Στα 90s λατρέψαμε τη σωτηρία που έφερε ο αποτοξινωτικός μινιμαλισμός στη βεβαρημένη από γκλάμουρ, βάτες και στρας γκαρνταρόμπα μας. Μας ξεσήκωσε η αποδόμηση του Μάρτιν Μαρτζιέλα με τα ρούχα του ραμμένα από την ανάποδη, καθώς αμφισβητούσε το παλιό κύρος της γαλλικής ραπτικής. Και μας γοήτευσε η Αν Ντεμελεμέστερ, η ρομαντική εκπρόσωπος της «ομάδας των έξι από την Αμβέρσα». Καθώς απογείωνε την ποιητικότητα στη γραμμή ενός μαύρου ρούχου που θύμιζε την περιπλάνηση στις σκοτεινές ζώνες μιας πόλης την οποία γνωρίζουν οι συγγραφείς, οι πλάνητες, οι πόρνες και οι άστεγοι.

Με τη λιτότητα του λευκού ή μαύρου τισέρτ μεταξωτού φορέματος ο Κάλβιν Κλάιν υποστήριξε τον αποστασιοποιημένο ελιτισμό των ανθρώπων της μόδας προς οποιαδήποτε τάση έβρισκε μαζική απήχηση μέσα από τα είδωλα της ποπ. Δηλαδή μέσα από τα βιντεοκλίπ και τις φωτογραφίες της Μαντόνα των 90s.

Γιατί τώρα κοιτάζουμε τα 90s; Μια εξήγηση είναι επειδή ταιριάζει με τη νέα λατρεία προς την κοινωνιολογική συζήτηση γύρω από ζητήματα φύλου. Η βινιέτα LGBQTI (Lesbian – Gay – Bisexual – Queer – Transgender – Intersexual) που συνοψίζει τα τρέχοντα κινήματα διεκδίκησης ίσων δικαιωμάτων είναι της μόδας στα αμφιθέατρα των κοινωνικών επιστημών. Η επιβολή της παρουσίας τέτοιων «νέων» σωμάτων έφερε τη μόδα αντιμέτωπη με την ερμηνεία του φαινομένου. Ηρθε δηλαδή η στιγμή, ο καιρός, η σεζόν που πρέπει η μόδα να παίξει τον ρόλο της, αντανακλώντας και αποκωδικοποιώντας τη νέα τάση.

Ετσι κινήθηκε σε δύο κατευθύνσεις. Στη μία περίπτωση, έστρεψε την πρωτοπορία των νέων σχεδιαστών στην ειρωνική ακύρωση της μονοκρατορίας των λογοτύπων συγκεντρώνοντας πάνω στο σώμα, ένα και μοναδικό για όλες τις έμφυλες διαθέσεις, ρούχα απροσδιόριστου μεγέθους. Είναι η κληρονομιά του εννοιολογικού Μαρτζιέλα πάνω στη συλλογή Vetements.

ΑΔΡΗ ΚΟΜΨΟΤΗΤΑ. Στη δεύτερη περίπτωση, για να «μιλήσει» για την εποχή με ήπιο ύφος προς τις ομάδες εκείνων που παρακολουθούν τις αλλαγές μέσα από το ντύσιμό τους, αλλά με χαμηλής έντασης στυλιστικές ενδείξεις, στρέφει το βλέμμα προς την κυρίαρχη τάση της δεκαετίας του ’90, την αδρή κομψότητα. Ο πολυτελής μινιμαλισμός (minimal chic) της μέσης περιόδου διαφαίνεται στη νέα Paco Rabanne συλλογή. Τα ίχνη της παραπέμπουν στον Χέλμουτ Λανγκ. Οταν επεξεργαζόταν το ανδρόγυνο στυλ και πειραματιζόταν να αντιπαραβάλει υλικά βιομηχανικού ντιζάιν με τα πατρόν και τις παραδοσιακές τεχνικές ραπτικής. Ποιητικός και αυστηρός ταυτόχρονα ο Λανγκ πρόσθετε φτερά κύκνων στις λευκές ανδρικές φανέλες που φορούσαν οι γυναίκες μοντέλα του. Εκανε ανδρικά σακάκια από μαύρο τούλι με επένδυση λευκού υαλοβάμβακα και έντυνε γυναικεία σώματα με ανδρικά ίσια παντελόνια χωρίς τσάκιση, με λεπτομέρειες επιγονατίδας. Η μόδα του σήμερα δείχνει με ρούχα ό,τι λένε με λόγια οι θεωρητικοί των έμφυλων σπουδών (gender studies). Διαγωνίζονται μέσω των απόψεών τους γύρω από την ισότητα του σώματος. Του κάθε σώματος, ανδρικού, γυναικείου, ερμαφρόδιτου, φυλετικά επαναπροσδιορισμένου ύστερα από χειρουργικές επεμβάσεις. Απλά παράξενου, αλλόκοτου, διαφορετικού σώματος. Σε κάθε περίπτωση όμως σώματος ενός ανθρώπινου οργανισμού. Οι σχεδιαστές ανέλαβαν το ντύσιμο και την προβολή του. Τόσο δυναμικά και μινιμαλιστικά.