Ενας χωρισμός θυμίζει έναν θάνατο. Τα συναισθήματα που νιώθουμε όταν χωρίζουμε είναι παρόμοια με αυτά που νιώθουμε σε κάθε είδος πένθους (λ.χ. απώλεια εργασίας, υγείας, δεσμού, σπιτιού, αυτοεκτίμησης κ.λπ.).
Οι διεργασίες της απώλειας χωρίζονται σε πέντε στάδια: έκπληξη, άρνηση, θυμός, στενοχώρια και αποδοχή. Αυτά βιώνουμε και όταν χωρίζουμε, όχι πάντα με την ίδια σειρά, ενώ μπορεί να βιώσουμε κάθε στάδιο περισσότερες από μία φορές. Ετσι καταφέρνουμε και επεξεργαζόμαστε τη μοναχική πλέον πραγματικότητα προκειμένου να προσαρμοστούμε σε αυτή.
Οταν νιώθουμε ότι αδυνατούμε να ξεφύγουμε από το βάρος μιας απώλειας, τότε βυθιζόμαστε σε μια επώδυνη ψυχικά κατάσταση που ονομάζεται παρατεταμένο πένθος. Αυτό διαρκεί τουλάχιστον έξι μήνες και έχει χαρακτηριστικά όπως:
* Ιδεοληψίες για τη σχέση που τελείωσε ή για το άτομο που αγαπούσαμε.
* Σκέψεις σχεδόν όλη μέρα για τη σχέση που τελείωσε και τον σημαντικό για εμάς «άλλον».
* Εντονος ψυχικός πόνος, θλίψη, νοσταλγία που σχετίζεται με την «πεθαμένη» σχέση.
* Αποφυγή ερεθισμάτων που θυμίζουν την απώλεια, γιατί γνωρίζουμε ότι αυτά θα μας προκαλέσουν πόνο.
* Αδυναμία αποδοχής του τέλους της σχέσης.
* Ονειρα που σχετίζονται με το παρελθόν.
* Εντονο άγχος και κατάθλιψη λόγω της απώλειας.
* Θυμός και αίσθημα αδικίας που απορρέουν από τη σχέση που είχαμε.
* Δυσπιστία με τους άλλους ανθρώπους, γιατί προσδοκούμε ότι θα ξαναπληγωθούμε.
* Δυσκολευόμαστε να νιώσουμε χαρά σε δραστηριότητες που κάποτε απολαμβάναμε.
Παρατεταμένο είναι το πένθος που μας εμποδίζει επίσης να εργαστούμε, να αγαπάμε τον εαυτό μας, να είμαστε καλοί γονείς, να εμπλακούμε ως σύντροφοι σε μια καινούργια σχέση.
Τα ενοχικά άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση και εξαρτητικές τάσεις είναι πιο ευάλωτα στο να νιώσουν ότι «χάνονται» μαζί με τη σχέση που τελειώνει. Προτείνω να αναζητήσουμε την συναισθηματική στήριξη από την οικογένεια και τους φίλους μας, να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, να τονώνουμε την αξία του εαυτού μας διαρκώς και να αναζητήσουμε τις συνθήκες εκείνες που θα μας οδηγήσουν στη δημιουργία μιας ουσιαστικής αυτονομίας καθώς και νέων ικανοποιητικών σχέσεων.
Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας-ψυχοθεραπεύτρια, email myrsini.kostopoulou@gmail.com, www.myrsinikostopoulou.com