Ο θάνατος του Μαχμούτ Ιστίουι έχει όλα τα εξωτερικά γνωρίσματα μιας μεξικανικής σαπουνόπερας: σεξ, βασανιστήρια και υπεξαίρεση χρημάτων στον πλέον σεβαστό και μυστικοπαθή θεσμό της Γάζας, την ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς. Για τους οξύνοες παρατηρητές, ωστόσο, η ιστορία έχει πολύ περισσότερη ουσία απ’ ό,τι μια σαπουνόπερα.
Ο 34χρονος Ιστίουι ήταν ένας διοικητής από μια διαβόητη οικογένεια αφοσιωμένων υποστηρικτών της Χαμάς, υπεύθυνος στη διάρκεια του πολέμου του 2014 με το Ισραήλ για 1.000 μαχητές και ένα δίκτυο από τούνελ. Τον περασμένο μήνα, οι πρώην σύντροφοί του τον εκτέλεσαν με τρεις σφαίρες στο στήθος. Προσθέτοντας μια στρώση σκανδάλου στην ιστορία, κατηγορήθηκε για ηθική αχρειότητα, με την οποία η Χαμάς εννοούσε ομοφυλοφιλία. Και υπήρχαν ψίθυροι πως είχε χαράξει τη λέξη «ζάλαμ» -«αδικήθηκα» –στο κορμί του.
Ο Ιστίουι, που αφήνει πίσω του δύο συζύγους και τρία παιδιά, δεν είναι το πρώτο μέλος των ταξιαρχιών Ιζενίντ αλ Κασάμ, της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς, που δολοφονείται από τους δικούς του. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο οι συγγενείς του μίλησαν δημόσια γι’ αυτό ήταν πρωτοφανής.
Ηταν 19 χρονών όταν εντάχθηκε στις Κασάμ, βαδίζοντας στα χνάρια τριών από τους πέντε αδελφούς του. Ενας από αυτούς, ο Αχμάντ, σκοτώθηκε σε μια ισραηλινή επίθεση το 2003. Εγινε διοικητής στο Ζεϊτούν, τη γειτονιά όπου έμενε στην πόλη της Γάζας. Στη διάρκεια του πολέμου του 2014, ισραηλινές βόμβες κατέστρεψαν το σπίτι της οικογένειάς του και το σπίτι της δεύτερης συζύγου του.
Πέντε μήνες αφότου υποχώρησε εκείνο το ξέσπασμα της βίας, στις 21 Ιανουαρίου του 2015, ο Ιστίουι κλήθηκε για ανάκριση από αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών των Κασάμ. Υποπτεύονταν πως είχε υπεξαιρέσει χρήματα που είχαν δοθεί στη μονάδα του για όπλα. Ομολόγησε πως είχε πράγματι κρατήσει χρήματα που προορίζονταν για τις ταξιαρχίες και έτσι, δήλωσε η 27χρονη αδελφή του Μπουτάινα, «ξεκίνησαν τα βασανιστήρια».
Σύμφωνα με έναν αξιωματούχο της Χαμάς, η γρήγορη ομολογία του Ιστίουι ήγειρε υποψίες πως έκρυβε κάτι μεγαλύτερο.
Ξεκίνησε λοιπόν μεγάλη έρευνα, κλήθηκαν για ανάκριση και οι στρατιώτες του Ιστίουι. Οι αξιωματούχοι των Κασάμ βρήκαν έναν άνδρα που υποστήριξε πως είχε κάνει σεξ μαζί του, δίνοντας ημερομηνίες και τοποθεσίες. Συνήγαγαν πως τα χρήματα που έλειπαν είχαν χρησιμοποιηθεί είτε ως πληρωμή για το σεξ είτε για να εξαγοράσουν τη σιωπή του άνδρα. Αν οι αξιωματούχοι των ισραηλινών υπηρεσιών πληροφοριών γνώριζαν πως ο Ιστίουι ήταν ομοφυλόφιλος, σκέφτηκαν οι άνθρωποι των Κασάμ, τότε ίσως να τους είχε δώσει πληροφορίες ώστε να μην αποκαλύψουν ένα μυστικό που θα τον καθιστούσε παρία στην κοινωνία του.
Κυκλοφόρησαν φήμες πως ο Ιστίουι είχε δώσει στις ισραηλινές δυνάμεις τις συντεταγμένες μιας δολοφονικής απόπειρας εις βάρος του Μοχάμεντ Ντέιφ, του επικεφαλής των Κασάμ, στις 20 Αυγούστου του 2014, που είχε στοιχίσει τη ζωή μιας από τις συζύγους του και του νεογέννητου γιου τους. Αλλά αυτό δεν αποδείχθηκε ποτέ.
