Πιλότο για την άσκηση της σωφρονιστικής πολιτικής της κυβέρνησης με στόχο την αποσυμφόρηση των φυλακών και τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης, που έχουν οδηγήσει επανειλημμένα σε καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, αποτελεί το πρώτο νομοσχέδιο που φέρνει άμεσα στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος.

Πιστός στις εξαγγελίες που έκανε κατά τη διάρκεια των προγραμματικών του δηλώσεων ο Νίκος Παρασκευόπουλος προωθεί εδώ και τώρα την κατάργηση των φυλακών υψίστης ασφαλείας, καθώς πολύ πριν ακόμα καθήσει στην υπουργική καρέκλα είχε εκφράσει εγγράφως μαζί με άλλους πανεπιστημιακούς ενστάσεις για τη συνταγματικότητα του συγκεκριμένου τύπου των σωφρονιστικών καταστημάτων.

Η προώθηση του νομοσχεδίου, μέσω του οποίου ανοίγεται και παράθυρο για την αποφυλάκιση του πολυϊσοβίτη της 17Ν Σάββα Ξηρού, έρχεται να λειτουργήσει πυροσβεστικά και ως προς τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν τόσο από την απεργία πείνας στις φυλακές του Δομοκού όσο και από την κατάληψη της Νομικής. Και αυτό γιατί και στις δύο περιπτώσεις τα βασικά αιτήματα ταυτίζονται με τις διατάξεις του νομοσχεδίου.

ΟΣΟΙ ΠΛΗΡΟΥΝ ΤΙΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ. «Το νομοσχέδιο αφορά όλους τους κρατουμένους που πληρούν τις προϋποθέσεις και μπορούν να υπαχθούν στις ευνοϊκές του διατάξεις. Δεν υπάρχουν φωτογραφικές διατάξεις σε αυτό» έλεγαν χθες πηγές του υπουργείου Δικαιοσύνης θέλοντας να καταδείξουν ότι το νομοθετικό εγχείρημα δεν περιορίζεται στην εφαρμογή για μία και μοναδική περίπτωση κρατουμένου.

Νομικοί πάντως επισημαίνουν ότι ο Σάββας Ξηρός μπορεί να επικαλεστεί συγκεκριμένη διάταξη που προβλέπει ότι «η απόλυση υπό όρο χορηγείται, εφόσον ο κρατούμενος έχει αναπηρία άνω του 67% ή πάσχει από γεροντική άνοια έχοντας υπερβεί το ογδοηκοστό έτος της ηλικίας ή από κακοήθη νεοπλάσματα ή έχει υποστεί μεταμόσχευση ήπατος, μυελού και καρδιάς.

Η απόλυση χορηγείται, ανεξαρτήτως της συνδρομής προϋποθέσεων, στις πιο κάτω ειδικές περιπτώσεις: α) στους καταδίκους με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, β) στους καταδίκους με ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω εφόσον διακριβωθεί με τη διαδικασία της ειδικής πραγματογνωμοσύνης της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου ότι η παραμονή τους στο κατάστημα κράτησης καθίσταται ιδιαίτερα επαχθής λόγω της κατάστασης της υγείας τους. Σε περίπτωση πρόσκαιρης κάθειρξης, απαιτείται να έχει εκτισθεί πραγματικά το ένα πέμπτο της ποινής. Σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης, η απόλυση χορηγείται μόνο εφόσον ο κρατούμενος έχει εκτίσει πραγματικά πέντε έτη και διαθέτει ποσοστό αναπηρίας 80% ή παραπάνω».

Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με ιατρικές γνωματεύσεις που είχε επικαλεστεί πρόσφατα ο Σάββας Ξηρός, το ποσοστό της αναπηρίας του υπερβαίνει το 80%.

Με το ίδιο νομοσχέδιο προωθείται η λήψη ευνοϊκών μέτρων για την αποφυλάκιση κρατουμένων, ώστε να υπάρξει η απολύτως αναγκαία και άμεση αποσυμφόρηση των καταστημάτων κράτησης. Για τον λόγο αυτόν προβλέπεται η υπό όρους αποφυλάκιση με τη συμπλήρωση του ενός δεκάτου για ποινές έως τρία έτη, του ενός πέμπτου για ποινές έως πέντε έτη, των δύο πέμπτων για ποινές έως δέκα έτη καθώς και η μείωση του ελάχιστου χρόνου έκτισης για ποινές άνω των δέκα ετών.

Επίσης μειώνεται το ελάχιστο όριο που απαιτείται για την απόλυση υπό όρο των κρατουμένων με ποινή ισόβιας κάθειρξης.

ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΗΛΙΚΟΙ. Ανάλογα μέτρα επιείκειας λαμβάνονται και για τις ειδικές ομάδες των ασθενών κρατουμένων, των υπερηλίκων και των ατόμων με αναπηρίες. Ετσι το νομοσχέδιο προβλέπει μια σειρά από διατάξεις όπως:

n Την επέκταση της δυνατότητας κατ’ οίκον έκτισης της ποινής που ήδη προβλέπεται σε περιορισμένη έκταση με τους ειδικούς όρους που προβλέπει ο νόμος.

n Τον ευεργετικό υπολογισμό ημερών εργασίας για κρατουμένους που λόγω της κατάστασης της υγείας τους αδυνατούν να εργαστούν.

n Την ειδική απόλυση υπό όρους για κρατουμένους με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, 67% και άνω και 50% και άνω, με ειδικές διαβαθμίσεις, εφόσον διακριβωθεί ότι η παραμονή τους στο κατάστημα κράτησης καθίσταται ιδιαίτερα δυσχερής λόγω της κατάστασης της υγείας τους.

Το στοίχημα του υπουργού

Ιδιαίτερο κεφάλαιο στο νομοσχέδιο αποτελούν οι διατάξεις που διευκολύνουν την επιλογή της απεξάρτησης αντί της φυλακής. Και αυτό είναι στοίχημα του υπουργού Δικαιοσύνης Νίκου Παρασκευόπουλου (αριστερά), ο οποίος έχει χρόνια ασχοληθεί με τα θέματα της αντιμετώπισης των τοξικομανών και έχει μακρά θητεία στο ΚΕΘΕΑ.