Προπομπός των επερχόμενων ανατροπών στα εργασιακά –που προωθείται με τη δεύτερη αξιολόγηση του φθινοπώρου –είναι η ατζέντα της διεθνούς 8μελούς επιτροπής εμπειρογνωμόνων για τα εργασιακά που επισκέπτεται από χτες τη χώρα μας και έχει επαφές με τους κοινωνικούς εταίρους. Η επιτροπή με βάση ρητή πρόβλεψη του 3ου Μνημονίου έχει αναλάβει να γνωμοδοτήσει τον Σεπτέμβριο υπέρ των απαιτήσεων των δανειστών, για απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, περιορισμό της συνδικαλιστικής δράσης και του απεργιακού δικαιώματος, χορήγηση δικαιώματος ανταπεργίας στις επιχειρήσεις.
Οσον αφορά τις ομαδικές απολύσειςοι δανειστές ζητούν την πλήρη απελευθέρωσή τους. Σήμερα ομαδικές απολύσεις γίνονται από επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 20 εργαζομένους. Επιτρέπονται έως 6 απολύσεις τον μήνα για επιχειρήσεις με προσωπικό από 20 έως 150 εργαζόμενους. Ποσοστό 5% ή έως 30 εργαζόμενους τον μήνα για επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 150. Παράλληλα οι θεσμοί ζητούν τον δραστικό περιορισμό της εμπλοκής της κεντρικής εξουσίας στη λήψη μιας τέτοιας απόφασης.
Η κυβέρνηση θα επιμείνει στην επαναφορά των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, όπως ισχύει στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών, ζητώντας περιορισμό των ατομικών συμβάσεων μέσω της δημιουργίας ενώσεων προσώπων. Από τις 200 κλαδικές συμβάσεις που υπήρχαν πριν από το 2010 σήμερα διατηρούνται μόλις 16. Στον αντίποδα οι δανειστές ζητούν την ενίσχυση των ευέλικτων μορφών εργασίας και την εισαγωγή νέων. Στο παρελθόν έχουν προτείνει την υιοθέτηση της μικροεργασίας, στην οποία προβλέπονται πολύ χαμηλές αμοιβές χωρίς ασφαλιστική κάλυψη.
Ο κατώτατος μισθός. Οσον αφορά τον κατώτατο μισθό το συμπληρωματικό Μνημόνιο προβλέπει πως δεν πρέπει να υπάρξει καμία αλλαγή στον τρόπο καθορισμού του εθνικού κατώτατου μισθού χωρίς διαβούλευση και συμφωνία με τους θεσμούς. Το υπουργείο Εργασίας σε σχετική του ανακοίνωση, τονίζει ότι δεν αποτελεί προαπαιτούμενο της δεύτερης αξιολόγησης η κατάργηση των τριετών. Εκπρόσωποι των δανειστών έχουν ζητήσει κατά τις προηγούμενες διαπραγματεύσεις όχι μόνο με την παρούσα κυβέρνηση αλλά και με όλες τις προηγούμενες την κατάργηση των τριετιών και των επιπρόσθετων επιδομάτων. Αλλωστε, με το δεύτερο Μνημόνιο έχουν παγώσει οι τριετίες μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από το 10%. Στην πράξη οι ίδιοι οι δανειστές μέσω εκτιμήσεών τους θεωρούν ότι οι τριετίες θα παραμείνουν παγωμένες έως τουλάχιστον το 2060. Παράλληλα, από τον Φεβρουάριο του 2012 ο κατώτατος μισθός της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) έχει υποχωρήσει από τα 751 στα 586 ευρώ μεικτά και ειδικά για τους εργαζομένους κάτω των 25 ετών στα 511 ευρώ (μεικτές αποδοχές). Το δεύτερο Μνημόνιο ορίζει ακόμη πως εντός του 2016 θα πρέπει να καθοριστεί από την κυβέρνηση ο νέος μηχανισμός υπολογισμού του κατώτατου μισθού προκειμένου να θεσμοθετηθεί το νέο ποσό που θα ισχύσει το 2017.
Η ανταπεργία. Οσον αφορά την ανταπεργία το κουαρτέτο ζητά να δοθεί η δυνατότητα στον εργοδότη να μην αποδεχθεί και να μη πληρώσει εργαζομένους μετά την κήρυξη και ολοκλήρωση απεργίας (lock out) όπως ισχύει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα οι εργοδότες μέχρι σήμερα είχαν ταχθεί κατά της εφαρμογής του lock out.
Στο τραπέζι θα τεθεί και η αλλαγή του τρόπου λήψης απόφασης και προειδοποίησης για την πραγματοποίηση απεργίας. Θεωρείται πολύ μικρό το χρονικό διάστημα που ισχύει (24 ώρες στον ιδιωτικό τομέα και 4 ημέρες στον ευρύτερο δημόσιο), αλλά και για το αν αυτοί που λαμβάνουν την απόφαση καλύπτουν το 51% των εργαζομένων του κλάδου.
Στο μικροσκόπιο θα μπουν η χρηματοδότηση και ο τρόπος εκλογής των συνδικαλιστικών οργανώσεων, οι ημέρες άδειάς τους, η απουσία τους από την εργασία και η άρση απαγόρευσης απόλυσής τους.
Τονίζεται τέλος ότι, σύμφωνα με όσα έχει δηλώσει ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος, οι θεσμοί δεν ζητάνε κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν αποκλείεται να τεθεί το θέμα του επιμερισμού των δύο επιπλέον μισθών σε 12μηνη βάση.