Οι χώρες της ΕΕ έχουν δεχθεί μόνο 2,4% από τους 160.000 πρόσφυγες που είχαν δεσμευθεί να υποδεχθούν από την Ελλάδα και την Ιταλία βάσει της συμφωνίας του Σεπτεμβρίου του 2015 –μέχρι στιγμής στις 21 χώρες έχουν μετεγκατασταθεί μόλις 3.865 πρόσφυγες. Πλέον έχουν μείνει μόνο 14 μήνες ώστε να ολοκληρωθεί η εφαρμογή της συμφωνίας και ο ρυθμός μετεγκατάστασης παραμένει πολύ αργός. Η Κομισιόν προτρέπει τα κράτη-μέλη να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους ώστε να μειωθεί η πίεση σε Ελλάδα και Ιταλία, τη στιγμή μάλιστα που οι εξελίξεις στην Τουρκία δημιουργούν φόβους για νέα μεταναστευτικά κύματα.

Μέχρι τώρα μόνο η Γαλλία έχει δεχθεί μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων από τις υπόλοιπες χώρες: 1.099 πρόσφυγες από την Ελλάδα και 231 από την Ιταλία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης –το ποσοστό όμως είναι μόλις 6,75% από το σύνολο των 19.714 προσφύγων που είχε συμφωνήσει να δεχθεί το Παρίσι. Από την άλλη, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η Γερμανία που ήδη φιλοξενεί στο έδαφός της περισσότερους από 800.000 πρόσφυγες έχει δεχθεί, βάσει της συμφωνίας του Σεπτεμβρίου, μόλις 62 πρόσφυγες –42 από την Ελλάδα και 20 από την Ιταλία.

Τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης δείχνουν ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι πιο αρνητικές να δεχθούν πρόσφυγες από την Ιταλία παρά από την Ελλάδα, πιθανώς λόγω του προφίλ των προσφύγων –στην Ιταλία φθάνουν κυρίως άνθρωποι από την Υποσαχάρια Αφρική, χωρίς εκπαίδευση ή χρήματα. Για παράδειγμα, η Λιθουανία έχει δεχθεί 77 από τους 671 πρόσφυγες που της αναλογούν, όλους από την Ελλάδα. Η χώρα αυτή μαζί με τις άλλες της Βαλτικής, δηλαδή τη Λιθουανία και την Εσθονία, έχουν επιβάλει υπερβολικά κριτήρια για να υποδεχθούν πρόσφυγες: πρέπει να είναι οικογένειες, κάποια μέλη των οποίων να μιλούν ξένες γλώσσες και να έχουν εργασιακή εμπειρία.

Η ολιγωρία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να εφαρμόσουν τη συμφωνία που επετεύχθη πριν από έναν χρόνο δημιουργεί φόβους για το μέλλον, καθώς μια άλλη συμφωνία, εκείνη της ΕΕ με την Τουρκία, βρίσκεται στην πιο ευάλωτη φάση της. Η συζήτηση μετά το πραξικόπημα για τη θανατική ποινή, οι διωγμοί και η άρνηση του προέδρου Ερντογάν να αλλάξει τον αντιτρομοκρατικό νόμο που παραβιάζει πλήθος δικαιωμάτων και ελευθεριών απειλούν ευθέως πλέον τη συμφωνία για το Προσφυγικό. Παράλληλα εκφράζονται φόβοι ότι εάν καταρρεύσει πλήρως θα υπάρξουν νέα μεγαλύτερα προσφυγικά κύματα προς την Ευρώπη και κυρίως προς την Ελλάδα. Η ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής της Μπρατισλάβα στις 16 Σεπτεμβρίου ήταν προγραμματισμένο να ασχοληθεί με το μέλλον της ΕΕ μετά το Brexit. Σε αυτήν όμως το Προσφυγικό θα συζητηθεί ευρέως με τις χώρες-μέλη να ασχολούνται και με το μέλλον των σχέσεων με την Τουρκία.

ΣΗΜΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ. «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι εάν η Τουρκία ανοίξει τις πόρτες της το αποτέλεσμα θα είναι καταστροφικό για την Ευρώπη» σχολίασε ο ιταλός υπουργός Εσωτερικών Αντζελίνο Αλφάνο. «Δεν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε σε ένα νέο κύμα προσφύγων» πρόσθεσε ο βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ. Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ παραδέχεται ότι η συμφωνία απειλείται, οι Βρυξέλλες όμως δεν έχουν αναφερθεί σε οποιαδήποτε εναλλακτική λύση. «Η Κομισιόν διαθέτει ένα πλάνο Α και αυτό είναι να αποδειχθεί αποτελεσματική η συμφωνία» δήλωσε εκπρόσωπός του.