Την απόφαση να κατατάξει τα επεξεργασμένα κρέατα στους παράγοντες που προκαλούν καρκίνο στον άνθρωπο και το κρέας σε εκείνους που ενδέχεται να τον προκαλέσουν, έλαβε η αρμόδια υπηρεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Όπως ανακοίνωσε η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας του Καρκίνου (IARC), ομάδα εργασίας αποτελούμενη από 21 ειδικούς από 10 χώρες κατέληξε στην απόφαση αυτή έπειτα από την εξέταση των διαθέσιμων επιστημονικών στοιχείων για το θέμα.
Ωστόσο ο διευθυντής του οργανισμού έσπευσε να διευκρινίσει πως η ταξινόμηση δεν σημαίνει ότι πρέπει να κόψουμε το κρέας – μία άποψη που ενστερνίζονται και οι εκπρόσωποι του ερευνητικού οργανισμού για τον καρκίνο Cancer Research UK.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του IARC, το κόκκινο κρέας κατατάσσεται στην Ομάδα 2Α όσον αφορά την επικινδυνότητά του, επειδή «υπάρχουν ισχυρά μηχανιστικά στοιχεία που υποστηρίζουν την καρκινογόνο δράση του» αλλά είναι περιορισμένα τα στοιχεία από μελέτες σε ανθρώπους.
Η συσχέτιση κρέατος-καρκίνου «παρατηρήθηκε πρωτίστως με τον καρκίνο του παχέος εντέρου, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι υπάρχει και με τον καρκίνο του παγκρέατος και του προστάτη», διευκρινίζει το IARC.
Αντιθέτως, τα επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος, στα οποία συμπεριλαμβάνονται μπέικον, λουκάνικα και ζαμπόν, κατατάσσονται στην Ομάδα 1 της κλίμακας επικινδυνότητας, επειδή «υπάρχουν επαρκή στοιχεία σε ανθρώπους ότι η κατανάλωση επεξεργασμένων κρεάτων προκαλεί καρκίνο του παχέος εντέρου», συνεχίζει.
Όπως τονίζει στην απόφασή του, για κάθε 50 γραμμάρια επεξεργασμένων κρεάτων που τρώει κανείς, αυξάνεται κατά 18% ο κίνδυνος για εμφάνιση καρκίνου του κόλου και του ορθού εντέρου, όπως αποκαλείται επιστημονικά ο καρκίνος του παχέος εντέρου.
«Σε ατομικό επίπεδο, ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου εξαιτίας της κατανάλωσης επεξεργασμένων κρεάτων παραμένει μικρός, αλλά αυξάνεται κατ’ αναλογίαν με την ποσότητά τους που καταναλώνεται» δήλωσε ο δρ Κουρτ Στράιφ, επικεφαλής του Προγράμματος Μονογραφιών του IARC στο πλαίσιο του οποίου έγινε η παρούσα αξιολόγηση.
Και συνέχισε: «Δεδομένου του μεγάλου αριθμού ανθρώπων που καταναλώνουν επεξεργασμένα κρέατα, η παγκόσμια επίπτωση στη συχνότητα του καρκίνου αποτελεί θέμα μεγάλης σημασίας για την δημόσια υγεία».
Ηκλίμακα επικινδυνότητας του IARC ταξινομεί τα διάφορα προϊόντα/ουσίες/παράγοντες σεπέντε ομάδες:
* Ομάδα 1. Τα καρκινογόνα για τον άνθρωπο.
* Ομάδα 2Α.Τα δυνητικώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο
* Ομάδα 2Β. Τα ενδεχομένως καρκινογόνα για τον άνθρωπο
* Ομάδα 3. Τα μη δυνάμενα να ταξινομηθούν ως καρκινογόνα για τον άνθρωπο
* Ομάδα 4. Τα δυνητικά μη καρκινογόνα για τον άνθρωπο.
Στην Ομάδα 1 ανήκουν περισσότερες από 170 ουσίες και παράγοντες, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονταιτο κάπνισμα, ο αμίαντος και η υπεριώδης ακτινοβολία του ηλίου.
Αντιδράσεις
Η απόφαση του IARC προκαλεί ήδη αντιδράσεις ακόμα και μεταξύ των μελών της ιατρικής κοινότητας που πιστεύουν ότι τα αλλαντικά και το κρέας ούτε κατά διάνοιαν δεν είναι εξίσου καρκινογόνα με το τσιγάρο.
Υπολογίζεται ότι στα επεξεργασμένα κρέατα θα μπορούσαν να αποδοθούν ετησίως 34.000 θάνατοι από καρκίνο σε όλο τον κόσμο, έναντι του 1 εκατομμυρίου που προκαλεί το τσιγάρο και των 600.000 που αποδίδονται στο αλκοόλ, αναφέρει το BBC.
Ο διευθυντής του IARC, από την πλευρά του,δρ Κρίστοφερ Ουάιλντ έσπευσε να επισημάνει πως η ταξινόμηση δεν σημαίνει πως πρέπει να πάψουμε να τρώμε κρέας, διότι είναι ένα τρόφιμο με υψηλή θρεπτική αξία (αποτελεί λ.χ. θαυμάσια πηγή σιδήρου, ψευδαργύρου και βιταμίνης Β12) και επομένως πρέπει να γίνεται κατανάλωση αλλά με μέτρο.
Ανάλογη άποψη εξέφρασε και ο δρ Τιμ Κέυ, καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και εκ των κορυφαίων ερευνητών του Cancer Research UK. «Η απόφαση αυτή δεν σημαίνει πως θα πρέπει να πάψουμε να τρώμε κρέας και αλλαντικά, αλλά απλώς να σκεφτούμε μήπως πρέπει να τα περιορίσουμε», είπε.
«Το να τρώει ένας άνθρωπος ένας σάντουϊτς με μπέικον πότε-πότε, δεν πρόκειται να τον βλάψει. Υγιεινή διατροφή σημαίνει τρώω τα πάντα, αλλά με μέτρο».
Με άλλα λόγια, η κατανάλωση αυτών των προϊόντων πρέπει να ακολουθεί τη λογική της έκθεσης στον ήλιο: απαραίτητη μεν, αλλά χωρίς υπερβολές, λένε οι ειδικοί.