Αναζήτηση
«Βία, φτώχεια και εξαθλίωση». Αυτό είναι το τρίπτυχο των φυλακών όπως το ζει χρόνια τώρα ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Σπύρος Καρακίτσος, ο οποίος μιλώντας στα «ΝΕΑ» λίγες ημέρες μετά την άγρια δολοφονία του συναδέλφου του Σεραφείμ Γκαλιμάνη, αρχιφύλακα στις φυλακές Δομοκού, παραδέχεται πως «το σύστημα των φυλακών έχει καταρρεύσει».
Η άποψη ενός ανθρώπου που βλέπει τα πράγματα από τα έξω προς τα μέσα ταυτίζεται με αυτή των κρατουμένων.
«Πρέπει να διαλέξουμε πώς θέλουμε να είναι τα καταστήματα κράτησης: σωφρονιστικά ιδρύματα, αποθήκες ψυχών ή εκκολαπτήρια εγκληματιών; Οπως είναι σήμερα οι φυλακές είναι αποθήκες ψυχών, θα μπορούσε το 50% αυτών να μετατραπεί σε παραγωγικές ώστε οι κρατούμενοι να γίνουν χρήσιμοι για την κοινωνία, να μάθουν κάτι καινούργιο ώστε να αισθάνονται ότι είναι χρήσιμοι και όχι σκουπίδια. Ποτέ δεν είναι αργά για να αλλάξει κάποιος άνθρωπος» έγραψε πρόσφατα σε ανοιχτή επιστολή του (σ.σ.: δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Οιονεί… Κρατούμενος») ένας κρατούμενος του ψυχιατρείου των φυλακών Κορυδαλλού.
Το τρίγωνο των ανθρώπων που ξέρουν τι εστί φυλακή έρχεται να συμπληρώσει ένας δικηγόρος, ο οποίος εκ των πραγμάτων περνά την πόρτα των σωφρονιστικών καταστημάτων όταν επισκέπτεται τους πελάτες του.
«Η κατάσταση των φυλακών στη χώρα μας έχει φθάσει στο απροχώρητο. Συνωστισμός, κακές συνθήκες κράτησης, ελλιπής ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, διαμαρτυρίες, αποδράσεις διαφόρων ειδών. Πέραν αυτών, τελευταία έχουν παρατηρηθεί και σοβαρές εγκληματικές συμπεριφορές εις βάρος δεσμοφυλάκων. Αν σε όλα αυτά προστεθούν οι συχνότατες πια καταδίκες της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την κατάσταση στις φυλακές και ακραίες συμπεριφορές της Πολιτείας και της Δικαιοσύνης εις βάρος των κρατουμένων, τότε η κατάσταση μπορεί να χαρακτηριστεί ως κρίσιμη και επικίνδυνη» λέει ο δικηγόρος Βασίλης Χειρδάρης.
Συνωστισμός. Κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι ότι οι περιγραφές όλων των προαναφερόμενων προσώπων συμπίπτουν. Εκτός όμως από τις εικόνες και τις βιωματικές αναφορές, και οι αριθμοί δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος:
n Μόνο στις φυλακές Κορυδαλλού οι κρατούμενοι ανέρχονται σε 2.270 (από 2.055 που ήταν τον περασμένο Ιούλιο) όταν οι προδιαγραφές της είναι για 800. Εκρηκτική κατάσταση επικρατεί στα περισσότερα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας καθώς ο αριθμός των κρατουμένων ξεπερνά κατά πολύ την προβλεπόμενη χωρητικότητα.
n Στις φυλακές Κορυδαλλού αντιστοιχεί ένας σωφρονιστικός υπάλληλος ανά πτέρυγα, που πρακτικά σημαίνει ότι κάθε υπάλληλος έχει την ευθύνη για 500 κρατουμένους. Ιδια εικόνα και στις φυλακές Τρικάλων. Ενας σωφρονιστικός υπάλληλος για κάθε πτέρυγα, με μέσο όρο κρατουμένων 170 άτομα. «Στην Ευρώπη γελάνε με αυτές τις αναλογίες» λέει ο Σπύρος Καρακίτσος.
«Εμείς λέμε ότι αυτό το σύστημα έχει καταρρεύσει. Πρέπει να φτιαχτεί ένα νέο σύστημα κράτησης με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η μυρωδιά του “πτώματος” των φυλακών τυλίγει εμάς τους σωφρονιστικούς, κανέναν υπουργό και κανέναν βουλευτή» συμπληρώνει ο κ. Καρακίτσος παραδεχόμενος ότι, όπως σε όλες τις επαγγελματικές τάξεις, «δεν είμαστε όλοι άγιοι».
Η αγωνία της μάνας. Ωστόσο, θέλει να ξεκαθαρίσει πως «αυτός ο πόλεμος δεν είναι δικός μας, αν και κάποιους βολεύει να είναι αντίπαλοι οι κρατούμενοι και οι σωφρονιστικοί. Οι φυλακές είναι ο κατιμάς της υπόθεσης, αλλά οι κρατούμενοι είναι άνθρωποι» λέει ο κ. Καρακίτσος και θυμάται ότι πριν από μερικά χρόνια η μητέρα ενός κρατουμένου που έμπαινε για πρώτη φορά στη φυλακή, τον ρώτησε: «Ποιος εγγυάται ότι δεν θα πάθει τίποτα το παιδί μου εδώ μέσα;». Εκ των πραγμάτων δεν μπορούσε να εγγυηθεί για τίποτα εκείνος, όταν η ίδια η Πολιτεία δεν μπορεί, με τα μέσα και το προσωπικό που διαθέτει για τις φυλακές, να εγγυηθεί το αυτονόητο.
«Οι φυλακισμένοι είναι άνθρωποι που όχι μόνο έχουν στερηθεί την ελευθερία τους, αλλά διαβιώνουν σε ένα “τοξικό” περιβάλλον από πλευράς κοινωνικής και παραβατικής, που όχι μόνο δεν βελτιώνει την κατάστασή τους και δεν τους αποκαθιστά, αλλά τους απομακρύνει περισσότερο από τη νομιμότητα και την κοινωνία» συμπληρώνει ο κ. Χειρδάρης.
