Δεν ήταν η πρώτη φορά. Το 2008 περισσότεροι από 60 μετανάστες από τη Ζιμπάμπουε, τη Μοζαμβίκη και τη Σομαλία είχαν δολοφονηθεί, ενίοτε μάλιστα καεί ζωντανοί, σε φτωχές συνοικίες του Γιοχάνεσμπουργκ και άλλων πόλεων της Νότιας Αφρικής. Το έγκλημά τους; «Kλέβουν τις δουλειές των Νοτιοαφρικανών». Εγκλημα διαρκές και επαναλαμβανόμενο. Πριν από τρεις εβδομάδες ο βασιλιάς των Ζουλού, που διατηρεί τεράστια επιρροή σε αυτή την κοινότητα, αποφάνθηκε ότι «οι ξένοι πρέπει να τα μαζέψουν και να φύγουν». Ακολούθησε ένα κύμα βίας και λεηλασιών που άφησε πίσω του επτά νεκρούς.

Στη χώρα με τις μεγαλύτερες ανισότητες παγκοσμίως κανείς δεν κάθεται να ασχοληθεί με επίσημες έρευνες ανεξάρτητων οργανισμών που δείχνουν ότι μόλις ένα 4% των εργαζομένων μεταξύ 15 και 64 χρόνων είναι «διεθνείς μετανάστες». Και ότι μπορεί στην υποκατηγορία αυτή η ανεργία να είναι μικρότερη, αλλά αυτό συμβαίνει διότι πολλοί μετανάστες κάνουν τις δουλειές που δεν θέλουν οι ντόπιοι, και φυσικά με πολύ λιγότερα χρήματα. Ο ξένος, ο αφρικανός ή και ασιάτης μετανάστης, ήταν και παραμένει το εξιλαστήριο θύμα. Οι φωτογραφίες είναι αφόρητες. Δείχνουν έναν Μοζαμβικανό, τον Εμανουέλ Σιτόλ, να δέχεται επίθεση με μαχαίρι από τον όχλο, μέσα στον δρόμο, στο γκέτο της Αλεξάντρα, κοντά στο Γιοχάνεσμπουργκ. Υψώνει τα χέρια, προσπαθεί να αμυνθεί, καταρρέει. Ο Τζέιμς Οτγουεϊ, φωτογράφος της νοτιοαφρικανικής εφημερίδας «Sunday Times», έτυχε να βρεθεί μπροστά στη σκηνή. Την επομένη οι φωτογραφίες έγιναν πρωτοσέλιδο, συνοδεύοντας το ρεπορτάζ του Μπόρεγκαρ Τρομπ με τίτλο «Φόνευσε τον γείτονά σου: η ντροπή της ΝΑ». Στο άρθρο περιγραφόταν τόσο το λιντσάρισμα όσο και ο ρόλος των δημοσιογράφων: μετέφεραν το θύμα σε γειτονική κλινική αλλά ο εφημερεύων γιατρός ήταν ξένος και είχε φοβηθεί να εμφανιστεί. Τον πήγαν λοιπόν σε άλλο νοσοκομείο, όπου κατέληξε. Ακολούθησε ένα ακόμα λιντσάρισμα, ιντερνετικό, εις βάρος του Οτγουεϊ «που φωτογράφιζε έναν άνθρωπο να δολοφονείται αντί να κάνει κάτι για να τον βοηθήσει». Ο Οτγουεϊ αναγνώρισε ότι οι εικόνες σοκάρουν. «Αλλά ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει τι συμβαίνει. Πρέπει να δει αυτή τη βία. Οσοι με κατηγορούν θα έπρεπε να διοχετεύσουν την οργή τους στους δράστες αυτής της επίθεσης». Ο φωτορεπόρτερ μπροστά στον θάνατο: ήταν και παραμένει μια μεγάλη συζήτηση. Μερικές χιλιάδες Νοτιοαφρικανοί διαδήλωσαν χθες στο Γιοχάνεσμπουργκ με συνθήματα τύπου «Οχι στην ξενοφοβία». Το κύμα της βίας υποχώρησε. Μέχρι την επόμενη φορά.