Ισως δεν είναι το σενάριο και η κινηματογράφηση που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία εδώ. Πρόκειται κιόλας για μια ταινία με τέσσερις εκδοχές, με απλώς όμοιο αφηγηματικό πυρήνα: ο Γουίλεμ Νταφόε είναι ένας μανιώδης «συλλέκτης ανθρώπινων στιγμών», δραστηριότητα πλαισιωμένη από ένα διεθνές συναλλακτικό δίκτυο και ικανή να τον εξωθήσει σε ακραίες διεκδικήσεις –όταν τα προς συλλογή αντικείμενα υποτιμώνται, καταδύεται σε μια δυστοπική μαύρη αγορά, όπου η δημιουργία πλαστών αντιγράφων εμπειριών θα του αποφέρει ανυπολόγιστα κέρδη. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον βέβαια βρίσκεται αλλού. Το «Sculpt» του Λορίς Γκρεό, ένα φιλμ που γυρίστηκε σε δυσπρόσιτα σπήλαια του Βιεντάμ ή σε ναούς βουντού της Νέας Ορλεάνης, που το καστ του περιλαμβάνει τον Μάικλ Λόνσντεϊλ και τη Σαρλότ Ράμπλινγκ και που κόστισε ενάμισι εκατ. δολάρια, προβάλλεται από χτες στο LACMA, το Μουσείο της Κομητείας του Λος Αντζελες για λίγους τυχερούς. Για την ακρίβεια, προβάλλεται γύρω στις τέσσερις φορές τη μέρα, σε μια αίθουσα που διαθέτει ένα μόνο κάθισμα.

Από άποψη περιεχομένου, πρόκειται για ένα σχόλιο στη σύγχρονη αγορά τέχνης, που σύμφωνα με τον Γκρεό χειραγωγείται από ανθρώπους με μεγάλες περιουσίες, ταυτόχρονα ενεργούς ως συλλέκτες, μεσάζοντες ή γκαλερίστες. Ο στόχος ωστόσο, ισχυρίζεται ο σκηνοθέτης, δεν είναι η καταγγελία, αλλά η μίμηση και η διακωμώδηση, «στα όρια της κοινωνικής επιστημονικής φαντασίας». Οπως και να έχει, οι επιεικώς περιορισμένες θέσεις θα επιτρέψουν την παρακολούθηση του «Sculpt» σε περίπου πεντακόσιους θεατές, μέσα από ένα σύστημα κληρώσεων που δεν εξαιρεί ούτε τον διευθυντή του LACMA, Μάικλ Γκόβαν. Αρκετές εταιρείες διανομής έχουν ζητήσει δικαιώματα , όμως η μία και μοναδική κόπια θα σταλεί σε εκείνον τον ναό της Νέας Ορλεάνης και θα αφεθεί στην τύχη της σε έναν λάκκο με φίδια και νεκροκεφαλές. Μερικοί τυχεροί ίσως αποκτήσουν κάποια από τα πειρατικά, κακής ποιότητας αντίγραφα, σε άγνωστα σημεία πώλησης. Αλλοι, σε επιλεγμένες αίθουσες ανά τον κόσμο, ίσως πετύχουν την προβολή αποσπασμάτων, έπειτα από ειδοποίηση της τελευταίας στιγμής.

ΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ. Προς τι τόση μυστικοπάθεια; Για τον Γκρεό, το «Sculpt» είναι κομμάτι μιας μεγαλύτερης ιδέας, την οποία περιγράφει ως «αποϋλοποιημένο κοινωνικό γλυπτό» –ένα μέρος της ψηλαφίζει το θόλωμα των ορίων μεταξύ γεγονότων και επινοήσεων, αλήθειας και εικασίας. Οι εξίσου κρυψίνοες Residents, δέχτηκαν να συνεργαστούν ενθουσιασμένοι «από τα καλά υπολογισμένα κενά του πρότζεκτ». Η Σαρλότ Ράμπλινγκ περιέγραψε την ταινία σαν εμπειρία «κατάλληλη μάλλον να ενσωματωθεί, παρά να αναλυθεί», ενώ ο Νταφόε ξεπέρασε τους ενδοιασμούς του όταν ο Γκρεό ταξίδεψε μέχρι το σπίτι του, ώστε να εξηγήσει καλύτερα το όραμά του. Δεν ήταν ο μόνος με αμφιβολίες για τον Γάλλο: το 2006, στη λονδρέζικη έκθεση τέχνης Frieze, ο Γκρεό παρουσίασε κάτι γλυπτά τόσο μικροσκοπικά και αδιόρατα, που πολλοί τον κατηγόρησαν ότι τους δούλευε κανονικά. Ο διευθυντής του LACMA πάντως, Μάικλ Γκόβαν, έχει πίστη στην επιλογή του. Κατά τη γνώμη του, το εν λόγω έργο θα ζήσει στη συλλογική μνήμη, όχι σε κάποιο σκληρό δίσκο. «Παίζει με την αλήθεια, με τον τρόπο που γνωρίζουμε τα πράγματα» δήλωνε για τον Γκρεό. «Με ένα σύγχρονο μέσο, δημιουργεί κάτι που αμέσως εξαφανίζεται».

Τελευταία Νέα