Χειροπέδες, τελεσίγραφα και facebook

Θα μπορούσε να έχει περάσει απαρατήρητο λόγω των χαλαρών ρυθμών του πολιτικού συστήματος μέσα στον Αύγουστο. Θα μπορούσε, αν δεν ήταν ένα ακόμη επεισόδιο σε μια σχέση που, σύμφωνα με τη μία πλευρά, «πάει από δοκιμασία σε δοκιμασία». Η ατάκα της Φώφης Γεννηματά για ένα «αναλογικής σύνθεσης πολιτικό συμβούλιο» στο πλάι του νέου αρχηγού του προοδευτικού χώρου, που θα εκλεγεί από τη βάση, και διαβάστηκε από τη Σεβαστουπόλεως και δεν εκτιμήθηκε καθόλου. Το ΠΑΣΟΚ, βέβαια, αγνόησε το θέμα περίπου ως μη γενόμενο. Αυτή η αντίδραση όμως ήταν αρκετή για να εξευμενίσει Το Ποτάμι; Ή οι σχεδιασμοί του κόμματος –και κυρίως του επικεφαλής του –για τη νέα πολιτική σεζόν φανερώνουν πως η απόσταση μεταξύ των δύο κομμάτων –και ειδικά των δύο αρχηγών –όλο και μεγαλώνει;

Η αντίδραση του Ποταμιού στα όσα είπε η Γεννηματά ήταν άμεση και οξεία. Συνοψιζόταν στη φράση γνωστού στελέχους «ή θα πάμε σε εκλογή χωρίς χειροπέδες στα χέρια του αρχηγού ή δεν θα πάμε σε εκλογή». Μια νέα κόντρα φάνηκε να ξεκινάει στις αρχές της εβδομάδας μεταξύ των δύο εταίρων στην ανασυγκρότηση του χώρου μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ. Φάνηκε, γιατί τελικά οι της Χαριλάου Τρικούπη δεν σήκωσαν το γάντι. Για την ακρίβεια, σιώπησαν επιδεικτικά παρά τα σαφή μηνύματα που στάλθηκαν από τους ποταμικούς την Κυριακή 7 του μήνα. Η μόνη ανακοίνωση που εξέδωσε τις ημέρες που πέρασαν το πράσινο γραφείο Τύπου ήταν μία μέρα μετά, στις 8, κατά του Πάνου Σκουρλέτη. Σύμφωνα με πληροφορίες, ωστόσο, στο παρασκήνιο υπήρξε επικοινωνία των δύο ανθρώπων που έχουν επιφορτιστεί από τους αρχηγούς με το δύσκολο έργο της συνεννόησης. Σε αυτήν ο εκ του ΠΑΣΟΚ προερχόμενος προσπάθησε να υποβαθμίσει το ζήτημα.

Στο Ποτάμι, ωστόσο, μάλλον δεν πείσθηκαν από τα λεγόμενά του. Κι αυτό επειδή, όπως επισημαίνει συνεργάτης του Θεοδωράκη, «δεν είναι η πρώτη φορά που προσπαθούν να παρουσιάσουν ως δεδομένο κάτι που δεν έχει συμφωνηθεί μεταξύ μας. Θέλουν να δημιουργούν προηγούμενα». Οσο για την απάντηση που δίνεται συνοπτικά από τη Σεβαστουπόλεως στη ρήση της Φώφης περί ενός πολιτικού συμβουλίου με αναλογική σύνθεση; «Τα τελεσίγραφα στο κόμμα της».

Για ποιον λόγο, όμως, εξέλαβαν ως τελεσίγραφο τη φράση «αναλογικής σύνθεσης»; Είναι γνωστό σε όσους ασχολούνται με τη διαδικασία σύγκλισης του προοδευτικού χώρου ότι από τη Χαριλάου Τρικούπη προωθούν αυτό που στην αργκό των εμπλεκομένων ονομάζεται «6-4». Πρόκειται για ένα σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης των κομμάτων στα όργανα, τα οποία θα προκύψουν, βασιζόμενο στα πιο πρόσφατα εκλογικά τους ποσοστά. Στο 6,29% της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και το 4,09% του Ποταμιού. Το εύλογο επιχείρημα των στελεχών του ΠΑΣΟΚ υπέρ αυτής της αναλογικότητας είναι πως αναδείχθηκαν το μεγαλύτερο κόμμα του χώρου από τις τελευταίες εθνικές κάλπες.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στην περίπτωση που θα εκλεγόταν ο Θεοδωράκης αρχηγός, θα έπρεπε να λογοδοτεί και να συνεργάζεται με ένα όργανο κυρίως πασοκογενές. Ενα σενάριο το οποίο δεν βλέπουν με καλό μάτι στο επιτελείο του. Οπως μάλιστα υποστηρίζει άνθρωπος με γνώση των όσων γίνονται πίσω από τις κλειστές πόρτες σε αυτόν τον περιλάλητο διάλογο των προοδευτικών δυνάμεων, «ακόμη και η ΔΗΜΑΡ δεν είναι πολύ θετική στην αναλογική εκπροσώπηση».

