«Η τέχνη, ξέρετε, είναι βρικόλακας»

Μόνος και διχασμένος κατεβαίνει στην ορχήστρα του Μικρού Θεάτρου της Επιδαύρου σαν ένας σύγχρονος ραψωδός για να «τραγουδήσει» τη «Ριμάδα τη ζωή». Διχάζεται ανάμεσα στον ρόλο του ηθοποιού και του σκηνοθέτη και καλείται μόνος να δώσει ζωή σε έναν ήρωα επίσης διχασμένο, ο οποίος δεν είναι σαφές αν μιλάει για τα δικά του παθήματα ή για τα παθήματα κάποιου άλλου. Εναν ήρωα που τραυλίζει και, καθώς δεν μπορεί να βρει τα σωστά λόγια για να πει όσα θέλει, επιστρατεύει λόγια άλλων όπως του ποιητή του 14ου αι. Στέφανου Σαχλίκη, του Μιχαήλ Γλυκά του 12ου ή του Φρανσουά Βιγιόν του 15ου αι. –δημιουργία του Γιώργου Κοροπούλη.

Ποιος είναι τελικά ο ήρωας που έκανε τον Μανώλη Μαυροματάκη –τον «Ομορφάντρα» της προ πενταετίας τηλεοπτικής διαφήμισης που του χάρισε την αναγνωρισιμότητα, την οποία δεν του είχε δώσει ώς τότε η πολύχρονη παρουσία του στον κινηματογράφο και στο θέατρο –να αφήσει κατά μέρος την υπερβολική και κάποιες φορές γραφική, όπως παραδέχεται, ανασφάλειά του και να δοκιμάσει τις δυνάμεις του ως άνθρωπος – πολυεργαλείο στο πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ;

«Είναι πολύ σύγχρονος άνθρωπος. Το χαρακτηριστικό του είναι ότι μεταχειρίζεται μια γλώσσα λόγια και σε έμμετρο ομοιοκατάληκτο στίχο (σ.σ. εξού και ο τίτλος Ριμάδα με «ι», από τη ρίμα), ένα ποίημα για να μας πει ότι αυτά που περνάμε τώρα εμείς τα υφίσταντο σχεδόν τα ίδια κι άλλοι σε άλλες εποχές, ότι τα υφίσταται κι ο διπλανός μας κι ότι δεν είμαστε το κέντρο όλης της κρίσης. Δεν πρόκειται όμως για ένα έργο που μας διδάσκει τι να κάνουμε, διότι τίποτα από όλα αυτά για τα οποία μιλάει δεν μαθαίνεται. Παθαίνεις για να μάθεις» λέει στο «Νσυν» ο Μανώλης Μαυροματάκης σε ένα διάλειμμα από τις πρόβες της παράστασης, που θα συνοδεύεται από ζωντανή μουσική του Τάσου Ρωσόπουλου.

Πρόκειται για μια πολιτική παράσταση;

Είναι μεγάλο θέμα αυτό. Για μένα είναι. Ομως το κείμενο δεν έχει τρέχοντα πολιτικό αλλά ποιητικό λόγο και μιλάει για τα προσωπικά παθήματα ενός ανθρώπου. Η αναγωγή στο πολιτικό γίνεται με υπονοούμενα, αλλά όχι με διδασκαλίες και το χέρι υψωμένο. Το πολιτικό θέατρο με την έννοια του θεάτρου – ντοκουμέντου δεν με πείθει πολύ, όχι μόνο για λόγους αισθητικούς αλλά και πολιτικούς. Το καλό θέατρο είναι πολιτικό θέατρο, είναι το θέατρο που προσπαθεί να μεταδώσει βασικές αξίες της ζωής, να υπενθυμίσει πόσο σημαντικά είναι η φιλία, η αγάπη, ο έρωτας, η φιλευσπλαχνία, όλα όσα στηρίζουν μια κοινωνία. Η τέχνη, ξέρετε, είναι βρικόλακας. Θέλει αίμα για να προχωρήσει, αλλά δεν βγάζει αίμα. Πρέπει να βγάζει φως και μάλιστα με πειθώ, όχι σαν μεσημεριανή εκπομπή στην τηλεόραση, διότι τότε δεν είναι τέχνη.

