Το Ρίο έχει φορέσει τα καλά του για να υποδεχτεί χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον πλανήτη, καθώς σε λίγες ώρες στο μεγαλοπρεπέστατο και επιβλητικό Μαρακανά γίνεται η έναρξη των 31ων Ολυμπιακών Αγώνων.

Η αποψινή τελετή έναρξης δίνει το έναυσμα για να αρχίσει η μεγάλη γιορτή, την οποία μπορεί εύκολα να διακρίνει κανείς από τις γιγαντοαφίσες –κυρίως των χορηγών –που βρίσκονται σε πολλά και ασφαλώς περίοπτα σημεία της πόλης.

Προσδίδουν σαφώς μια χαρούμενη νότα, αλλά παράλληλα είναι τόσο μεγάλες προκειμένου να καλύψουν τη δυστυχία και τη φτώχεια που μαστίζει πάνω από το 1/3 του πληθυσμού του Ρίο (που έχει συνολικά 6.500.000 κατοίκους).

Το Ρίο Ντε Ζανέιρο είναι η πόλη των αντιθέσεων και αυτό φαίνεται μόλις κάνεις έστω μια απλή βόλτα. Δίπλα στο μεγαλεπήβολο Μαρακανά για παράδειγμα, στο προάστιο Σάο Κριστοβάο, δεσπόζει επίσης το αυτοκρατορικό μέγαρο που στεγάζει το Εθνικό Μουσείο, ακριβώς στην είσοδο του πάρκου Κουίντα ντα Μπόα Βίστα.

Ωστόσο, ανάμεσα σε αυτές τις δύο εντυπωσιακές κατασκευές περνάει ένας ποταμός με λύματα και δεν μπορείς να σταθείς ούτε στα 500 μέτρα από τις όχθες του, λόγω της αποφοράς. Αυτή είναι η Zona Norte, η βιομηχανική και μολυσμένη πλευρά, αλλά το θέμα των μολυσμένων νερών δυστυχώς δεν τελειώνει εκεί. Ηταν πριν από επτά χρόνια όταν ο τότε πρόεδρος Λούλα είχε πείσει τους Αθάνατους της ΔΟΕ, δείχνοντάς τους τον χάρτη της Νότιας Αμερικής, να δώσουν για πρώτη φορά την ευλογία τους και να κάνουν εκεί τους Αγώνες. Το Ρίο πήρε το χρίσμα το 2009, αλλά «ο Λούλα μας κορόιδεψε. Πήρε και το Μουντιάλ του 2014, μοιράστηκε όμως όλα τα μεγάλα έργα με τους “εντιμότατους φίλους” του και στα χνάρια του συνέχισε και η Ρουσέφ, που έκανε τα ίδια και χειρότερα» μας είπε ο Αλφρέντο, μέλος του πληρώματος της βραζιλιάνικης αεροπορικής εταιρείας LATAM τα ξημερώματα, την ώρα που πετούσαμε πάνω από τον Ατλαντικό στη μαραθώνια πτήση 11 ωρών από τη Μαδρίτη στο Σάο Πάολο. Την πόλη στην οποία ζει και έχει μεγαλώσει ο Αλφρέντο. «Οι περισσότεροι φίλοι μου είναι πλέον άνεργοι και ιδιαίτερα στο Ρίο κάθε μήνα έχαναν τη δουλειά τους τα τελευταία χρόνια, 200 άτομα κάθε εβδομάδα. Αποτέλεσμα της πολιτικής αυτών των ανθρώπων που είναι άπληστοι και αχόρταγοι. Ο κόσμος, ιδιαίτερα τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, πεινάει και πολλοί ψάχνουν το φαγητό τους στα σκουπίδια» προσθέτει.

Ετσι δεν είναι πάνω – κάτω η ζωή στο Ρίο; Ασπρη και μαύρη όπως ακριβώς το ασπρόμαυρο πεζοδρόμιο της πιο διάσημης περιοχής της Κοπακαμπάνα, που αποτελεί σήμα κατατεθέν της πόλης.

Εκεί βλέπεις τα πολυτελή ξενοδοχεία στα οποία συνωστίζονται διάσημοι ηθοποιοί, επιχειρηματίες και μοντέλα για να κάνουν την πασαρέλα τους στις φημισμένες παραλίες και τις συνολικά 37 αμμουδιές της, που εκτείνονται σε έκταση 4,5 χλμ. και αστράφτουν με το χρυσαφί τους χρώμα, λες και πρόκειται για χρυσόσκονη. Εκεί 25.000 και πλέον επίδοξοι θαμώνες στριμώχνοντας σε ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο για να απολαύσουν λίγους κόκκους άμμο και πολλοί από αυτούς να δείξουν την κοινωνική τους θέση.

Η μαύρη πλευρά του Ρίο

Λίγο πιο πάνω, όμως, στους λόφους είναι η μαύρη πλευρά του Ρίο, η ανθρώπινη εξαθλίωση, πείνα και δυστυχία στις εξίσου γνωστές φαβέλες, όπου τα παιδιά ψάχνουν φαγητό στα σκουπίδια την ίδια ώρα που δεν πέφτει καρφίτσα στα πανάκριβα εστιατόρια της Κοπακαμπάνα.

Αυτή είναι η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού στους τσίγκους και στα κοκκινότουβλα, που αναγκάζει πολλά από αυτά τα παιδιά να εκπαιδευτούν στις κλοπές και να φτιάχνουν τελικά τις δικές τους συμμορίες, που αργά ή γρήγορα καταλήγουν σε αιματηρά ξεκαθαρίσματα είτε μεταξύ τους είτε με την αστυνομία.

Και όμως και ο πιο φτωχός άνθρωπος στο Ρίο προσεύχεται και εναποθέτει τις ελπίδες του στο πιο χαρακτηριστικό δείγμα του, το ύψους 38 μέτρων άγαλμα του Χριστού Λυτρωτή, που έχει απλωμένα τα χέρια προς την Κοπακαμπάνα.

Στις παραγκουπόλεις νεαροί κλωτσούν ένα κονσερβοκούτι ή μια σκασμένη μπάλα και ονειρεύονται να γίνουν οι νέοι Πελέ, Ριβάλντο, Ρονάλντο και σία.

Είναι φανερό σε πολλά σημεία ότι οι Βραζιλιάνοι πάνε να βγάλουν όπως όπως την υποχρέωση των αγώνων έχοντας αφήσει πολλά έργα (όχι τόσο τις εγκαταστάσεις) στην τύχη τους, καθώς ιδιαίτερα τον τελευταίο ενάμιση χρόνο η κρίση τούς τσάκισε.

Πάντως αυτό που δεν χάνεται ποτέ στο Ρίο είναι το πάθος των ανθρώπων και το κέφι τους για διασκέδαση. Το έχουν μέσα τους –πώς να το κάνουμε; –και απλώς αξίζει να το απολαύσει κανείς αφήνοντας τους ρυθμούς της μουσικής να τον παρασύρουν.