Αριστερή. Αστή. Πρώην ηθοποιός. Και ενεργή στα κινήματα για χρόνια. Είναι ταυτόχρονα ιδιοκτήτρια οικήματος που στεγάζει ξενοδοχείο στο κέντρο της Αθήνας. Η ίδια έχει εκφράσει την αλληλεγγύη της για τους πρόσφυγες και τους κατατρεγμένους με αρκετά διακριτό τρόπο όλα τα χρόνια. Κι ένα πρωί της περασμένης Παρασκευής κάνει like στο facebook στην είδηση πως μια ομάδα αλληλέγγυων κατέλαβε ένα ξενοδοχείο και μετέφερε εκεί πρόσφυγες. Μέχρι που αντιλαμβάνεται πως η είδηση αφορά το δικό της οίκημα. Που είναι κλειστό από το 2010.

Σχεδόν αμέσως ξεσπάει μια τρομερή κόντρα στο μέτωπο της Αριστεράς, των κινημάτων και των κοινωνικών δικτύων με θέμα την ιδιοκτησία ως έννοια, πού οριοθετείται η αλληλεγγύη, την προσωπική στάση του καθενός. Η ιδιοκτήτρια – ηθοποιός γίνεται το πρόσωπο των ημερών. Οργίζεται με την εικόνα του ξενοδοχείου της. «Αλληλέγγυα μέχρι να της καταλάβουν τον δικό της χώρο» γράφει χαιρέκακα ένας χρήστης του twitter στο Διαδίκτυο. Και ο πυροκροτητής του facebook πολλαπλασιάζει τις αντιθέσεις και τις έριδες με συζητήσεις ακόμη και για την ταξική καταγωγή της ιδιοκτήτριας, τις προθέσεις των αλληλέγγυων και πολλά ακόμη. Μόλις διαβάσατε συμπυκνωμένα μια πραγματική ιστορία που εκτυλίσσεται αυτές τις ημέρες στην Αθήνα. Οχι, δεν κάνω πλάκα, ούτε απλώς παρέθεσα το σενάριο κάποιου σοσιαλιστικού ρομάντζου. Ετσι κι αλλιώς, η ίδια η ζωή είναι πιο παράδοξη συχνά από τη φαντασία. Και φέρνει στην επιφάνεια αντιφάσεις που αναδιατάσσουν βεβαιότητες και στερεότυπα μια για πάντα.

Μια ιδιότυπη κολεκτίβα

Πρωί στο κλειστό ξενοδοχείο City Plaza της οδού Αχαρνών. Το λουκέτο του οικήματος δεν υπάρχει πια και μια ιδιότυπη κολεκτίβα είναι σε πλήρη λειτουργία εδώ. Χρεώσεις καθηκόντων σε πίνακα ανακοινώσεων, ομάδες καθαριότητας, ομάδες περιφρούρησης, μπαρ, ιατρείο, παιδότοπος, λάπτοπ, καφέδες. Ανάμεσα σε αντιπροσωπευτικές φιγούρες φοιτητών και εργαζόμενων αλληλέγγυων από συνιστώσες της Αριστεράς και του αναρχοσυνδικαλισμού τρέχουν παιδιά προσφύγων. Τα περισσότερα εξ αυτών ήταν πριν από μερικές μέρες στην Πύλη Ε1 του Πειραιά. Στρατηγικός νους της κατάληψης του ξενοδοχείου είναι η Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στους Οικονομικούς και Πολιτικούς Πρόσφυγες. Εδώ φιλοξενούνται 180 πρόσφυγες. Ενα πολυεθνικό χαρμάνι από Κούρδους από το Κομπάνι μέχρι Σύρους, Αφγανούς, Ιρακινούς. Κυρίως γυναίκες και παιδιά. Που μένουν στα δωμάτια του ξενοδοχείου. Ακόμη και στους δύο ορόφους που κατά την τελευταία χρήση τους ήταν χρεωμένα ως «ζευγαράδικα». Νερό υπάρχει. Ρεύμα από γεννήτρια. Και όπως μου λένε μέλη της Πρωτοβουλίας, κάθε Τετάρτη υπάρχει επίσκεψη παθολόγου, κάθε Πέμπτη παιδιάτρου. Και πάντα εδώ παρουσία ιατρικής ομάδας. «Μπήκαμε την περασμένη Παρασκευή. Είχαμε διαπιστώσει πως το ξενοδοχείο είναι κλειστό. Και πληρούσε το κριτήριο που είχαμε: να υπάρχουν ανθρώπινες συνθήκες για πρόσφυγες που κουβαλούν τον φόβο του πολέμου, την ένταση του ξεριζωμού και άρα το ζητούμενο είναι να αναταχθούν ψυχολογικά» μου λέει ένας αλληλέγγυος. Αναπόφευκτα η ίδια η κίνηση και το εγχείρημά τους έχουν ανοίξει μια μεγάλη κουβέντα. Και έχουν πυροδοτήσει και οργή σε κομμάτι της Αριστεράς που δεν βλέπει με καλό μάτι την αυτενέργεια οργανώσεων και ομάδων με πρόσημο την αλληλεγγύη.