Στο Ποτάμι δεν πιστεύουν ότι μιλάμε για μεμονωμένο περιστατικό. Τουναντίον, κάνουν λόγο για πασοκική τακτική. Ως παράδειγμα, μάλιστα, αυτής αναφέρουν το ραντεβού που οι δύο αρχηγοί κανόνισαν. Από κύκλους της Χαριλάου Τρικούπη παρουσιάζεται ως φιξαρισμένο για τα τέλη Αυγούστου, αλλά από τα κεντρικά του Ποταμιού επιμένουν ότι η συνάντηση Φώφης – Σταύρου θα γίνει γύρω στα μέσα Σεπτεμβρίου. Και για να στηρίξουν τα λεγόμενά τους –περί τακτικής –σημειώνουν πως «τα ίδια προσπάθησαν να κάνουν και στην Επιτροπή Διαλόγου που πρότειναν να έχει πλειοψηφία η Δημοκρατική Συμπαράταξη ως το μεγάλο κόμμα του χώρου».

Σύμφωνα με την ποταμική ανάγνωση, σε αυτές τις συγκρούσεις μεταξύ των δύο κομμάτων υποκρύπτεται μια «ουσιαστική αντίθεση». Η Σεβαστουπόλεως φρονεί ότι η Χαριλάου Τρικούπη δίνει μεγάλη σημασία στον χρόνο. «Θέλει η “ένωση των δυνάμεων” να γίνει ακόμη και αύριο, που λέει ο λόγος» λένε. Αντιθέτως εκείνοι –και όπως επισημαίνουν και άλλοι, όπως η Αννα Διαμαντοπούλου, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο Τέλης Αϊβαλιώτης από τη Δράση και οι Οικολόγοι –έχουν προτάξει τη συμμετοχή. «Αν δεν ψηφίσουν πάνω από 200.000, η διαδικασία θα έχει αποτύχει» λέει και ξαναλέει δημοσίως ο Σταύρος Θεοδωράκης, ενώ στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες του προβάλλει ως αιτία για την εν λόγω επιμονή του την εκτίμηση πως οι πιθανότητες να εκλεγεί αρχηγός του νέου χώρου λιγοστεύουν όσο μικραίνει ο αριθμός αυτών που θα ψηφίσουν. Στη δε έκτακτη καλοκαιρινή συνάντηση των αντιπροσώπων των οργανώσεων του Ποταμιού από όλη τη χώρα, παραδέχθηκε στα στελέχη του κόμματός του πως «αν ψηφίσουν 50.000, είμαστε χαμένοι από χέρι, θα είναι μόνο οι μηχανισμοί. Αν ψηφίσουν 100.000, θα είναι οι μηχανισμοί και οι φίλοι τους, και αν ψηφίσουν 200.000, θα είναι η κοινωνία που θα αποφασίσει».

Ο Θεοδωράκης στέκεται, σχεδόν μονότονα, και σε ένα άλλο ζήτημα. Δεν θέλει να γίνεται λόγος περί Κεντροαριστεράς. Σε όλες του σχεδόν τις συνεντεύξεις χρησιμοποιεί τον όρο Κέντρο, ενώ διαφωνεί ακόμη και με εκείνους μέσα στο κόμμα του που προέρχονται από τη λεγόμενη Κεντροαριστερά και ώς έναν βαθμό τον πίεσαν να μπει στον διάλογο με το ΠΑΣΟΚ. Ο λόγος; «Οταν λες “κεντροαριστερή παράταξη”», αναφέρει σε συνομιλητές του, «είναι σαν να λες “είμαι στην ίδια γειτονιά με τον κ. Τσίπρα”, ο οποίος επίσης δηλώνει τώρα κεντροαριστερός. Ενώ στη δική μας συζήτηση μετέχουν από τη Δράση και τους Οικολόγους μέχρι το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ». Σε τούτη την επιλογή κάποιοι διακρίνουν και μια προσπάθεια να απαλλαγεί από το συμβολικό φορτίο ενός όρου που δεν συγκινεί πια το εκλογικό σώμα.

