Φόβισε τις αγορές, θορύβησε το πολιτικό κατεστημένο, απογοήτευσε τους (μισούς) πολίτες, ενέπνευσε δακρύβρεχτα πρωτοσέλιδα, γέννησε τρομολαγνικά σενάρια και θεωρίες συνωμοσίας. Θα γίνει όμως;
Το «Will Brexit happen?» είναι τις τελευταίες ημέρες ένας από τους πιο δημοφιλείς όρους αναζήτησης στο βρετανικό Google.
Στο ερώτημα αυτό κάποιοι ήδη σπεύδουν να απαντήσουν αρνητικά καθησυχάζοντας όσους έχουν τρομοκρατηθεί από τις πιθανές επιπτώσεις του Brexit, αλλά και εξοργίζοντας εκείνους που το στήριξαν και βλέπουν τώρα μια προσπάθεια να ανατραπεί στην πράξη η ετυμηγορία του βρετανικού λαού.
Μπορεί το Οχι να γίνει Ναι (όπως έγινε και με το ελληνικό δημοψήφισμα); «Πιστεύω ότι η Βρετανία δεν θα γνωστοποιήσει ποτέ την πρόθεσή της να αποχωρήσει από την ΕΕ» δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ευρωπαίος διπλωμάτης αναφερόμενος στο περίφημο άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, το οποίο πρέπει να ενεργοποιήσει μια υπό αποχώρηση χώρα –εν προκειμένω η Βρετανία –αν φυσικά θέλει να φύγει από την ΕΕ.
Θέλει όμως; Οταν ο Ντέιβιντ Κάμερον ανακοίνωσε την παραίτησή του, κατέστησε σαφές ότι θα αφήσει στον διάδοχό του το έργο της ενεργοποίησης του άρθρου 50.
Αυτό γέννησε πολλές εικασίες και μια αχτίδα ελπίδας στους οπαδούς του Remain. Οι διεθνείς αγορές, τα χρηματιστήρια, η Σκωτία και όλο το πολιτικό κατεστημένο της Ευρώπης αντέδρασαν αρνητικά στο άκουσμα του Brexit. Αναμφίβολα, η έξοδος από την ΕΕ θα έχει, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, αρνητικές επιδράσεις. Ποιος πρωθυπουργός θα θελήσει να σκάσει στα χέρια του η βόμβα; «Οσο περισσότερο καθυστερεί η ενεργοποίηση του άρθρου 50 τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να μη γίνει ποτέ» έγραψε στο μπλογκ του ο Ντέιβιντ Αλεν Γκριν, δικηγόρος και αρθρογράφος στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».
Θα επιτρέψουν όμως οι Βρυξέλλες στη Βρετανία να παραμείνει; Μήπως κατά βάθος είναι ακριβώς αυτό που επιδιώκουν ή, αντιθέτως, θα θελήσουν να την τιμωρήσουν για να αποτρέψουν άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμά της;
«Αυτό θα εξαρτηθεί από το κατά πόσον η ΕΕ νιώθει ότι είναι ευάλωτη απέναντι στο Brexit. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, σίγουρα θα προσπαθήσει να διευκολύνει όσο μπορεί τη Βρετανία να ανατρέψει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος» λέει στα «ΝΕΑ» ο Μιχάλης Κοσμίδης, διευθυντής του πρωινού προγράμματος στον βρετανικό ραδιοφωνικό σταθμό Share Radio.
Οσο οδυνηρό είναι για τη Βρετανία να χάσει την πρόσβασή της στην κοινή αγορά άλλο τόσο επώδυνο είναι για τις χώρες της ΕΕ να αποκλειστούν από τη βρετανική αγορά.
Επισήμως, οι Βρυξέλλες ζητούν από το Λονδίνο να μην κωλυσιεργήσει στις διαδικασίες για το Brexit. «Οταν είσαι έξω, είσαι έξω» είπε το βράδυ της Τρίτης ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στο BBC. Ωστόσο, όταν ο δημοσιογράφος τον ρώτησε τι συζήτησε με τον Κάμερον προτού του πει αντίο, ο πρόεδρος της Κομισιόν απάντησε: «Δεν του είπα αντίο. Θέλω να τον συναντήσω ξανά και ξανά».
Πόσο όμως μπορεί να σέρνεται το Brexit; «Νομίζω ότι θα υπάρξει μια περίοδος χάριτος, όχι όμως τέτοια που να θέσει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή οικονομία και το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Από την ώρα που η Βρετανία έδειξε τον δρόμο για την έξοδο, οι 27 ξέρουν πια πού βρίσκεται η πόρτα. Η ΕΕ θα κάνει ό,τι μπορεί για να μην τη διαβούν άλλοι» λέει ο Μιχάλης Κοσμίδης, ο οποίος ζει στο Λονδίνο τα τελευταία 25 χρόνια.
Ακόμη κι αν η Βρετανία περάσει τελικά την πόρτα της εξόδου, αυτό μπορεί να συμβεί πολύ αργότερα από όσο κάποιοι φαντάζονται. «Δεν βλέπω πώς οι συνομιλίες για την έξοδο μπορεί να ολοκληρωθούν μέσα σε δύο χρόνια, όπως προβλέπει η Συνθήκη της Λισαβόνας. Νομίζω ότι σύντομα θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την επιμήκυνση των διαπραγματεύσεων» εκτίμησε από το BBC ο λόρδος Μάικλ Τζέι, πρώην επικεφαλής της βρετανικής Διπλωματικής Υπηρεσίας.
«Υπάρχουν ενδείξεις ότι η Βρετανία μπορεί να κατευθύνεται προς ένα δεύτερο δημοψήφισμα και όχι στην έξοδο» έγραψε ο Γκίντιαν Ράκμαν στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Αυτό βέβαια προϋποθέτει παραχωρήσεις εκ μέρους της ΕΕ. Γιατί να το κάνουν αυτό οι Βρυξέλλες; «Διότι, παρά την ενόχλησή τους, η Βρετανία είναι πολύτιμο μέλος της ΕΕ, συμβάλλει σημαντικά στον προϋπολογισμό και είναι υπολογίσιμη στρατιωτική και διπλωματική δύναμη».
