Στο εσωτερικό, οι εκκαθαρίσεις συνεχίζονται: χθες ήταν η σειρά της εκπαίδευσης, με την τουρκική κυβέρνηση να θέτει σε διαθεσιμότητα πάνω από 15.000 υπαλλήλους του υπουργείου Παιδείας, να ζητά την παραίτηση άνω των 1.500 κοσμητόρων και πρυτάνεων των δημόσιων πανεπιστημίων και να ανακαλεί την άδεια άνω των 21.000 δασκάλων και καθηγητών σε ιδιωτικά σχολεία. Την ίδια ώρα ανακοινώθηκε η απόλυση 1.500 υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομικών και η διακοπή της λειτουργίας όλων των μέσων ενημέρωσης που συνδέονται ή υποστηρίζουν το δίκτυο του Φετουλάχ Γκιουλέν.

Και στο εξωτερικό, η κυβέρνηση είναι πλέον σε θέση να ζητήσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες την έκδοση του ανθρώπου που, κατά την άποψή της, βρίσκεται πίσω απ’ όλα τα δεινά. «Στείλαμε στην Ουάσιγκτον τέσσερις εκθέσεις για να ζητήσουμε την έκδοση του αρχηγού των τρομοκρατών» δήλωσε ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ στην πρώτη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής του ομάδας μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. «Αμερικανοί, πάψτε να προστατεύετε αυτόν τον τρομοκράτη, δεν συμφέρει ούτε εσάς ούτε την ανθρωπότητα!».

Το αίτημα έκδοσης δεν στηρίζεται στην ανάμειξη που φέρεται να έχει στην απόπειρα πραξικοπήματος ο ιεροκήρυκας Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος ζει εξόριστος από το 1999 στην Πενσιλβάνια, αλλά στις κατηγορίες που έχουν απαγγελθεί στον ίδιο και στο δίκτυό του για απόπειρα παρέμβασης στη δημόσια διοίκηση και τις δυνάμεις ασφαλείας με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης. Η Ουάσιγκτον, πάντως, επέμενε χθες ότι δεν έχει λάβει από την Τουρκία επίσημο αίτημα και την καλούσε να στείλει «συγκεκριμένες αποδείξεις» των αδικημάτων για τα οποία κατηγορείται.

Ολες οι διώξεις και εκκαθαρίσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα σε όλους τους τομείς στηρίζονται ακριβώς στις σχέσεις που υποτίθεται ότι έχουν οι δικαστές, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι στρατιωτικοί, οι αστυνομικοί και οι εκπαιδευτικοί με την «παράλληλη τρομοκρατική οργάνωση», όπως αποκαλεί εδώ και χρόνια η κυβέρνηση την αδελφότητα του Γκιουλέν. Εκτός από τους υπαλλήλους του υπουργείου Παιδείας και τους καθηγητές, χθες τέθηκαν στο στόχαστρο των Αρχών και 200 υπάλληλοι των υπηρεσιών του πρωθυπουργού, καθώς και 500 υπάλληλοι της διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων, περιλαμβανομένων μουφτήδων, ιμάμηδων και διοικητικών.

Η τελευταία προέβη χθες και σε μια πρωτότυπη ανακοίνωση. Οσοι από τους επίδοξους πραξικοπηματίες έπεσαν νεκροί, τόνισε, δεν πρόκειται να κηδευτούν. Κι αυτό, επειδή «με τις πράξεις τους ποδοπάτησαν το δίκαιο όχι μόνο των ατόμων, αλλά και ενός ολόκληρου έθνους, και κατά συνέπεια δεν δικαιούνται την προσευχή των πιστών αδελφών τους».

Μετά την ΕΕ και τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι, ήρθε η σειρά του προέδρου Ομπάμα να ζητήσει χθες από την Αγκυρα να επιδείξει «αυτοσυγκράτηση». Ο αμερικανός πρόεδρος μίλησε με τον τούρκο ομόλογό του στο τηλέφωνο και του πρόσφερε βοήθεια στις έρευνες για την απόπειρα πραξικοπήματος.

Δύο διεθνείς οργανώσεις ζήτησαν χθες από την Τουρκία να σεβαστεί το κράτος δικαίου στη μεταχείριση των υποκινητών του πραξικοπήματος. «Ο αριθμός των συλλήψεων και των εκκαθαρίσεων που έχουν γίνει από την Παρασκευή είναι ανησυχητικός και παρακολουθούμε την κατάσταση από πολύ κοντά» ανακοίνωσε η Διεθνής Αμνηστία. «Οσοι ευθύνονται για δολοφονίες και άλλες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να παραπεμφθούν στη δικαιοσύνη. Η καταστολή όμως και οι απειλές για επαναφορά της θανατικής ποινής δεν συνιστούν δικαιοσύνη».