Οσα χωρίζουν ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι φαίνονται και πάλι –τι πρωτότυπο; –περισσότερα από όσα τους ενώνουν. Μέχρι και το κοινό πόρισμα της Επιτροπής Διαλόγου και Θέσεων αντιμετωπίζεται από ορισμένους σκωπτικά. «Θυμάστε τι έλεγε ο αριστερός Αντώνης Μπριλάκης; “Πάρε τις θέσεις, δώσε μου τα όργανα”» αναφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος του Ποταμιού. Μοιραία, λοιπόν, τίθεται το ερώτημα «Κι αν γίνουν εκλογές τον Σεπτέμβριο;», όπως θέλει το σενάριο που διακινούν διάφοροι από τους 300 της Βουλής; Από το περιβάλλον του Θεοδωράκη είναι κατηγορηματικοί. «Αν γίνουν εκλογές Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα συμπόρευσης με το ΠΑΣΟΚ». Θυμίζουν δε ότι αυτό δεν είναι απλά μια προσωπική απόφαση του επικεφαλής. Τον Ιούλιο στην τελευταία συνεδρίαση της Μεγάλης Συνάντησης των Αντιπροσώπων, που είναι το ανώτατο κομματικό όργανο του Ποταμιού, αποφασίστηκε ότι σε περίπτωση αιφνιδιαστικών εκλογών το κόμμα θα κατέβει μόνο του. Ακόμη, δηλαδή, και να έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για μια εκλογή από τη βάση, αν δεν έχει εκλεγεί νέος αρχηγός του προοδευτικού χώρου, Το Ποτάμι αποκλείει κοινή κάθοδο με το ΠΑΣΟΚ.

Με αφορμή τη συγκεκριμένη θεοδωρακική στάση οι άσπονδοι φίλοι του τον κατηγορούν πως στο πίσω μέρος του μυαλού του έχει τη συνεργασία με τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Οι συνεργάτες του, παρ’ όλα αυτά, όταν έρχονται αντιμέτωποι με αυτή την κατηγορία, απαντούν «μέχρι τις εκλογές τίποτα. Μετά τις εκλογές βλέπουμε». Και προσθέτουν με νόημα «η χώρα πάντως δεν μπορεί να μείνει ακυβέρνητη».

Ο Θεοδωράκης κινείται. Σε αυτήν τη φάση έχει επιλέξει δύο τρόπους δράσης. Ο ένας είναι, σύμφωνα με οικείους του, επισκέψεις –μόνος του ή με κάποιον τοπικό εθελοντή –σε λαϊκές περιοχές, επαφή και συζήτηση με τον κόσμο, και ο άλλος επιθέσεις κυρίως μέσα από τα σόσιαλ μίντια. Το προηγούμενο Σάββατο, για παράδειγμα, πήρε τη μηχανή του και πήγε μια βόλτα σε Κυψέλη, Πατησίων και Φωκίωνος Νέγρη. Λίγο μετά ανέβασε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram φωτογραφικά στιγμιότυπα από τη μίνι εξόρμησή του στο σχεδόν άδειο κέντρο της Αθήνας. Μιας και οι παλιές συνήθειες πεθαίνουν δύσκολα, είχε απαθανατίσει την κυρία Μαρία, καθαρίστρια του δήμου, έναν μαύρο μετανάστη με τις δύο του κόρες –η μία μάλιστα κοιμόταν μακάρια στο καρότσι της –κι έναν μικροπωλητή στην ασυλία του Οικονομικού Πανεπιστημίου. Την ίδια μέρα, λίγες ώρες αργότερα, ποστάρισε στο facebook μια επίθεση στους –sic –κουτοπόνηρους υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ που θέλουν να καθυστερήσουν την επένδυση στο Ελληνικό. «Το ποστ είδαν μόνο στη σελίδα του 100.000 χρήστες» τονίζει στενός του συνεργάτης προσπαθώντας να εξηγήσει το πάθος που φαίνεται να έχει καταλάβει τον αρχηγό του αυτήν την περίοδο με τη διαδικτυακή δημόσια σφαίρα.

Από το facebook, άλλωστε, διάλεξε να επιτεθεί και στον Κυριάκο Μητσοτάκη προ ημερών. Εκ πρώτης όψεως το ποστ που ανέβασε με αφορμή την υπόθεση του Ανδρέα Γεωργίου της ΕΛΣΤΑΤ στόχευε τη λεγόμενη λαϊκή Δεξιά και τους καραμανλικούς. Στην ουσία όμως ήταν ένα χτύπημα στον Μητσοτάκη, αφού καλούσε τους «πολιτικούς ηγέτες –και δη αυτούς που θέλουν να εκφράσουν τον χώρο της προοδευτικής λογικής –να πάρουν θέση» αν «η κρίση έφερε τα Μνημόνια ή τα Μνημόνια την κρίση». Ο Θεοδωράκης δεν έχει αρνηθεί ποτέ ότι φιλοδοξεί να εκφράσει τους αποκαλούμενους εκσυγχρονιστές και μεταρρυθμιστές. Και πλέον δεν κρύβει ότι θα πυροβολεί κατά πάντων για να το πετύχει.