Εως τον Ιούνιο, η καταιγίδα των επιβαρύνσεων στο μέτωπο των φόρων είχε αποδειχθεί επαρκής για την επίτευξη των μηνιαίων στόχων αύξησης των εσόδων του προϋπολογισμού.

Τον Ιούλιο, το σκηνικό ανατράπηκε. Οι φόροι που έχουν επιβληθεί διευρύνθηκαν περαιτέρω, αλλά τα έσοδα που εισπράχθηκαν ήταν λιγότερα από αυτά που είχαν προϋπολογιστεί. Η υστέρηση των 354 εκατ. ευρώ, την οποία πιστοποιούν τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών για την εκτέλεση του προϋπολογισμού –κόντρα στις διαρροές κύκλων του υπουργείου στις αρχές του μήνα περί υπέρβασης σε όρους ταμειακούς -, χτυπά καμπανάκι για τους κινδύνους των επόμενων μηνών και κυρίως για την απειλή ενεργοποίησης του αυτόματου κόφτη μισθών και συντάξεων το 2016. Μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, η ομαλή εκτέλεση του προϋπολογισμού απαιτεί έσοδα πάνω από 23 δισ. ευρώ, με τον Σεπτέμβριο της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ και τον Δεκέμβριο των τελών κυκλοφορίας να αποτελούν τους πλέον δύσκολους μήνες.

Παρά τα αρνητικά σημάδια, πηγές του οικονομικού επιτελείου συνεχίζουν να καθησυχάζουν ότι ο κόφτης δεν πρόκειται να ενεργοποιηθεί, παραπέμποντας στο πρωτογενές πλεόνασμα των 3,571 δισ. ευρώ, το οποίο καταγράφεται στο επτάμηνο και υπερβαίνει τον στόχο κατά περίπου 2,7 δισ. ευρώ. Πίσω από το εντυπωσιακό πρωτογενές πλεόνασμα, όμως, κρύβεται δραματική υποεκτέλεση των δαπανών κατά περίπου 2,4 δισ. ευρώ.

Τα στοιχεία. Αναλυτικά, από τα στοιχεία τα οποία δημοσιοποίησε χθες το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους προκύπτει ότι τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού τον Ιούλιο ήταν μειωμένα κατά 354 εκατ. ευρώ και έφτασαν τα 5,102 δισ. Ο Ιούλιος ήταν ο πρώτος δύσκολος μήνας για τους φορολογουμένους σε επίπεδο άμεσων φόρων καθώς συνέπεσε με την πληρωμή της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος αλλά και τις πρώτες αποδόσεις ΦΠΑ μετά την αύξηση του κανονικού συντελεστή στο 24% από το 23% τον Ιούνιο.

Παρά το βαρύ φορτίο φόρων και την ταυτόχρονη διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών ιδιωτών προς το Δημόσιο (ξεπερνούν τα 7 δισ.), αρμόδιες πηγές υποστηρίζουν ότι τα φορολογικά έσοδα πήγαν καλά τον Ιούλιο, δείχνοντας προς την πλευρά των τελωνειακών εσόδων (κυρίως ειδικοί φόροι κατανάλωσης), επιχειρώντας να εξηγήσουν τη σημαντική υστέρηση. Η ανάλυση της σύνθεσης των εσόδων του προϋπολογισμού, τις επόμενες ημέρες, αναμένεται να αναδείξει την πηγή του προβλήματος προκειμένου να αξιολογηθεί αν η υστέρηση του Ιουλίου είναι συγκυριακή ή όχι.

Παρά τη βουτιά των εσόδων τον περασμένο μήνα πάντως, σε επίπεδο επταμήνου, η εικόνα παραμένει θετική, με τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού (κυρίως φορολογικά) να υπερβαίνουν τον στόχο κατά 422 εκατ. ευρώ. Σε επίπεδο κρατικού προϋπολογισμού, ωστόσο, η προσθήκη των εσόδων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, όπου καταγράφεται δραματική υστέρηση 1,043 δισ. ευρώ στο επτάμηνο, μεταβάλλει την υπέρβαση (στον τακτικό προϋπολογισμό) σε υστέρηση (στον κρατικό) κατά 621 εκατ. ευρώ.

Δαπάνες και ΠΔΕ. Στο μέτωπο των δαπανών, η εικόνα είναι σχεδόν αμετάβλητη από τις αρχές του έτους. Με τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τους ιδιώτες να έχουν ξεπεράσει τα 7,2 δισ. ευρώ τον Ιούνιο (οπότε και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία), η άτυπη στάση πληρωμών συνεχίζεται, με αποτέλεσμα οι πραγματοποιηθείσες δαπάνες να είναι χαμηλότερες κατά 2,397 δισ. ευρώ έναντι των στόχων στο επτάμηνο.

Στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, δε, η εικόνα είναι τραγική. Μόλις 1,705 δισ. ευρώ έχουν πέσει στην πραγματική οικονομία για επενδύσεις στο επτάμηνο, όταν συνολικά στο έτος ο πήχης έχει τεθεί στα 6,750 δισ. ευρώ.

Με ανακοίνωσή της η Νέα Δημοκρατία σημειώνει μεταξύ άλλων πως «για έναν ακόμα μήνα είμαστε στο ίδιο έργο θεατές: επίτευξη δήθεν δημοσιονομικών στόχων μέσα από το στέγνωμα της αγοράς, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση υποτίθεται πως θα έριχνε σημαντικούς πόρους στην οικονομία μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης».