Περισσότεροι από 900 άνθρωποι εκδήλωσαν τα τελευταία 12 χρόνια την πιο σοβαρή μορφή μηνιγγίτιδας στη χώρα μας, με τα παιδιά ηλικίας έως 4 ετών να πλήττονται περισσότερο από αυτήν – γεγονός που επιβεβαιώνουν και τα πρόσφατα κρούσματα στο Ζεφύρι όπου δύο βρέφη κατέληξαν εξαιτίας της.

Μόνο την περίοδο 2004-2014 ο αριθμός των κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου ανήλθε σε 863, με τα βρέφη και νήπια ηλικίας έως 4 ετών να αποτελούν την πλειονότητα των ασθενών.

Στην πραγματικότητα, στις ηλικίες έως 4 ετών καταγράφηκαν κατά μέσον όρο 5,64 κρούσματα ανά 100.000 παιδιά ενώ από τα 5 έτη και μετά υπήρχε σημαντική μείωση, με τον αριθμό των κρουσμάτων να φθάνει από 1,55 ανά 100.000 στις ηλικίες 5-14 ετών σε 0,24 ανά 100.000 στις ηλικίες άνω των 25 ετών, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).

Τα στοιχεία αυτά, σε συνδυασμό με τα συνολικώς έξι κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου που έχουν καταγραφεί εντός του Απριλίου σε Αττική και Ιωάννινα, υπενθυμίζουν σε όλους μας πόσο σημαντικό είναι να ξέρουμε τα ύποπτα συμπτώματα για μηνιγγίτιδα και να σπεύδουμε αμέσως στον γιατρό.

Η υπενθύμιση αυτή συμπίπτει χρονικά με την Παγκόσμια Ημέρα Μηνιγγίτιδας, η οποία έχει ορισθεί ως η 24 Απριλίου κάθε έτους και εφέτος έχει ως θέμα «24 Hours- Time to Act!» (24 ώρες – Ώρα για Δράση), θέλοντας να επιστήσει την προσοχή στο πρώτο 24ωρο από την έναρξη των συμπτωμάτων το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό για την επιβίωση των ασθενών.

Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος οφείλεται στο βακτήριο μηνιγγιτιδόκοκκος (Neisseriameningitidis) ο οποίος έχει 13 διαφορετικούς τύπους, οι τρεις εκ των οποίων (οι Α, Β και C) προκαλούν στη χώρα μας το 90% των κρουσμάτων της. Από αυτές τις οροομάδες, όπως αποκαλούνται επιστημονικά, μακράν η συχνότερη στην χώρα μας είναι η Β, που ευθύνεται για περισσότερα από τα επτά στα δέκα κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου.

Η μετάδοση

Ο μηνιγγιτιδόκοκκος δεν βρίσκεται ελεύθερος στο περιβάλλον, αλλά υπάρχει στο πίσω μέρος της μύτης και του φάρυγγα ατόμων κάθε ηλικίας, που μπορεί να τον φέρουν επί καιρό δίχως να αρρωστήσουν (φορείς). Υπολογίζεται ότι το περίπου 10% του γενικού πληθυσμού είναι ασυμπτωματικοί φορείς του, με το ποσοστό τους να κυμαίνεται από 2% σε παιδιά που δεν παρακολουθούν παιδικό σταθμό έως και 24-37% των εφήβων και νεαρών ενηλίκων ηλικίας 15-24 ετών.

Κάτω από ορισμένες συνθήκες, οι οποίες δεν έχουν εξακριβωθεί πλήρως, ο μηνιγγιτιδόκοκκος μπορεί να περάσει την άμυνα του οργανισμού και να προκαλέσει μηνιγγίτιδα. Οι μόνοι γνωστοί προδιαθεσικοί παράγοντες είναι ο εξασθενημένος οργανισμός, το στρες, η κούραση και ορισμένες ιώσεις.

Ο μηνιγγιτιδόκοκκος μεταδίδεται με το φτάρνισμα, τον βήχα ή το φιλί και δεν επιβιώνει στο περιβάλλον.

Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα της μηνιγγοκοκκικής νόσου είναι πολύ δυνατός πονοκέφαλος, δυσκαμψία στον αυχένα, έντονη καταβολή, πυρετός και διάχυτο δερματικό εξάνθημα(εμφανίζεται στο 40-70% των περιπτώσεων). Χαρακτηριστικό επίσης σύμπτωμα της μηνιγγοκοκκικής σηψαιμίας είναι το εξάνθημα που αιμορραγεί.

Υψηλή θνησιμότητα και επιπλοκές

Ο χρόνος είναι πραγματικά πολύτιμος στην περίπτωση της μηνιγγίτιδας, καθώς εξελίσσεται ταχύτατα και μπορεί να προκαλεί τον θάνατο ακόμα και εντός 24 ωρών, από την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων.

Ακόμα, όμως, κι αν διαγνωστεί εγκαίρως και αρχίσει αμέσως η ενδεδειγμένη θεραπεία, το 5-10% των πασχόντων θα χάσουν τη ζωή τους – συνήθως μέσα σε 24-48 ώρες έπειτα από την έναρξη των συμπτωμάτων, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Ένα άλλο 10-20% των ασθενών, εξ άλλου, απομένουν με μόνιμες νευρολογικές ή άλλες βλάβες (π.χ. εγκεφαλικές βλάβες, απώλεια ακοής, μαθησιακές δυσκολίες) εξαιτίας της, ενώ η πρόγνωση είναι ιδιαιτέρως δυσχερής για το 20-30% των ασθενών στους οποίους ο μηνιγγιτιδόκοκκος θα μπει στην κυκλοφορία του αίματος προκαλώντας και σήψη (σηψαιμία).

Αν και ακριβή στοιχεία δεν υπάρχουν, υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο πεθαίνουν τουλάχιστον 120.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο εξαιτίας της, αλλά ευτυχώς ο αριθμός αυτός μειώνεται όσο αυξάνονται τα επίπεδα εμβολιασμού των παιδιών.

Στη χώρα μας είναι ενταγμένο στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού Παιδιών & Εφήβων το εμβόλιο για τον μηνιγγιτιδόκοκκο C, ο οποίος κάποτε ήταν η πιο συχνή αιτία μηνιγγίτιδας στην Ευρώπη αλλά πλέον χάρη ακριβώς στο εμβόλιο η λοιμογόνος δράση του έχει υποχωρήσει αισθητά.

Δυστυχώς, όμως, δεν έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα το αντίστοιχο εμβόλιο για τον μηνιγγιτιδόκοκκο Β, παρότι η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού έχει αποφανθεί υπέρ της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειάς του και η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία το συνιστά για όλα τα παιδιά ηλικίας άνω των 2 μηνών. Έτσι, προς το παρόν είναι εμβολιασμένα εναντίον της μηνιγγίτιδας Β μόνο 80.000 Ελληνόπουλα, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε προ μηνών ο ομότιμος καθηγητής Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής και της Παγκόσμιας Παιδιατρικής Εταιρείας, ο οποίος ζήτησε να επανεξεταστεί το θέμα.

Info

Η Παγκόσμια Ημέρα Μηνιγγίτιδας εορτάζεται από το 2009 στις 24 Απριλίου κάθε έτους, με πρωτοβουλία της Συνομοσπονδίας Οργανισμών Μηνιγγίτιδας (COMO) – ενός διεθνούς οργανισμού ο οποίος έχει ως στόχο τη μείωση της συχνότητας και των συνεπειών της μηνιγγίτιδας σε όλο τον κόσμο. Η COMO ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2004 στο 1ο Παγκόσμιο Συνέδριο Οργανισμών Μηνιγγίτιδας (WCMO) και σήμερα αντιπροσωπεύει 45 οργανισμούς από 27 χώρες του κόσμου.

Αριθμοί

Την περίοδο 2004-2014 αναφέρθηκαν στην Ελλάδα:

863 κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής μηνιγγίτιδας

49 θάνατοι από μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα

77% των κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκκικής μηνιγγίτιδας οφείλονταν στον μηνιγγιτιδόκοκκο Β

ΠΗΓΗ: ΚΕΕΛΠΝΟ

Χρήσιμες ιστοσελίδες

Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) http://www.keelpno.gr

Ενημερωτική ιστοσελίδα για τα εμβόλια της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας http://vaccines.e-child.gr

Confederation of Meningitis Organisations http://www.comomeningitis.org

Τελευταία Νέα