Στη Βίβλο υπάρχει το προπατορικό αμάρτημα. Και στην Ελλάδα το Μνημόνιο. Πήγαμε σε αυτό λόγω της κρίσης δανεισμού του 2010 που έθεσε την Αθήνα εκτός αγορών. Αυτή όμως δεν θα είχε προκύψει αν δεν είχε αποδειχθεί ότι τα δημοσιονομικά ήταν γυμνά. Ή, εν πάση περιπτώσει, αν το έλλειμμα δεν είχε γίνει διψήφιο από μονοψήφιο μέσα σε λίγους μήνες. Μονοψήφιο το παρέδωσε η κυβέρνηση Καραμανλή και διψήφιο το βρήκε η κυβέρνηση Παπανδρέου.
Τα θυμηθήκαμε όλα αυτά καθώς έγινε πρόσφατα αποδεκτή η αναίρεση του απαλλακτικού βουλεύματος για τον Ανδρέα Γεωργίου της ΕΛΣΤΑΤ. Αφήνοντας κατά μέρος τα δικαστικά, ας μείνουμε στην πολιτική. Και ας επισημάνουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συντάσσεται πλήρως με την εκδοχή της καραμανλικής Δεξιάς. Το έλλειμμα δεν ήταν διψήφιο, λέει αυτή. Το φούσκωσε η διακυβέρνηση Παπανδρέου για να πάει την Ελλάδα στο ΔΝΤ. Η υπόγεια σύγκλιση ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και τους καραμανλικούς –δηλαδή η ιερά συμμαχία ανάμεσα στη λαϊκή Δεξιά και τη ριζοσπαστική Αριστερά –είναι βασικό και, καθόσον φαίνεται, διαρκές χαρακτηριστικό της πολιτικής φάσης που διανύουμε. Ωστόσο, μια αναδρομή στο παρελθόν του 2009 – 2010 είναι χρήσιμη και δυστυχώς πολλαπλά διδακτική.
Φυσικά και το έλλειμμα δεν ήταν μονοψήφιο. Στο λυκόφως της, το 2009, η κυβέρνηση Καραμανλή ήταν ήδη παρίας στην Ευρώπη όπου οι ιθύνοντες είχαν επίγνωση. Ωστόσο, η κυβέρνηση Παπανδρέου έκανε στο ξεκίνημά της ένα λάθος, μεγαλύτερο κι από το «λεφτά υπάρχουν» της ΔΕΘ. Επιχείρησε να πολιτικοποιήσει ένα εθνικό ζήτημα –μετατρέποντας το έλλειμμα σε όπλο κατά της ΝΔ. Ποιος θυμάται ότι τον Δεκέμβριο του 2009 η τότε συμπολίτευση, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ, προκάλεσε τέσσερις εξεταστικές επιτροπές –αναθερμαίνοντας τον ξεθωριασμένο ρόλο τους στη δημόσια ζωή;
Το Μνημόνιο όμως δεν ήταν ακόμη ένα όπλο στην εργαλειοθήκη της πόλωσης. Ηταν πυρηνική βόμβα. Το ΠΑΣΟΚ του 2009 προτίμησε την εξουσία και την ενοχοποίηση των αντιπάλων. Ευθύνες η ΝΔ, βεβαίως, είχε. Αλλά το διάστημα 2001 – 2009 ήταν όλο χαμένο –και δεν κυβέρνησε μόνο η ΝΔ τότε. Η μόνη λύση –και η υπέρβαση –θα ήταν η συναίνεση. Οταν το κατάλαβε η κυβέρνηση Παπανδρέου, το καλοκαίρι του 2011, ήταν πολύ αργά. Η ΝΔ είχε ήδη ψηφίσει «όχι» στο Μνημόνιο. Ενας νέος κύκλος πόλωσης στις συνθήκες υψηλής επικινδυνότητας της οικονομικής κρίσης είχε αρχίσει. Μόνο που οι κλασικοί παίκτες, το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, άργησαν να καταλάβουν ότι το παιχνίδι είχε γίνει τριγωνικό, με την έλευση του ΣΥΡΙΖΑ, και αργότερα πολυγωνικό όταν πήραν φόρα τα ακραία κόμματα της Δεξιάς και η Χρυσή Αυγή.
Ολα αυτά δεν είναι άσχετα με το πού βρισκόμαστε σήμερα. Τα κόμματα σπαράσσονται για το παρελθόν στον ερειπιώνα του παρόντος. Ωστόσο, το σημαντικό στοιχείο είναι άλλο: ποτέ δεν είναι αργά για συναίνεση. Εχουν να κερδίσουν από αυτό και οι νυν και οι πρώην –και οι επόμενοι.
