Τον Αύγουστο, μαζί με τα ρούχα, ας διώξουμε και τα πολλά λόγια. Κι ας δούμε πού είμαστε ενόψει ενός ακόμα πιο ζεστού φθινοπώρου.
1 Κάποιοι από τους φόβους όλων ημών των εκπροσώπων της «φοβισμένης αστικής τάξης» βγήκαν, δυστυχώς, αληθινοί. Oπως το Brexit στοιχίζει ήδη στην οικονομία και τη συνοχή της Γηραιάς Αλβιώνος, ίσως και λίγο περισσότερα από όσα οι εξορκισμένοι στο πυρ το εξώτερον «ειδικοί» είχαν προβλέψει, έτσι και το τρίτο Μνημόνιο άγγιξε τη ζωή μας, δηλαδή κυρίως την τσέπη μας. Το Ασφαλιστικό ήταν οι τίτλοι αρχής του νέου –και διόλου αναγκαίου –έργου. Τα εκκαθαριστικά του τέλους Ιουλίου ήταν το οριστικό εγερτήριο σάλπισμα. Ακολουθούν τα εργασιακά –σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα –και, σε έναν μη εύκολα προσδιορίσιμο αλλά νομοτελειακά πλησιάζοντα χρόνο, η έκρηξη στον τομέα της Υγείας, που θα σφραγίσει το τέλος της αυταπάτης. Της κοινωνίας αυτή τη φορά.
2 Τα νούμερα της οικονομίας, με τόσα μέτρα και θυσίες, βελτιώνονται –θα ήταν μικροψυχία να μην το παραδεχτούμε. Ομως βελτιώνονται για να φτάσουν κάποτε εκεί όπου ήδη ήταν πριν αρχίσει όλη αυτή η περιπέτεια του τρίτου Μνημονίου –ενός οιονεί διαρκούς Μνημονίου, για να μην ξεχνιόμαστε. Και μέχρι να φτάσουν εκεί, παρασύρουν, υποβοηθούμενα και από τους κεφαλαιακούς ελέγχους, ό,τι είχε απομείνει από επιχειρηματική δραστηριότητα και επενδυτική δυναμική. Ετσι, η ανάκαμψη όχι μόνο πήγε τουλάχιστον δύο χρόνια πίσω, αλλά και κόλλησε στην πρώτη ταχύτητα. Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για τις μνημονιακές της «επιτυχίες», αλλά το ξεκόλλημα από την άμμο της ερήμου αργεί πολύ.
3 Για να ισορροπήσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια από τη δυσχέρανση της καθημερινότητας και τις καθυστερήσεις στον τομέα της οικονομίας, η κυβέρνηση παίζει το χαρτί των θεσμών. Αλλά το παίζει ευτελίζοντας, ενσυνείδητα, τους θεσμούς. Η πρόσφατη αναγγελία «συνταγματικής παλιγγενεσίας» με «πορεία προς τον λαό» και στόχο μια «νέα μεταπολίτευση» ήταν ο τελευταίος κρίκος σε μια αλυσίδα που περιλαμβάνει τη σάρωση των ανεξάρτητων Αρχών, την άλωση της Δικαιοσύνης, την καταπίεση της ελεύθερης έκφρασης, την αδιαφορία για το ευρωπαϊκό κεκτημένο, την υποχώρηση του Κράτους Δικαίου σε όλες σχεδόν τις εκφάνσεις του.
4 Παρ’ όλα αυτά ή ίσως εξαιτίας όλων αυτών, έχει αισθητά μειωθεί ο κίνδυνος τελικής επικράτησης του νέου είδους λαϊκισμού, το οποίο αποτελεί τη βασική προσφορά της παρούσας κυβερνητικής παράταξης στον τόπο. Οι πραγματικές προθέσεις και δυνατότητες του κυβερνώντος κόμματος έχουν αποκαλυφθεί. Η απλή αναλογική σε πρώτη φάση αποκρούστηκε και συνταγματικά δεν θα έχει τύχη. Οι απειλές τύπου Τραμπ, αλλά και τύπου Ερντογάν, φανέρωσαν τη σημασία της δημοκρατίας των έργων και όχι των λόγων. Η κοινωνία μπορεί να μη βράζει –τον Αύγουστο έχει άλλες δουλειές -, αλλά κατάλαβε. Και πολύ γρήγορα θα το δείξει.
Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος
