Η επέλαση των νέων μέτρων στο πλαίσιο του τρίτου Μνημονίου δεν αφήνει προφανώς απέξω τον χώρο του πολιτισμού. Μετά την ελεύθερη πτώση στην προπώληση των συναυλιών και των θεατρικών παραστάσεων η άνοδος του ΦΠΑ μοιάζει με ένα ακόμη χτύπημα. Κυρίως όμως για τις συναυλίες, καθώς οι διοργανωτές καλούνται να αποδώσουν στο κράτος φόρο 23% (από 13%), τη στιγμή που οι παραγωγοί των θεατρικών παραστάσεων αποδίδουν 6%. Αυτή η απόκλιση διαμορφώνει νέα δεδομένα, με εμφανή την τάση ορισμένων να επιδιώξουν τη μικρότερη απώλεια εσόδων. Τι σημαίνει αυτό; «Πολλές συναυλίες θα αναγκαστούν να έχουν και έναν ηθοποιό» περιγράφει ο συνθέτης Παναγιώτης Καλαντζόπουλος που μετέχει στον Σύλλογο Συνθετών – Στιχουργών «Το Μέτρον», όπου πρόεδρος είναι ο Φοίβος Δεληβοριάς. Οσο και αν ακούγεται υπερβολική, η εικόνα δεν παύει να έχει περιθώρια εφαρμογής. Ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι ήδη αρκετές παραστάσεις με έντονο το μουσικό στοιχείο, που απέχουν από την καθαρή θεατρική φόρμα, βαφτίζονται θεατρικές για να μείνουν στο 6%, όπως επιβεβαιώνουν διοργανωτές συναυλιών.

Ο Φ. Δεληβοριάς επισημαίνει απ’ τη δική του πλευρά ότι «είναι αστείο να κάνεις μια συναυλία και να την ονομάζεις θεατρική παράσταση για να αποφύγεις τον δυσβάσταχτο ΦΠΑ». «Είναι λυπηρό να μηχανευόμαστε τρόπους και να εφευρίσκουμε απάτες για να ξεγελάσουμε το κράτος» συμφωνεί ο Π. Καλαντζόπουλος. «Από την άλλη, βέβαια, καταλαβαίνω την αγωνία και την ανάγκη της επιβίωσης. Πώς θα καταφέρουμε, δηλαδή, να μείνουμε ζωντανοί. Οι μουσικοί ή θα πρέπει να μείνουμε στα σπίτια μας ή θα πρέπει να βρούμε τον τρόπο να παίζουμε μπροστά στο κοινό. Ας πούμε ότι είναι τυχεροί οι ηθοποιοί που παίζουν κάποιο μουσικό όργανο».

Ο γνωστός συνθέτης εξηγεί, παράλληλα, ότι «η τελική αμοιβή ενός μουσικού, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να κάνει πρόβες και να αποδώσει ο ίδιος φόρο, είναι ελάχιστη». Για παράδειγμα, από τα 10 ευρώ ενός εισιτηρίου το 7% πηγαίνει για πνευματικά δικαιώματα στην ΑΕΠΙ και το 10% στον ιδιοκτήτη του συναυλιακού χώρου (και ως μορφή ενοικίου). Επίσης θα πρέπει να υπολογιστεί το κόστος του ήχου, της διαφήμισης, της ασφάλειας, των φώτων, των ασφαλιστικών εισφορών και των ενσήμων, του προσωπικού υποστήριξης της συναυλίας, των μετακινήσεων –αν είναι εκτός Αττικής –και της διαμονής.

Ο «ΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ». Δεν είναι όμως μόνο αυτοί οι λόγοι που κάνουν δυσβάσταχτο το κόστος μιας συναυλίας. Ο Π. Καλαντζόπουλος αναφέρει και τον περίφημο «φόρο της Φρειδερίκης» που ισχύει για τις μουσικές σκηνές σε Αττική και Θεσσαλονίκη, ανέρχεται σε 5% και επιβαρύνει τους θεατές (πρόκειται για χαράτσι που επιβλήθηκε το 1948 επί της τιµής των εισιτηρίων για τα δηµόσια θεάµατα, για την ενίσχυση των «βορείων επαρχιών» της χώρας που επλήγησαν από τον εµφύλιο πόλεµο). Είναι ένας από τους φόρους υπέρ τρίτων, τους οποίους πολλοί υπουργοί Οικονομικών υποσχέθηκαν ότι θα καταργήσουν, χωρίς όμως αποτέλεσμα μέχρι σήμερα.

Τον περασμένο Μάιο, με ανοιχτή επιστολή προς τον Πρωθυπουργό, τον πρώην υπουργό Οικονοµικών Γιάνη Βαρουφάκη, τον αναπληρωτή υπουργό Πολιτισµού Νίκο Ξυδάκη, ο Σύλλογος Συνθετών – Στιχουργών μεταξύ άλλων ανέφερε: «Ως φόρος υπέρ τρίτων, ο φόρος της Φρειδερίκης, εκτός από αναχρονιστικός και παράλογος, είναι παράνοµος και πρέπει να καταργηθεί». Το ζήτημα έχει θέσει υπόψη των Αρχών ήδη από το 2011 και ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Διοργανωτών Πολιτιστικών Εκδηλώσεων, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Η εισφορά τότε υπολογιζόταν ως έσοδο του Ειδικού Λογαριασμού Χρηματοδότησης των Ιδρυμάτων και Οργανισμών του ΝΔ 572/1970 (Λογαριασμός 26.200), αλλά κανείς δεν γνώριζε πού κατέληγαν τα χρήματα. Απ’ την πλευρά του ο διοργανωτής συναυλιών Νίκος Λώρης προσθέτει ότι «έτσι κι αλλιώς, είναι ελάχιστοι οι παραγωγοί που αποδίδουν τον φόρο αυτόν».