Χθες έκανε επίδειξη λαϊκής ισχύος στην Κωνσταντινούπολη με μια συγκέντρωση στην οποία έδωσαν το «παρών» δύο με τρία εκατομμύρια πολίτες. Και αύριο, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα κάνει επίδειξη φιλίας στην Αγία Πετρούπολη όπου θα συναντηθεί με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Η χθεσινή εκδήλωση στην ευρωπαϊκή Τουρκία έγινε θεωρητικά για να δοθεί ακόμη μια απάντηση στους επίδοξους πραξικοπηματίες που φιλοδόξησαν να καταλύσουν την τουρκική δημοκρατία –ή το καθεστώς Ερντογάν από μια άλλη άποψη. Η αυριανή επίσκεψη πραγματοποιείται θεωρητικά για να «ανοίξει μια νέα σελίδα στις διμερείς σχέσεις», όπως δήλωσε ο ίδιος ο τούρκος πρόεδρος στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS. «Θα είναι μια ιστορική επίσκεψη, μια νέα αρχή. Στις συνομιλίες με τον φίλο μου Βλαντίμιρ, πιστεύω, θα ανοίξει μια νέα σελίδα στις διμερείς σχέσεις. Οι χώρες μας έχουν να κάνουν πολλά μαζί» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Μήπως όμως στην πράξη αυτή η επίσκεψη σχετίζεται περισσότερο με τις χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν το τελευταίο διάστημα στις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση; Η Αγκυρα επιμένει ότι η επίσκεψη του Ερντογάν στην Αγία Πετρούπολη δεν είναι δείγμα του γεγονότος ότι η Τουρκία, ένα μέλος του ΝΑΤΟ και υποψήφιο μέλος της ΕΕ, γυρίζει την πλάτη της στη Δύση. Τούρκοι αξιωματούχοι σημείωναν στο Reuters ότι δεν πρόκειται παρά για το νέο βήμα μιας επαναπροσέγγισης ανάμεσα στις δύο πλευρές, η οποία είχε ξεκινήσει εβδομάδες πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία. Αναλυτές επισημαίνουν πάντως τη χρονική σύμπτωση: η συνάντηση του Ερντογάν με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, με τον οποίο οι σχέσεις του είχαν φτάσει στο ναδίρ λόγω της κατάρριψης ενός ρωσικού μαχητικού από τον τουρκικό στρατό, πραγματοποιείται σε μια στιγμή κατά την οποία οι σχέσεις του τούρκου προέδρου με τη Δύση δύσκολα θα μπορούσαν να είναι περισσότερο προβληματικές.
Υπερπαραγωγή. Ο τούρκος πρόεδρος καταλογίζει αδιαφορία –αν όχι ανοχή –στη Δύση απέναντι σε μια απόπειρα πραξικοπήματος που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 230 ανθρώπους. Η χθεσινή συγκέντρωση ήταν, σύμφωνα με την επίσημη προπαγάνδα, «μια συνάντηση για τη δημοκρατία και τους μάρτυρες». Οποιο και αν είναι το πρίσμα κάτω από το οποίο τη βλέπει κανείς, ήταν μία από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ στην ιστορία της Τουρκίας. Και είχε τα χαρακτηριστικά μιας υπερπαραγωγής: η συγκέντρωση ξεκίνησε από την περιοχή του Γενικαπίμ στην παράλια ζώνη της ευρωπαϊκής πλευράς της πόλης. Στο σημείο είχαν τοποθετηθεί 2,5 εκατομμύρια σημαιάκια της Τουρκίας, ενώ βρίσκονταν προς διάθεση 1,5 εκατομμύριο καπέλα και 5 εκατομμύρια μπουκάλια νερό. Οι δημόσιες μεταφορές, οι οποίες είναι δωρεάν από τις 16 Ιουλίου, ενισχύθηκαν με 250 πλοιάρια και 70 λεωφορεία, ενώ 1.000 πούλμαν διατέθηκαν δωρεάν για τους κατοίκους της Αγκυρας που επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στη διαδήλωση. Ισχυρά ήταν και τα μέτρα ασφαλείας, καθώς επιστρατεύτηκαν 15.000 αστυνομικοί, 165 μεταλλικοί ανιχνευτές και 22 συσκευές ακτίνων Χ.
Παρούσα η αντιπολίτευση. Ο Ερντογάν δεν πιστώνεται μόνο την τεράστια συμμετοχή στη συγκέντρωση, αλλά και το γεγονός ότι κατάφερε να της δώσει υπερκομματικό χαρακτήρα: το «παρών» έδωσαν τα δύο από τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης παρά τις αρχικές τους επιφυλάξεις, με τον ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου να δηλώνει στην ομιλία του πως «το πραξικόπημα άνοιξε μια νέα σελίδα στο κεφάλαιο της πολιτικής συναίνεσης». Ενώ ο αρχηγός των τουρκικών δυνάμεων Χουλουσί Ακάρ χαρακτήρισε «προδότες» τους πραξικοπηματίες για να υποσχεθεί ότι θα τιμωρηθούν με τον πλέον αυστηρό τρόπο. Τον λόγο πήρε και ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ που υποσχέθηκε ότι ο φερόμενος ως ιθύνων νους της πραξικοπηματικής απόπειρας Φετουλάχ Γκιουλέν θα λογοδοτήσει ενώπιον της τουρκικής Δικαιοσύνης. Τη βραδιά πάντως για τη γιορτή μιας δημοκρατίας που κλείνει μέσα ενημέρωσης και διώκει δημοσιογράφους έκλεισε ο Ταγίπ Ερντογάν αυτοπροσώπως. Πώς; Ανοίγοντας ακόμη ένα παράθυρο για την επαναφορά της θανατικής ποινής.
