Το 2017 θα αρχίσουν οι διαδικασίες του Brexit

Ηταν ιστορική πρεμιέρα. Το Βερολίνο επέλεξε η νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας για την πρώτη επίσκεψη στο εξωτερικό μετά την ανάληψη των καθηκόντων της. Ο προκάτοχος, Ντέιβιντ Κάμερον, είχε πραγματοποιήσει την πρώτη του επίσκεψη στις Βρυξέλλες, ο Τόνι Μπλερ στην Ουάσιγκτον. Η επιλογή της Τερίζα Μέι να συναντηθεί πρώτα με τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ ήταν εξόχως συμβολική, με ένα βασικό μήνυμα: το Λονδίνο δεν θα ξεκινήσει τη διαπραγμάτευση εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ μέσα στο τρέχον έτος, αλλά το 2017.

Το πρωτόκολλο της επίσημης επίσκεψης περιελάμβανε υποδοχή με στρατιωτικές τιμές και δείπνο στην καγκελαρία. Το πολιτικό μενού υπαγόρευσε η καυτή επικαιρότητα: Brexit, προσφυγική κρίση, εξελίξεις στην Τουρκία. Και όταν η γερμανίδα καγκελάριος και η βρετανίδα πρωθυπουργός εμφανίστηκαν στους δημοσιογράφους για τις κοινές δηλώσεις, φάνηκε γρήγορα ότι η χημεία ανάμεσα στις δύο ισχυρές κυρίες της Ευρώπης είναι καλή. «Είμαστε δύο γυναίκες που θέλουμε να ξεκινήσουμε αμέσως τη δουλειά και να πετύχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα για τους πολίτες των χωρών μας» είπε η Τερίζα Μέι. «Συμφωνώ απόλυτα» συμπλήρωσε η Ανγκελα Μέρκελ που στράφηκε αυθόρμητα προς το μέρος της για να επιδοκιμάσει τα λεγόμενά της.

Η πρώτη συνάντηση επιβεβαίωσε τον ρεαλισμό με τον οποίο Μέρκελ και Μέι αντιμετωπίζουν την ιστορική πρόκληση που δημιούργησε το βρετανικό δημοψήφισμα για τη Βρετανία και την ΕΕ. «Ρεαλισμός είναι ότι το 52% των Βρετανών είπαν “όχι” στην ΕΕ και δεν έχει καμία σημασία τι θα επιθυμούσε κάποιος» απάντησε η Μέρκελ στην ερώτηση αν υπάρχει κάποια πιθανότητα «εξόδου» από την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. «Brexit σημαίνει Brexit» ξεκαθάρισε από την πλευρά της και η βρετανίδα πρωθυπουργός. Αλλά «δεν έχουμε καμία πρόθεση να χωρίσουμε από τους φίλους μας» πρόσθεσε. Θέλει την «επιτυχία της διαπραγμάτευσης» στη βάση μιας «συντεταγμένης διαδικασίας» που θα ανταποκρίνεται στη «βούληση» των βρετανών ψηφοφόρων αφενός και των ευρωπαίων εταίρων αφετέρου.

Πότε θα ξεκινήσει η διαπραγμάτευση; «Δεν θα ενεργοποιήσουμε το άρθρο 50 πριν από το τέλος του χρόνου» ξεκαθάρισε η βρετανίδα πρωθυπουργός. Για την καγκελάριο Μέρκελ το άρθρο 50 της Συνθήκης της ΕΕ είναι κομβικής σημασίας. Βεβαίως είναι ζήτημα της βρετανικής κυβέρνησης να κάνει το συγκεκριμένο βήμα. Αλλά η διαπραγμάτευση θα γίνει μόνον στη βάση του άρθρου 50, πριν από την ενεργοποίησή του δεν πρόκειται να γίνουν «ούτε επίσημες, ούτε ανεπίσημες διαπραγματεύσεις». Η διευκρίνιση εκ μέρους της Μέρκελ ήταν απάντηση στα σενάρια ότι η επίσκεψη της Μέι στο Βερολίνο σηματοδοτεί μια ανεπίσημη διαπραγμάτευση με τη Μέρκελ για τους όρους εξόδου από την ΕΕ. «Είναι για όλους σημαντικό να διατυπώσει η Βρετανία ένα συγκεκριμένο σχέδιο πώς αντιλαμβάνεται την έξοδο από την ΕΕ και τη διαμόρφωση των διμερών σχέσεων» είπε η Μέρκελ. «Δεν θα υπάρξουν παράλληλες διαδικασίες», διαβεβαίωσε, «θα περιμένουμε να δούμε τι θέλει η Βρετανία και μετά θα δώσουμε τη σωστή απάντηση».

Ο «ρεαλισμός» δεν είναι το μόνο κοινό χαρακτηριστικό που συνδέει την Ανγκελα Μέρκελ με την Τερίζα Μέι. Και οι δύο είναι κόρες παστόρων, παντρεμένες με συζύγους που δεν είναι πολιτικοί, δεν έχουν παιδιά, είχαν επαγγελματική καριέρα πριν μπουν στην πολιτική. Τώρα θα διαχειριστούν τη σημαντικότερη πρόκληση της ΕΕ, την οποία για πρώτη φορά εγκαταλείπει ένα μέλος της. «Φυσικά και θα αλλάξουν οι σχέσεις μας», είπε η Μέι, «αλλά οι οικονομικές σχέσεις πρέπει να παραμείνουν στενές». Μέι και Μέρκελ επιδιώκουν οικονομική ανάπτυξη, τη διατήρηση και την ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων. Η Γερμανία είναι ο δεύτερος εμπορικός εταίρος της Βρετανίας, σημείωσε η Μέι. Αλλά θα μπορέσουν να έχουν πρόσβαση οι Βρετανοί στην εσωτερική αγορά της ΕΕ όταν απορρίπτουν την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών της; «Αυτό θα είναι μέρος των συνομιλιών μας» περιορίστηκε να πει η βρετανίδα πρωθυπουργός.