Η ίδια η ιδιοκτήτρια του οικήματος – ξενοδοχείου και πρώην ηθοποιός Αλίκη Παπαχελά έχει αυτή την άποψη: «Οσο διαρκεί η κατάληψή του ξενοδοχείου μου, είμαι εγώ υπόλογη απέναντι στον νόμο για ό,τι γίνει. Για παράδειγμα, αν έχουμε κάποιον θάνατο, θα πάω εγώ για έγκλημα εξ αμελείας. Οταν εγώ εκφράζω ή εξέφραζα την αλληλεγγύη μου σε μετανάστες και σε άλλες κατηγορίες ανθρώπων, δεν προέτρεπα να πάρουν πράγματα άλλων. Ξέρετε, αλληλεγγύη δεν σημαίνει πως καταστρέφεις κάποιον άλλον. Αλληλεγγύη σημαίνει πως βοηθάς, στηρίζεις. Δεν απαλλοτριώνεις αυθαίρετα το σπίτι του άλλου. Θέλουμε, δεν θέλουμε, υπάρχουν νόμοι. Θα γίνει ζούγκλα έτσι. Ωφελείται ο λαός από αυτό; Εγώ είμαι πνιγμένη στα χρέη, τώρα δεν μπορώ να διαπραγματευτώ την πώληση του ακινήτου και ταυτόχρονα τρέχουν ΕΝΦΙΑ και Εφορία. Τι θα γίνει; Εγώ δεν θα μπορώ να πληρώσω τα χρέη μου, το ακίνητο θα δημευθεί. Και;» μου λέει η ίδια η ιδιοκτήτρια οριοθετώντας τους όρους και τις έννοιες όπως τα έχει στο μυαλό της.

Στα μεταπολιτευτικά χρόνια η ίδια ήταν πάντα προσκείμενη στον Ρήγα Φεραίο, ανήκε (όχι κομματικά) στην ανανεωτική Αριστερά, είχε συνδικαλιστική δράση στο Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών. Στα πρώτα μνημονιακά χρόνια πέρασε από τις πλατείες της αγανάκτησης. Γνωστή στους χώρους των κινημάτων αλλά και με αστική καταγωγή, σήμερα βρίσκεται στην πλέον δύσκολη θέση. Μέχρι αντικείμενο χλευασμού έγινε στο Ιντερνετ αφού στο twitter φτιάχτηκε από αγνώστους το hastag «Ζε σουί Αλίκη» ενώ ανέβηκε και σατιρικό βίντεο για εκείνη.

«Καταδικάσαμε αμέσως τα βίντεο και τα τρολαρίσματα εναντίον της ιδιοκτήτριας. Η ίδια βέβαια είναι αυτή που μπλοκάρει την πώληση ή ενοικίαση του χώρου της και αυτός θα μείνει για καιρό σε αχρηστία μέχρι να τελεσιδικήσει απόφαση δικαστηρίου. Μπροστά βέβαια κι από το νομικό ζήτημα υπάρχει το δίκαιο. Ο ανθρωπισμός. Δεν θα ανοίξουμε τη συζήτηση για ζητήματα ιδιοκτησιακά και τέτοιες λεπτομέρειες. Το δικαίωμα εξάλλου να ζήσει με αξιοπρέπεια ένας πρόσφυγας, έστω και λίγο, εδώ είναι ανώτερο από το δικαίωμα της ιδιοκτήτριας να πουλήσει. Εχουμε δύο ειδών δίκια: το δικαίωμα της κυρίας Παπαχελά να έχει άδειο τον χώρο για να τον πουλήσει. Και το δικαίωμα 94 παιδιών να κοιμούνται με ασφάλεια. Στην υπόθεση της αλληλεγγύης όλο αυτόν τον καιρό είδαμε πως αυτοί που δεν έχουν είναι αυτοί που δίνουν. Επίσης, ένα ξενοδοχείο δεν είναι ένα ψιλικατζίδικο» μου λέει μέλος της Πρωτοβουλίας.