Ανάλογη ανακοίνωση εξέδωσε και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Απαντώντας, ο εκπρόσωπος του προέδρου Ερντογάν ισχυρίστηκε ότι δεν υπάρχει τίποτα περίεργο ή πρωτότυπο στο ότι συνελήφθησαν χιλιάδες άτομα. «Εμείς είμαστε εκείνοι που βγήκαμε στους δρόμους και χύσαμε το αίμα μας για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου» πρόσθεσε.

Υπέρ του Ερντογάν, αλλά και της επιβολής της θανατικής ποινής για τους πρωτεργάτες του πραξικοπήματος, διαδήλωσαν χθες 1.000 κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης. «Δεν φεύγουμε, η τουρκική σημαία δεν μπορεί να υποσταλεί» είπε ο Ντουρχάν Γιλμίζ, που εργάζεται στον δήμο.

Αίσθηση προκάλεσε η χθεσινή ανακοίνωση του τουρκικού στρατού ότι είχε προειδοποιηθεί για την απόπειρα πραξικοπήματος αρκετές ώρες πριν εκδηλωθούν οι πρώτες κινήσεις. Οι σχετικές πληροφορίες από τις μυστικές υπηρεσίες διαβιβάστηκαν στις 4 το απόγευμα στον στρατό, ο οποίος με τη σειρά του ενημέρωσε τις Αρχές. Ο αποκλεισμός των γεφυρών στην Κωνσταντινούπολη όμως, που ήταν και η πρώτη ένδειξη της απόπειρας πραξικοπήματος, έγινε αρκετές ώρες αργότερα. Γιατί λοιπόν δεν ελήφθησαν νωρίτερα μέτρα για την κατάπνιξη του σχεδίου;

Ανάλογα ερωτήματα θέτει με άρθρο του στο Project Syndicate και ο Ντάνι Ρόντρικ, καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας στο Χάρβαρντ. Γιατί ο στρατός κινήθηκε ακριβώς την ώρα που ο Ερντογάν έκανε ανοίγματα στη Ρωσία, στο Ισραήλ και στη Συρία; Γιατί τα αεροπλάνα των στασιαστών επιτέθηκαν στο Κοινοβούλιο; Γιατί οι επίδοξοι πραξικοπηματίες άφησαν τα μεγάλα κανάλια να λειτουργούν για ώρες και όταν τελικά εμφανίστηκαν στα στούντιο η συμπεριφορά τους ήταν σχεδόν κωμική; Και, το κυριότερο, γιατί οι επίδοξοι πραξικοπηματίες δεν προσπάθησαν να συλλάβουν νωρίτερα τον Ερντογάν; Ο τελευταίος είπε χθες στο CNN ότι αν είχε μείνει στη Μαρμαρίδα 10-15 επιπλέον λεπτά, σήμερα θα ήταν νεκρός ή αιχμάλωτος των στασιαστών. Η τουρκική δημοκρατία σώθηκε λοιπόν για μερικά λεπτά;

Θεωρίες συνωμοσίας

Ενας στους τρεις πιστεύειπως ο Ερντογάν τα σχεδίασε όλα

Ενας στους τρεις Τούρκους πιστεύει ότι πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος βρίσκεται ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν: αυτό έδειξε δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Streetbees που εδρεύει στο Λονδίνο, στην οποία έλαβαν μέρος 2.800 Τούρκοι. Τα δύο τρίτα από αυτούς ρωτήθηκαν μέσω κινητού τηλεφώνου και το ένα τρίτο διά ζώσης.

Οι θεωρίες συνωμοσίας πάντοτε ευδοκιμούσαν στην Τουρκία (και όχι μόνο εκεί). Αυτή τη φορά, τροφοδοτούνται από την ίδια την αποτυχία του πραξικοπήματος και τη δήλωση του Ερντογάν το περασμένο Σάββατο ότι «το πραξικόπημα ήταν δώρο Θεού ώστε να ολοκληρωθεί η εκκαθάριση στον στρατό».

Ο τούρκος πρώην διπλωμάτης Σινάν Ουλγκέν, πρόεδρος του Κέντρου Οικονομικών Σπουδών και Μελετών Εξωτερικής Πολιτικής που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη, επισημαίνει ότι αυτή τη φορά η συνωμοσιολογία βασίζεται στις αναμνήσεις των πολιτών από προηγούμενα πραξικοπήματα. «Εχουν ένα πλαίσιο αναφοράς για το πώς πρέπει να είναι ένα πραξικόπημα. Και η απόπειρα της περασμένης εβδομάδας δεν ανταποκρίνεται σε αυτό το πλαίσιο».

Η έκταση της συνωμοσιολογίας ανάγκασε τον αμερικανό πρεσβευτή στην Τουρκία Τζον Μπας να εκδώσει ανακοίνωση, με την οποία απορρίπτει τους ισχυρισμούς μέσων ενημέρωσης αλλά «δυστυχώς και αξιωματούχων» ότι οι ΗΠΑ υποστήριξαν με οποιονδήποτε τρόπο την απόπειρα πραξικοπήματος και δεν επιτρέπουν στην Τουρκία να γίνει μια ισχυρή και επιτυχημένη χώρα.

Τελευταία Νέα