“Tο μεγάλο δυστύχημα, φαίνεται να λέει ο Ταρκόφσκι, δεν είναι ότι πέθανε ο Θεός, αλλά το ότι πεθαίνουν οι μάνες μας. Και τούτη η απώλεια είναι η απώλεια της ρίζας και η απώλεια της ρίζας δημιουργεί τη νοσταλγία για την ανέφικτη επιστροφή στην κοιτίδα. Ο Παράδεισος έχει χαθεί για πάντα και για όλους. Δουλειά των ποιητών είναι να μας θυμίζουν τούτη τη μεγάλη απώλεια. Κι ο Ταρκόφσκι είναι ένας πολύ μεγάλος ποιητής». Το συγκεκριμμένο απόσπασμα από την κριτική του αξέχαστου Βασίλη Ραφαηλίδη για τη «Νοσταλγία» θα μπορούσε να συνοψίζει όχι μόνο το σύνολο του έργου του, αλλά και τον ίδιο τον μεγάλο ρώσο δημιουργό, στο έργο του οποίου η Ταινιοθήκη της Ελλάδος στήνει ένα εξόχως σημαντικό αφιέρωμα.

Πρόκειται για μια εντυπωσιακή ρετροσπεκτίβα που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την εταιρεία Mosfilm, την υποστήριξη του Ρωσικού Πολιτιστικού και Επιστημονικού Κέντρου της Αθήνας της πρεσβείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ελλάδα, της Σουηδικής Ταινιοθήκης Svenska Filminstitutet και του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών (ένατη κατά σειρά εκδήλωση που διοργανώνει η Ταινιοθήκη στo πλαίσιο της πράξης «Η κινηματογραφοφιλία στη νέα εποχή» του ΕΣΠΑ 2007-2013). Εκτός μάλιστα από τις επτά ταινίες μεγάλου μήκους του Αντρέι Ταρκόφσκι (κάποιες από αυτές για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε ψηφιακές βερσιόν), προβάλλονται για πρώτη φορά στη χώρα μας το μεσαίου μήκους ντοκιμαντέρ του (σε συν-σκηνοθεσία του περίφημου Τονίνο Γκουέρα, συνεργάτη επίσης του Θόδωρου Αγγελόπουλου) «Ο χρόνος του ταξιδιού», το οποίο γυρίστηκε στην Ιταλία κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας των γυρισμάτων για την ταινία «Νοσταλγία», αλλά και τρία ακόμη ντοκιμαντέρ διαφορετικών κινηματογραφιστών για το μεγαλείο του Ταρκόφσκι.

Ενα μικρό ίσως παράπονο: κρίμα που δεν προβάλλονται οι «Φονιάδες», η πτυχιακή, μικρού μήκους ταινία που ο Αντρέι Ταρκόφσκι σκηνοθέτησε μαζί με τη Μαρία Μπέικου, μια πραγματικά μυθική φιγούρα της ελληνικής Αντίστασης και στη συνέχεια του ΕΛΑΣ, που μετά το τέλος του Εμφυλίου βρέθηκε στη Μόσχα ως ελληνική φωνή της σοβιετικής ραδιοφωνίας, διαγράφοντας μια πορεία που διασχίζει τη νεότερη ελληνική ιστορία απ’ άκρη σ’ άκρη. Και σε περίπτωση που αναρωτιέστε, ναι, πρόκειται για μεταφορά του γνωστού διηγήματος του Ερνεστ Χέμινγουεϊ που εμφανίστηκε άλλες δυο φορές στον κινηματογράφο, την πρώτη φορά το 1946 (με Μπαρτ Λάνκαστερ και Αβα Γκάρντνερ, σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Σιόντμακ) και τη δεύτερη το 1963 (από τον μετέπειτα σκηνοθέτη του «Βρώμικου Χάρι» Ντον Σίγκελ, με Λι Μάρβιν, Αντζι Ντίκινσον, Τζον Κασσαβέτη και Ρόναλντ Ρίγκαν).

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ. Σημειώστε πάντως πως θα υπάρξουν εισηγήσεις σε όλες τις ταινίες του αφιερώματος από σκηνοθέτες, κριτικούς κινηματογράφου και συγγραφείς, ενώ η Ταινιοθήκη θα φιλοξενήσει στον χώρο του Μουσείου Κινηματογράφου και έκθεση εικαστικών με τίτλο «Εικόνα και χρόνος. Εικόνες της κρίσης» σε επιμέλεια Χριστίνας Ανδρουλιδάκη. Συμμετέχουν καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η έκθεση θα περιλαμβάνει επίσης μια εγκατάσταση, βίντεο-έργα και φωτογραφίες. Για να το θέσουμε απλά, οι κινηματογραφόφιλοι οφείλουν να δηλώσουν βροντερό «παρών». Και για να κλείσουμε όπως ξεκινήσαμε, δηλαδή με λόγια άλλων, ο λόγος στον Ινγκμαρ Μπέργκμαν (και στην αυτοβιογραφία του «Ο μαγικός φανός», εκδ. Ποταμός): «Οταν ανακάλυψα την πρώτη ταινία του Ταρκόφσκι, ήταν σαν ένα θαύμα. Ξαφνικά, βρήκα τον εαυτό μου να στέκεται στην πόρτα του δωματίου τα κλειδιά της οποίας, μέχρι τότε, δεν μου είχαν ποτέ δοθεί. Ηταν ένα δωμάτιο στο οποίο πάντα ήθελα να μπω και όπου αυτός εκινείτο ελεύθερα και με απόλυτη ευκολία. Ολη μου τη ζωή χτυπώ το κεφάλι μου στις πόρτες των δωματίων στα οποία αυτός κινείται τόσο φυσικά. Μόνο μερικές φορές έχω καταφέρει να παρεισφρήσω μέσα».

INFO

«Εικόνα και χρόνος, Αντρέι Ταρκόφσκι» στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136), 12-18 Φεβρουαρίου. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει εννέα ταινίες («Το βιολί και ο οδοστρωτήρας», «Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν», «Αντρέι Ρουμπλιόφ», «Σολάρις», «Ο καθρέφτης», «Στάλκερ», «Νοσταλγία», «Ο χρόνος του ταξιδιού», «Η θυσία»), ντοκιμαντέρ, εισηγήσειςκαι εικαστική έκθεση.Είσοδος: 5 ευρώ ανά προβολή.Κάρτα διαρκείας: 25 ευρώ(15 ευρώ η μειωμένη).

Τελευταία Νέα