Τους εκπροσώπους όλων των δογμάτων, χριστιανικού, μουσουλμανικού, εβραϊκού, ακόμη και βουδιστικού, δέχθηκε χθες το πρωί στο Ελιζέ ο Φρανσουά Ολάντ, σε μια προσπάθεια να προαγάγει την «ενότητα» που ζητεί από τους Γάλλους έναντι της τρομοκρατικής απειλής. Εκπρόσωποι όλων των δογμάτων και όλων των κομμάτων, σύσσωμη η γαλλική ηγεσία έδωσε το «παρών» λίγες ώρες αργότερα στην Παναγία των Παρισίων, σε μια λειτουργία-φόρο τιμής στη μνήμη του 86χρονου ιερέα που σφαγιάστηκε προχθές από δύο τζιχαντιστές μέσα σε μια εκκλησία του Σεντ-Ετιέν-ντι-Ρουβρέ, στη Νορμανδία. «Δεν μπορούμε να απομακρυνθούμε από το κράτος δικαίου για να προστατεύσουμε το κράτος δικαίου» δήλωσε ο γάλλος υπουργός Εσωτερικών Μπερνάρ Καζνέβ, όταν κλήθηκε να σχολιάσει την κριτική της Δεξιάς στην κυβέρνηση για ανικανότητα και την αξίωση για λήψη δρακόντειων μέτρων κατά της τρομοκρατίας. «Αν παραβιάσουμε τις συνταγματικές αρχές ώστε να προστατεύσουμε το πολυτιμότερο αγαθό μας, την ελευθερία, τότε επικυρώνουμε τη νίκη των τρομοκρατών» πρόσθεσε.

Η δημοκρατία ως ασπίδα, η κοινωνία των πολιτών εναντίον της τρομοκρατίας: είναι η μεγάλη συζήτηση που έχει αρχίσει σε μια Ευρώπη συγκλονισμένη από τις απανωτές επιθέσεις και τη συνειδητοποίηση πως κανείς και τίποτε δεν είναι στο απυρόβλητο.

Ο δράστης με το βραχιολάκι. Στο μεταξύ γίνεται και μια άλλη συζήτηση: μπορούσε να είχε αποφευχθεί η επίθεση στη Νορμανδία; Οπως αποκαλύφθηκε, ο ένας από τους δύο δράστες, ο 19χρονος Αντέλ Κερμίς είχε αφεθεί υπό όρους ελεύθερος τον περασμένο Μάρτιο παρότι είχε επιχειρήσει δύο φορές να φύγει για τη Συρία. Το ηλεκτρονικό βραχιόλι που είχε υποχρεωθεί να φοράει δεν τον εμπόδισε να εισβάλει μαζί με τον συνεργό του, που πιθανολογούνταν χθες πως είναι ο 19χρονος Αμπντελμαλίκ Π. από το Εξ-λε-Μπεν της Σαβοΐας, στην εκκλησία κατά τη διάρκεια της πρωινής λειτουργίας –είχε άλλωστε το δικαίωμα να κυκλοφορεί μεταξύ 08.30 και 12.30 καθημερινά.

Η «Monde» αποκάλυψε χθες πως ο Κερμίς, που είχε παραμείνει υπό προσωρινή κράτηση επί 10 μήνες, κατάφερε να πείσει τη δικαστή που παρακολουθούσε την υπόθεσή του πως είχε μετανοήσει, δεν ήταν εξτρεμιστής αλλά «μουσουλμάνος βασισμένος στις αξίες της ευσπλαχνίας και της καλοσύνης» και ήθελε να επιστρέψει στη ζωή του, «να ξαναδεί τους φίλους του, να παντρευτεί» και να εργαστεί στον χώρο της ιατροψυχολογικής υποστήριξης. Η γαλλική εισαγγελία ήταν αντίθετη και επισήμανε τον κίνδυνο «να κάνει τα ίδια», αλλά η δικαστής επέμεινε επισημαίνοντας ότι οι γονείς του Κερμίς «προτιμούν να ξέρουν τον γιο τους φυλακισμένο και ζωντανό παρά ελεύθερο και καθ’ οδόν προς Συρία» και πως «αν τον δέχονται πίσω στο σπίτι τους είναι γιατί πιστεύουν ειλικρινά ότι μετάνιωσε».

«Αγγελος Ή δαίμονας;». Η γαλλική εφημερίδα συνέθεσε παράλληλα ένα εκτενές πορτρέτο του 19χρονου Γαλλοαλγερινού. «Αντέλ Κερμίς, ανάμεσα στις ψυχικές διαταραχές και την τζιχαντική τρέλα» ήταν ο τίτλος του. Διότι ακόμη μία φορά, ακόμη ένας δράστης τζιχαντικής επίθεσης αποδεικνύεται ψυχολογικά διαταραγμένος άνθρωπος που ριζοσπαστικοποιήθηκε γρήγορα και ξαφνικά. Ο Κερμίς παρακολουθούνταν από ψυχολόγους από τα έξι του χρόνια. Αρχικά είχε περιγραφεί ως «υπερκινητικός». «Αγγελος ή δαίμονας; (…) Καμιά φορά υποδειγματικό παιδί, συνηθέστερα επιθετικός, νευρικός, ανήμπορος να εργαστεί» είχε γράψει ένας δάσκαλός του στο δημοτικό. Μέχρι να κλείσει τα 13 είχε νοσηλευτεί τρεις φορές, τη μία κλείστηκε για 15 ημέρες σε ψυχιατρική κλινική. Στη δευτέρα γυμνασίου αποβλήθηκε οριστικά από το σχολείο του λόγω «προβλημάτων συμπεριφοράς». Στα 16 του πήρε ολιγοήμερη αποβολή για τον ίδιο λόγο, παρότι παράλληλα οι καθηγητές του επισήμαιναν «ανώτερο σχολικό επίπεδο» έναντι των συμμαθητών του. Την ίδια χρονιά σταμάτησε το σχολείο. Και ενάμιση χρόνο αργότερα, στις αρχές του 2015, όντας άνεργος, γνώρισε μπροστά στο τέμενος της κοινότητας τον 26χρονο Αμπέλ Μπουαούν. Η οικογένεια του Κερμίς περιγράφεται ως «ελάχιστα ή και καθόλου θρησκευόμενη». Εντούτοις, μέσα σε δύο μήνες ο Μπουαούν κατάφερε να τον μετατρέψει σε φανατικό. «Δεν ήταν πια ο αδελφός μου, ήταν η θρησκεία πάνω από όλα. Δεν ξέρω τι συνέβη, ήταν μια πραγματική πλύση εγκεφάλου» είπε η αδελφή του.

Η γαλλική αντιτρομοκρατική υπηρεσία ανέκρινε για πρώτη φορά τον Αντέλ Κερμίς στις 20 Μαρτίου 2015, ενώ ο Μπουαούν είχε φύγει για Συρία χρησιμοποιώντας τη δική του ταυτότητα. Τρεις ημέρες αργότερα επιχείρησε και ο ίδιος να φύγει. Αναχαιτίστηκε στη Γερμανία. Κι έπειτα, δύο μήνες αργότερα, για δεύτερη φορά, στην Τουρκία. Η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος έδωσε χθες στη δημοσιότητα βίντεο που δείχνει τους δύο δράστες της επίθεσης στη Νορμανδία να ορκίζονται πίστη σε αυτή.