Σε οριακό σημείο μοιάζει να έχουν περιέλθει οι σχέσεις της Αγκυρας τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με την ΕΕ 19 ημέρες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα εις βάρος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν –με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη συμφωνία ανάσχεσης των προσφυγικών ροών που υπέγραψε τον Μάρτιο η Ευρώπη με την Τουρκία. Ανεβάζοντας χθες για πρώτη φορά τόσο υψηλά τους τόνους, ο τούρκος πρόεδρος διακήρυξε πως «το σενάριο» του πραξικοπήματος «γράφτηκε στο εξωτερικό», κατήγγειλε «τη Δύση» πως «στηρίζει την τρομοκρατία και παίρνει το μέρος των πραξικοπηματιών» και κατηγόρησε την ΕΕ πως δεν τηρεί το μέρος της συμφωνίας για τη μεταναστευτική/ προσφυγική κρίση που της αναλογεί λέγοντας χαρακτηριστικά: «Λυπάμαι, δεν είμαστε μια χώρα που μπορείς να διατάζεις». Δυο μέρες νωρίτερα, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, είχε απειλήσει ρητά πως η Τουρκία θα αποσυρθεί από τη συμφωνία αν οι Βρυξέλλες δεν προχωρήσουν την κατάργηση της υποχρέωσης έκδοσης θεωρήσεων εισόδου για τους τούρκους υπηκόους που ταξιδεύουν στη ζώνη Σένγκεν. Και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είχε εκφράσει ανοικτά την ανησυχία του πως η επίμαχη συμφωνία κινδυνεύει να καταρρεύσει.

Η κριτική που δέχεται για τις μαζικές εκκαθαρίσεις τις οποίες έχει διατάξει έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα και η άρνηση των ΗΠΑ να εκδώσουν στην Τουρκία εκείνον που κατονομάζει ως εγκέφαλο, τον ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, εκτός αν η Αγκυρα πιστοποιήσει την εμπλοκή του, κάνουν τον Ερντογάν ολοένα και πιο επιθετικό, ενδεχομένως και ολοένα πιο απρόβλεπτο. «Ρωτώ τις ΗΠΑ: τι είδους στρατηγικοί εταίροι είμαστε όταν εξακολουθείτε να προσέφερε φιλοξενία σε κάποιον που έχω ζητήσει να εκδοθεί;», αναρωτήθηκε χθες στη διάρκεια ομιλίας του στο προεδρικό μέγαρο σε τοπικούς εκπροσώπους πολυεθνικών εταιρειών η οποία μεταδόθηκε ζωντανά από την τηλεόραση. «Αυτοί που φανταζόμασταν πως είναι φίλοι μας παίρνουν το μέρος των πραξικοπηματιών και των τρομοκρατών», δήλωσε.

Και συνέχισε στοχοποιώντας την ΕΕ: «Εμείς είμαστε εκείνοι που προστατεύουμε την ΕΕ παρέχοντας καταφύγιο σε τρία εκατομμύρια Σύρους και Ιρακινούς. Εκείνη εξακολουθεί να μην τηρεί τις δεσμεύσεις της. Υποσχέθηκαν τρία δισεκατομμύρια ευρώ, τα χρήματα δεν έχουν φτάσει ακόμη. Ούτε με το ζήτημα της βίζας έχει γίνει τίποτε. Περιμένουν όμως από εμάς να τηρούμε τις δικές μας δεσμεύσεις. Λυπάμαι, αλλά αυτά τα βήματα πρέπει να γίνονται ταυτόχρονα».

Η Κομισιόν κρατά χαμηλά τους δικούς της τόνους, επισημαίνοντας αφενός, όσον αφορά την οικονομική στήριξη της Αγκυρας, πως «χάρη στα μέτρα που υιοθετήθηκαν την περασμένη εβδομάδα έχουμε ήδη ενεργοποιήσει τα δύο από τα τρία δισεκατομμύρια που υποσχεθήκαμε» αφετέρου, όσον αφορά τη βίζα, πως «εξακολουθεί να στηρίζει και να συμβουλεύει τις τουρκικές Αρχές» ώστε να «πραγματοποιηθούν, το γρηγορότερο δυνατό, οι προαπαιτούμενες μεταρρυθμίσεις» –όπως η μεταρρύθμιση του αντιτρομοκρατικού νόμου, το «μεγάλο αγκάθι» στο συγκεκριμένο ζήτημα. «Η Τουρκία μπορεί ακόμα να θεωρείται ασφαλής τρίτη χώρα», διαβεβαίωσε στον ίδιο τόνο χθες η αναπληρώτρια εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μίνα Αντρέεβα.

Ειδικότερα η Γερμανία και η Αυστρία, δύο χώρες με τις οποίες έχει ανοίξει ξεχωριστά μέτωπα ο Ερντογάν με αφορμή τις διαδηλώσεις υποστηρικτών του σε αυτές, εμφανίζονται λιγότερο διαλλακτικές: «Από την Τουρκία εξαρτάται αν θα υπάρξει απελευθέρωση της βίζας ή όχι. Η Γερμανία και η Ευρώπη δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εκβιάζονται», δήλωσε χθες ο γερμανός αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. «Χρειαζόμαστε την Τουρκία αλλά εκείνη οικονομικά μάς χρειάζεται περισσότερο», δήλωσε από την πλευρά του ο αυστριακός καγκελάριος Κρίστιαν Κερν τασσόμενος υπέρ μιας σκληρής στάσης απέναντι στην Αγκυρα. Αν η συμφωνία κατέρρεε, προειδοποίησε ωστόσο ο Γιούνκερ, «θα μπορούσαμε να περιμένουμε νέα εισροή προσφύγων στην Ευρώπη». Η ροή προς την Ελλάδα έχει καταγράψει μικρή αύξηση μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα.

Τελευταία Νέα