Ταυτίζεστε με τον ήρωά σας;

Ναι, αλλά δεν πρέπει. Αυτό κάνει και ο αφηγητής. Χρησιμοποιεί τη ρίμα για να αποφύγει την ταύτιση. Είναι πολύ εύκολο να αρχίζεις να γκρινιάζεις ή να κάνεις ψυχανάλυση. Η σκηνή δεν είναι τέτοιος τόπος. Θέλει μια απόσταση. Κι ο λόγος της ομοιοκαταληξίας είναι διχασμένος από τη φύση του. Δεν ξέρεις πού σταματά το νόημα και πού αρχίζει το επόμενο. Με αφορά πολύ αυτό που λέει το έργο προσωπικά. Και με αφορά να το πω στον κόσμο, γνωρίζοντας ότι ο λόγος είναι πολύ πυκνός κι ότι πολλά πράγματα μπορεί να μην τα καταλάβει με τη μία. Το θέμα είναι να μπει σε έναν γοητευτικό κόσμο ποίησης που θα τον οδηγήσει να προσπαθήσει να τραυλίσει τα δικά του λόγια.

Σκηνοθετήσατε τον εαυτό σας επειδή είστε συγκεντρωτικός, δυσκολεύεστε στη συνεργασία με τους άλλους ή αισθάνεστε ότι αν έχετε τον έλεγχο θα λειτουργήσετε καλύτερα;

Ισχύουν όλα. Δεν ήθελα να σκηνοθετήσω, αλλά δεν μπορούσε να έρθει ο σκηνοθέτης που ήθελα κι είπα άντε να το κάνω μόνος μου, αλλά δεν είναι τόσο απλό.

Λέτε ότι ο ήρωας σας είναι διχασμένος.

Είναι, όπως είμαι κι εγώ πάνω στη σκηνή. Είμαι ηθοποιός που παίζω και ηθοποιός που με κοιτάζω.

Εσείς αισθανθήκατε διχασμένος ή προδομένος όταν, παρόλο που επικράτησε το Οχι στο περσινό δημοψήφισμα –το οποίο είχατε υποστηρίξει δημοσίως -, τελικώς ίσχυσε το Ναι;

Είναι εύκολο να αισθανθείς προδομένος, αλλά δεν θέλω να αισθανθώ έτσι. Θέλω να αισθανθώ ότι έκανα λάθος όταν ψήφιζα, που νόμιζα ότι μπορεί να γίνει κάτι. Η μεριά του προδομένου είναι βολική και στατική. Εγώ θέλω να συνεχίσω να ζω και να δρω. Δείτε για παράδειγμα τι έγινε με το μακελειό στο Φεστιβάλ. Ημουν από τους υποστηρικτές του Λούκου. Και ποιος ηθοποιός δεν ήταν; Ελάχιστοι. Κάποιοι που για κάποιους λόγους δεν συμμετείχαν ή είχαν τις απόψεις τους. Οι περισσότεροι ήμασταν μαζί του. Εφυγε. Τι κάνουμε; Να κλαίμε τον Λούκο που έφυγε; Πρέπει να πάμε παρακάτω.

Το Φεστιβάλ είναι ένας θεσμός ανεξαρτήτως προσώπων που βάλλεται αυτόν τον καιρό, όπως κι άλλοι κρατικοί θεατρικοί θεσμοί που κινδυνεύουν να ξεπουληθούν σε έναν συγκεκριμένο θεατρικό φορέα μη κρατικό. Δεν θέλω να πάρω θέση πίσω από το μετερίζι των κρατικών θεσμών και να πολεμώ οτιδήποτε άλλο ή να κατηγορώ όποιον ηθοποιό πάει άλλού. Κατηγορώ όμως κάποιον που θέλει να αγοράσει τα πάντα.