικά ονόματα, χωρίς όμως να αναφέρονται λεπτομέρειες για την εθνικότητα ή τον τόπο γέννησης καθώς συνδέονται με υπεράκτιες εταιρείες ως πληρεξούσιοι δικηγόροι και δεν αναγράφονται στοιχεία τόπου κατοικίας ή γενικότερα πληροφορίες που μπορεί να βοηθήσουν στην ταυτοποίησή τους.

Σε εμπιστευτικό υπόμνημα των γαλλικών Αρχών οι οποίες επεξεργάστηκαν το σύνολο των στοιχείων, αναφέρεται ότι κάποια πρόσωπα εντάχθηκαν στη γαλλική λίστα παρότι δήλωναν κατοικία εκτός Γαλλίας προκειμένου να διερευνηθούν περαιτέρω τα ακριβή στοιχεία τους. Μάλιστα επισημαίνεται ότι οι έρευνες για τους Γάλλους θα επεκταθούν σε δεύτερη φάση με πιο χαλαρά κριτήρια.

Ως εκ τούτου, οι επιπλέον εγγραφές μπορεί να κρύβουν μεγάλο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι το μέγιστο ύψος των καταθέσεων στους συγκεκριμένους λογαριασμούς εκτιμάται ότι έφτανε τα 270 εκατ. δολάρια ΗΠΑ την περίοδο 2006-2007.

Τα στοιχεία που απέσπασε από την HSBC ο πρώην συνεργάτης της επί θεμάτων πληροφορικής Ερβέ Φαλσιανί είχαν συνολικό όγκο μεγαλύτερο από 100 gigabytes. Πρόκειται για περίπου 600 αρχεία που διαμορφώθηκαν με τέτοιον τρόπο από τις γαλλικές Αρχές ώστε να είναι κατανοητά.

H «Monde» σε συνεργασία με το ICIJ απέκτησαν από πηγές των γαλλικών Αρχών τα δεδομένα που αφορούν 203 χώρες, περισσότερους από 106.000 πελάτες της τράπεζας και λογαριασμούς που διέθεταν πάνω από 102 δισ. δολάρια.

Σημειώνεται ότι η μορφή των στοιχείων όπως τα απέσπασε ο Φαλσιανί από τους υπολογιστές της HSBC δεν είχε καμία σχέση με τη μορφή που τελικά είχαν όταν έφτασαν από τις γαλλικές στις ελληνικές Αρχές.

Η ΔΙΑΣΠΟΡΑ. Τα δεδομένα ήταν αδύνατο να αναλυθούν με τη μορφή που τα έδωσε ο Φαλσιανί. Αυτό οφειλόταν στη σκόπιμη διασπορά τους για λόγους ασφαλείας από την πλευρά της τράπεζας. Ως εκ τούτου, οι γαλλικές Αρχές προτού τα μοιράσουν στα ενδιαφερόμενα κράτη έπρεπε πρώτα να τα αποκρυπτογραφήσουν και να τα αναδομήσουν με τέτοιον τρόπο ώστε να βγαίνει νόημα.

Από την επεξεργασία του συνόλου των στοιχείων από προγραμματιστές και ειδικούς του ICIJ, εκτός από τις 86 επιπλέον εγγραφές, προέκυψαν άλλα 174 νέα ονόματα που έχουν σχέση με την Ελλάδα. Αυτά προέρχονται, ανάμεσα σε άλλα, και από αρχεία που απέσπασε ο Φαλσιανί τα οποία δεν έχουν λεπτομερείς πληροφορίες για τις καταθέσεις. Σε αυτά εμφανίζονται κατά κύριο λόγο μηδενικοί λογαριασμοί την περίοδο 2006-2007. Τα αρχεία αυτά έχουν ονομασίες «10.000.xls», «listp2.xls», «2500.xls» και κάποιους παράξενους κωδικούς οι οποίοι περιέχουν λίστες επωνύμων. Συγκεκριμένα, από τα 174 νέα ονόματα 8 είναι συνδεδεμένα με λογαριασμούς που φιλοξενούν συνολικά 36 εκατ. δολάρια. Ολοι οι υπόλοιποι εμφανίζονται μηδενικοί.

ΤΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ. Οσον αφορά τις 86 επιπλέον εγγραφές, σε αυτές περιλαμβάνονται κυρίως πρόσωπα τα οποία έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα ή έχουν ελληνική εθνικότητα, αλλά οι διευθύνσεις που έχουν δηλώσει στην HSBC είναι εκτός της χώρας. Σε υπόμνημα που συντάχθηκε κατά την επεξεργασία των στοιχείων από τις γαλλικές Αρχές για την κατάρτιση της γαλλικής λίστας που προέκυπτε από τα στοιχεία της τράπεζας αναφέρεται ότι «δύο πρόσωπα τα οποία φέρεται να διαμένουν στην Ελβετία συμπεριλήφθηκαν σκόπιμα στη λίστα ώστε να καταστεί δυνατή μια ανάλυση για τον πραγματικό τόπο διαμονής τους». Οι γάλλοι ειδικοί αρχικά είχαν δημιουργήσει με τα δεδομένα που αφορούσαν τη χώρα τους μία λίστα που περιελάμβανε 4.800 εγγραφές και συνολικό ύψος καταθέσεων περί τα 4,7 δισ. δολάρια. Σε δεύτερο στάδιο η λίστα μίκρυνε και έφτασε τις 2.540 εγγραφές με καταθέσεις 3,5 δισ. δολαρίων. Η δεύτερη λίστα με τις λιγότερες εγγραφές επιλέχθηκε για λεπτομερή ανάλυση και έρευνα από τις Αρχές. Στο υπόμνημά τους οι γάλλοι ειδικοί επισήμαναν: «Η διαφορά μεταξύ των δύο λιστών (σ.σ. 2.260 εγγραφές) θα αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω μελέτης για τον προσδιορισμό, για κάθε περίπτωση χωριστά, σχετικά με το αν οι επιπλέον καταθέτες που περιλαμβάνονται στον (μεγάλο) κατάλογο είναι κάτοικοι Γαλλίας για φορολογικούς σκοπούς».

ΟΙ «ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟΙ». Με αυτό ακριβώς το σκεπτικό οι 86 επιπλέον εγγραφές με ελληνικό ενδιαφέρον αλλά και τα υπόλοιπα ονόματα αποκτούν ιδιαίτερη αξία. Ειδικότερα, ανάμεσα στα «νέα» πρόσωπα εμφανίζονται 41 που συνδέονται με καταθέσεις άνω του ενός εκατ. δολαρίων.

Από την επεξεργασία των δεδομένων από τους ειδικούς του ICIJ εντοπίστηκαν επιπλέον 949 συνδεόμενα πρόσωπα με τους λογαριασμούς ελληνικού ενδιαφέροντος. Τα πρόσωπα αυτά είτε έχουν δηλώσει ελληνική διεύθυνση είτε ο κάτοχος του λογαριασμού με τον οποίο συνδέονται έχει ελληνικό ενδιαφέρον. Ανάμεσά τους δεν υπάρχουν μόνο φυσικά πρόσωπα αλλά και εταιρείες, ενώ οι ιδιότητές τους σε σχέση με τους τραπεζικούς λογαριασμούς ποικίλλουν: εμφανίζονταν ως συνδικαιούχοι, πληρεξούσιοι δικηγόροι, διαχειριστές και Internet users.

Ακόμα, από το σύνολο των δεδομένων εξήχθησαν 2.286 διευθύνσεις που συνδέονται με πρόσωπα ελληνικού ενδιαφέροντος. Κάποιες από αυτές τις διευθύνσεις αλληλεπικαλύπτονται καθώς οι διαφορές μεταξύ τους είναι ελάχιστες – μία λέξη ή μερικά γράμματα.

Στην περίπτωση της παγκόσμιας λίστας Φαλσιανί αποτελεί θέση του ICIJ να μην παρέχει στοιχεία στις Αρχές, καθώς είναι δημοσιογραφική ένωση με σκοπό να αναδεικνύει μείζονα ζητήματα και όχι να δίνει πληροφορίες σε κυβερνήσεις. Τα δεδομένα που αφορούν τις επιπλέον εγγραφές ελληνικού ενδιαφέροντος βρίσκονται στις γαλλικές Αρχές και μπορεί να αναζητηθούν με βάση την ελληνική εθνικότητα και τον τόπο γέννησης των πελατών της τράπεζας. Οι ελληνικές Αρχές, με τη σειρά τους, μπορούν να τα ζητήσουν επίσημα στο πλαίσιο των ερευνών για τη λίστα Λαγκάρντ.