Είναι ένα σκληρό καλοκαίρι για τους αιθουσάρχες των θερινών σινεμά. Οι λόγοι υπεράριθμοι: αναμφίβολα το διεθνές box office έκρυψε πολλές αρνητικές εκπλήξεις για τα μεγάλα στούντιο. Ας πιάσουμε όμως μερικές: «Η Αλίκη πίσω από τον καθρέφτη» αποτέλεσε το σίκουελ της μεγαλύτερης εισπρακτικής επιτυχίας του Τιμ Μπάρτον, που μάζεψε στα ταμεία περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Ομολογουμένως η απόφαση του Μπάρτον να αφήσει την καρέκλα του σκηνοθέτη, αναλαμβάνοντας μονάχα χρέη παραγωγού, να αποθάρρυνε μια μερίδα των θεατών. Αν και ως δημιουργός έχει καιρό να μας δώσει μια ταινία αντάξια του παρελθόντος του.
Σίγουρα πάντως κανείς δεν θα περίμενε το φιάσκο που ακολούθησε. Το σίκουελ στουκάρισε στα 277 εκατομμύρια, κι αν αυτά σας φαίνονται πολλά σκεφτείτε πως η παραγωγή θα έπρεπε να είχε τσεπώσει τα διπλάσια του προϋπολογισμού της για να προκύψει ένα όποιο κέρδος –και ο προϋπολογισμός της δεύτερης «Αλίκης» ήταν κάπου γύρω στα 170 εκατ. (στην Ελλάδα η ταινία έχει κόψει 34.700 εισιτήρια σε διάστημα έξι εβδομάδων). Τι να πουν όμως και οι παραγωγοί του Στίβεν Σπίλμπεργκ που με τον «Μεγάλο φιλικό γίγαντα» είδαν την κόστους 140 εκατ. ταινία να καταποντίζεται διεθνώς: οι συνολικές εισπράξεις δεν αγγίζουν ούτε τα 100 εκατ. Σκεφτείτε τώρα πως στην Ελλάδα, ο «Γίγαντας» έκανε άνοιγμα (δηλαδή εισπράξεις τετραημέρου) 11.950 εισιτηρίων σε 91 αίθουσες. Παραδόξως, το φιλμ προβλήθηκε μονάχα στα αγγλικά –μια μεταγλωττισμένη βερσιόν πιθανότατα να τριπλασίαζε αυτό το νούμερο. Ακόμη χειρότερο ελληνικό ντεμπούτο έκανε το «Ημέρα Ανεξαρτησίας: Νέα απειλή» με άνοιγμα 17.263 εισιτηρίων σε 118 αίθουσες!
Οσο για το περσινό χαρτί της γαλλικής κωμωδίας, αυτό μοιάζει φέτος να κάηκε ολοσχερώς. Οχι μόνο δεν υπήρξε μια επιτυχία ανάλογη του «Θεέ μου, τι σου κάναμε;» (που είχε αγγίξει τα 100.000 εισιτήρια), αλλά η «σαρωτική» προσφορά γαλλικών, φρικτών ταινιών που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα είχαν καμία θέση έξω από τα σύνορα της χώρας, συνετέλεσαν στη σημερινή περιφρόνησή τους από ένα απογοητευμένο κοινό (που, ώς έναν βαθμό, εμπιστεύεται ακόμη το καλό ισπανόφωνο σινεμά, όπως αποδεικνύει η επιτυχία της «Ελιάς»). Προσθέστε την ολοένα και πιο οδυνηρή οικονομική κατάσταση του μέσου Ελληνα, μα και το Euro που έκλεισε πολλούς εξ ημών στα σπίτια μας, και έχετε μερικές καλές ενδείξεις της σημερινής αποκαρδιωτικής κατάστασης των θερινών ταμείων που φέτος σημειώνουν πτώση της τάξεως του 15% με 20%.
Ταυτόχρονα, οι παράλληλες «δωρεάν» προβολές αποδυναμώνουν ακόμη περισσότερο την κίνηση στις αίθουσες του εμπορικού κυκλώματος διανομής. Προσωπικά μιλώντας θεωρώ πως οι εκδηλώσεις που οργανώνουν οι Νύχτες Πρεμιέρας αλλά και το Free Cinema του Ηλία Φραγκούλη ευθύνονται ελάχιστα: μια βόλτα να κάνεις στο κέντρο της Αθήνας συναντάς διαφημιστικές αφίσες για πλήθος αυτοσχέδιων προβολών σε παραλίες, πλατείες και παιδικές χαρές –σχεδόν σε καθημερινή βάση. Τέλος, με την εξαίρεση των μεγάλων blockbuster, όλες σχεδόν οι ταινίες των ανεξάρτητων εταιρειών είναι, εδώ και καιρό, διαθέσιμες στο Διαδίκτυο. Ολα αυτά αποτελούν προβλήματα που για κάποιον λόγο δεν έχουν ακόμη επιλυθεί, και ποιος ξέρει τι πρέπει να γίνει για να παρθούν κάποια σοβαρά μέτρα. Στο μεταξύ, οι αίθουσες κλείνουν: τη δεκαετία του ’90 μετρούσαμε 600 θερινά σινεμά. Σήμερα λειτουργούν λιγότερα από 160 και αυτά σε πανελλαδική κλίμακα.
