Αναζήτηση
Θα ‘ναι σαν να μπαίνει η άνοιξη. Με μια τέτοια λυρική νότα δοκίμασε ο Πρωθυπουργός να περιγράψει την αναθέρμανση των σχέσεων με τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν. Είναι μια άνοιξη που στην Ευρώπη προκαλεί αλλεργικό σοκ.
Γιατί τέτοιο μένος για μια επίσκεψη; Δεν δικαιούται η Αθήνα να έχει διμερείς σχέσεις με τη Μόσχα; Δεν δικαιούται να θέλει, ας πούμε, να διασώσει τα ροδάκινα, όταν ακόμη και γερμανικοί κολοσσοί όπως η Rheinmetall ζητούν αποζημίωση από το γερμανικό Δημόσιο για τα συμβόλαια με τη Μόσχα που αναγκάστηκαν να παγώσουν;
Δεν είναι μόνο το ταξίδι. Οι Ευρωπαίοι επί δύο μήνες συσσωρεύουν μηνύματα που πλέον έχουν δημιουργήσει ένα παραπέτασμα δυσπιστίας μεταξύ της Αθήνας και των εταίρων. Από την πρώτη ημέρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ αισθάνονται ότι γίνονται μάρτυρες μιας στροφής που αρχίζει από την αντίθεση στην πολιτική κυρώσεων προς τη Ρωσία και φθάνει έως τις απειλές για εξαγωγή τζιχαντιστών.
Ο ευρωπαϊκός φόβος είναι ότι η νέα ελληνική εξωτερική πολιτική προσχωρεί σε μια θέαση του κόσμου που μοιάζει με εκείνην του Πούτιν. Το Κρεμλίνο κοιτάζει τον χάρτη της Ευρώπης από ψηλά και χαράσσει επάνω του ζώνες επιρροής και ζωτικούς χώρους. Η Αθήνα προσθέτει «δρεπάνια ανασφάλειας» –που ξεκινούν από τα Δυτικά Βαλκάνια και φθάνουν έως τη Βόρεια Αφρική –και «γεωπολιτικούς κινδύνους». Από την ευρωπαϊκή σκοπιά αυτός ο τρόπος σκέψης ανατρέχει στον κόσμο του πρώιμου 20ού αιώνα –σε ένα ανορθολογικό σύστημα διεθνών σχέσεων όπου ο μόνος ρυθμιστικός παράγοντας ήταν ο ανταγωνισμός (στρατιωτικής) ισχύος.
Αυτή η διαφορά ακούγεται πολύ θεωρητική, αλλά δεν είναι. Δεν είναι γιατί αντανακλάται και στον τρόπο που αντιλαμβάνεται η νέα κυβέρνηση στην Αθήνα τη συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε χθες δύο φορές στην ΕΕ ως «διεθνή οργανισμό» στον οποίο η Ελλάδα μετέχει διατηρώντας την εθνική της κυριαρχία. Χωρίς, όπως (ξανα)είπε, να γίνει «αποικία χρέους».
Η διαφορά οπτικής γωνίας δεν κρύβεται. Στα μάτια του Τσίπρα η Ευρώπη είναι μια δύναμη που εγείρει αποικιοκρατικές αξιώσεις. Στα μάτια των Ευρωπαίων η ΕΕ είναι μια υπερεθνική δημοκρατία, το θεσμικό κεκτημένο της οποίας, αν και ατελές, περιλαμβάνει ήδη πολύ περισσότερα από το νόμισμα. Περιλαμβάνει σίγουρα και τις αποφάσεις κοινής εξωτερικής πολιτικής, την ορθότητα των οποίων αμφισβήτησε ο Πρωθυπουργός από το Κρεμλίνο.
Λίγο μετά τις εκλογές κάποιοι εξέφραζαν δειλά την ελπίδα ότι ο Τσίπρας θα μπορούσε να επαναλάβει το σχήμα «Νίξον στην Κίνα» από την ανάποδη. Οπως ο ακραιφνής αντικομμουνιστής τόλμησε το άνοιγμα στον Μάο, επειδή κανείς δεν μπορούσε να τον κατηγορήσει για ενδοτισμό, έτσι και ο Τσίπρας. Θα μπορούσε να αξιοποιήσει το λαϊκό έρεισμα που καλλιέργησε καταγγέλλοντας την ΕΕ προκειμένου να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που ζητεί η ΕΕ από την Ελλάδα. Ο –τρόπος του λέγειν –«αντιευρωπαίος» θα δυνάμωνε έτσι την ευρωζώνη.
Ευσεβείς πόθοι. Ο Τσίπρας έχει περάσει από τη δική του Κίνα –το Βερολίνο. Και χθες έδειξε ότι μάλλον την έχει προσπεράσει.