Από το like στη μήνυση

Η Αλίκη Παπαχελά έχει κάνει ήδη μήνυση κατ’ αγνώστων για καταπάτηση ξένης περιουσίας. «Τι να κάνω; Να διαπραγματευθώ την ιδιοκτησία μου; Καπιταλισμό έχουμε ακόμη. Δεν έχει καταργηθεί η ιδιοκτησία. Δεν έχουμε σοβιέτ. Οι καταληψίες, δε, λένε πως αυτοί έφτιαξαν τον χώρο και από την άλλη πως μπήκαν εκεί γιατί ο χώρος ήταν καθαρός» συμπληρώνει η ίδια. Αξίζει να πούμε πάντως πως η Αλίκη («Το ξενοδοχείο της Αλίκης» είναι ο τίτλος του περιστατικού κατά Ιντερνετ) δεν είναι ιδιοκτήτρια της επιχείρησης του ξενοδοχείου, αλλά απλώς του ακινήτου. Μάλιστα ο επιχειρηματίας που μίσθωνε το ακίνητο δεν την πλήρωνε, όπως λέει η ίδια, απ’ το 2009 και τον Μάρτιο του 2010 είχαμε το λουκέτο. Ο ξενοδόχος δεν πλήρωνε τους εργαζομένους. Αυτοί διεκδίκησαν τον εξοπλισμό για να τον εκποιήσουν. Εν τω μεταξύ ο εξοπλισμός –σύμφωνα με την κυρία Παπαχελά –είχε παραχωρηθεί από τον ξενοδόχο στην ίδια. Και μάλιστα είχε οριστεί και σύνδικος. Επίσης, η ιδιοκτήτρια μας λέει πως βρισκόταν σε τελική διαπραγμάτευση για να νοικιάσει το οίκημα στην Υπατη Αρμοστεία με σκοπό να μεταστεγαστούν πρόσφυγες θεσμικά και επίσημα και με την έγκριση του ΟΗΕ.

Τώρα το ξενοδοχείο έχει μετατραπεί σε χώρο στέγασης προσφύγων. «Δεν θα βγάλουμε τους πρόσφυγες για να πάνε να μείνουν στις λάσπες. Θα φύγουμε από δω μόνο αν βρεθεί μόνιμη και αντίστοιχης διαβίωσης λύση. Δεν είμαστε καταληψίες από χόμπι, ούτε στοχοποιήσαμε ποτέ την ιδιοκτήτρια» μου λέει με νόημα κάποιος αλληλέγγυος. Εμφύλιος και στην Αριστερά; «Αν διαχωρίζεται το κίνημα σε αυτούς που κάνουν κάτι για την κόλαση γύρω και σε αυτούς που απλώς σχολιάζουν, ναι» συμπληρώνει μέλος της Πρωτοβουλίας. Το έργο θα έχει και συνέχεια.

Καζάνι που βράζει οι χώροι συγκέντρωσης προσφύγων και μεταναστών

Ενα βήμα πριν από την έκρηξη βρίσκονται πρόσφυγες και μετανάστες σε όλα τα σημεία συγκέντρωσης της χώρας, καθώς δεν βλέπουν φως στον ορίζοντα και έχουν πλέον φθάσει στα όριά τους. Στην Ειδομένη κατέστη δυνατόν να πειστούν οι πρόσφυγες να απελευθερώσουν τη σιδηροδρομική γραμμή. Ωστόσο, δεν έδειξαν πρόθυμοι να μεταβούν σε οργανωμένες δομές. Εκρυθμη εξακολουθεί να είναι η κατάσταση και στο λιμάνι του Πειραιά. Παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες πως θα είχε αδειάσει μέχρι το Πάσχα, παρέμεναν μέχρι χθες πάνω από 2.700 πρόσφυγες και μετανάστες.