Στις 15 Φεβρουαρίου του 2015, δύο αδέλφια του Ιστίουι τον επισκέφθηκαν σε μια βάση των Κασάμ. «Μαχμούτ, ακούσαμε αυτά που λέγονται για σένα! Αλήθεια είναι;» τον ρώτησε η αδελφή του Σαμία. Ο Ιστίουι έγνεψε ναι. Καχύποπτη, η Σαμία στράφηκε στους δύο φρουρούς. «Συμφωνεί επειδή τον γεμίσατε χτυπήματα;» τους ρώτησε. «Ομολόγησε χωρίς καν να του δώσουμε ένα χαστούκι» της απάντησαν. Αλλά μετά είδε τον αδελφό της να σηκώνει το χέρι του αποκαλύπτοντας τη λέξη «ζάλαμ» γραμμένη τρεις φορές με στιλό στην παλάμη του.
Στην επόμενη συνάντησή του με συγγενείς, την 1η Μαρτίου, ο Ιστίουι είπε στον αδελφό του Χασάμ πως είχαν αρχίσει να τον βασανίζουν από την τέταρτη κιόλας μέρα. Εξι εβδομάδες αργότερα, όταν τον επισκέφθηκαν οι σύζυγοί του, κατάφερε να τους περάσει ένα σημείωμα. «Σχεδόν με σκότωσαν» έγραφε. «Ομολόγησα πράγματα που δεν έχω κάνει ποτέ».
Στις 7 Ιουνίου, όταν η Σαμία επισκέφθηκε ξανά τον αδελφό της, εκείνος «έδειχνε κατεστραμμένος». «Τον ρώτησα “γιατί κλαις, αδελφέ μου;”. Και είπε “με αδίκησαν, με αδίκησαν”». Ο Ιστίουι είπε σε συγγενείς του πως τον άφηναν κρεμασμένο από το ταβάνι για ώρες, για μέρες στη σειρά. Τον μαστίγωναν και έπαιζαν δυνατή μουσική στο κελί του, ώστε να μην μπορεί να κοιμηθεί. Η Σαμία είπε πως σήκωσε το παντελόνι του για να της δείξει πως είχε χαράξει τη λέξη «ζάλαμ» στο δέρμα του με ένα καρφί. Και πως της παρέδωσε δύο πυκνογραμμένες σελίδες όπου περιέγραφε τα βασανιστήρια και διακήρυττε την αθωότητά του.
Η οικογένειά του δεν θέλησε να μοιραστεί το γράμμα, πολλά αδέλφια του όμως είπαν πως κατέγραφε λάθη αντίπαλων διοικητών που είχαν οδηγήσει στον θάνατο μαχητών των Κασάμ στον πόλεμο του 2014 και τους κατηγορούσε ότι είχαν ενορχηστρώσει τη σύλληψή του. Η Μπουτάινα και η Σαμία είπαν πως είχαν δείξει το γράμμα στον Ισμαήλ Χανίγε, τον ηγέτη της Χαμάς στη Γάζα, στις 15 Ιουνίου. Και πως τον ρώτησαν αν ο αδελφός τους μπορούσε να αποκτήσει δικηγόρο. Οχι. Επισκέψεις του Ερυθρού Σταυρού; Ούτε. Μια εσωτερική επιτροπή να επανεξετάσει την υπόθεσή του; Ισως.
Επέστρεψαν στις 2 Ιουλίου με δεκάδες συγγενείς και γείτονες και προσπάθησαν να πιέσουν τον Χανίγε φωνάζοντας συνθήματα έξω από το σπίτι του εναντίον της Χαμάς, γεγονός σπάνιο. Αστυνομικοί χτύπησαν κάποιους διαδηλωτές και ένας εκπρόσωπος της Χαμάς τους κατηγόρησε για βιαιότητες.
Η τελευταία φορά
Η οικογένεια είδε για τελευταία φορά τον Ιστίουι στις 10 Αυγούστου. Συνέχισε όμως να πιέζει για την απελευθέρωσή του. Η τελευταία σχετική συνάντηση, με έναν ανώτερο ιεροκήρυκα της Χαμάς και δύο άλλους άνδρες, πραγματοποιήθηκε στο σπίτι που νοικιάζει στο Ζεϊτούν στις 7 Φεβρουαρίου. Την ίδια ημέρα, μετά την απογευματινή προσευχή, ο Ιστίουι εκτελέστηκε.
