«Μπορούμε να αποδεχθούμε πολλά πράγματα. Ή όχι». Με αυτή τη σιβυλλική δήλωση ο ισπανός υπηρεσιακός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι απάντησε στο ερώτημα για τις πιθανότητες σχηματισμού κυβέρνησης, έπειτα από τη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του Λαϊκού Κόμματος για να συζητηθούν οι όροι που έχει θέσει το κόμμα των Cuidadanos για τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση. Μετά τη δίωρη συνεδρίαση αποφασίστηκε να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις με το κεντροδεξιό κόμμα που ήρθε τέταρτο στις εκλογές. Ομως η Ισπανία απέχει ακόμα πολύ από το να ξεπεράσει το οκτάμηνο πολιτικό αδιέξοδο.
Ο ηγέτης των Ciudadanos Αλμπερτ Ριβέρα, ο οποίος μέχρι τώρα έλεγε πως το κόμμα του θα απείχε στην ψήφο εμπιστοσύνης και επέμενε να απομακρυνθεί ο Ραχόι από την πρωθυπουργία, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα πως οι βουλευτές του κόμματός του θα στήριζαν κυβέρνηση με επικεφαλής το Λαϊκό Κόμμα εάν ο Ραχόι δεχόταν μια συμφωνία έξι σημείων, μεταξύ των οποίων μέτρα για τη διαφάνεια, για την αντιμετώπιση της διαφθοράς και την πολιτική χρηματοδότηση, καθώς και την άρση της ασυλίας για τους βουλευτές και κάποιες αλλαγές στο εκλογικό σύστημα. «Είμαστε ανοιχτοί στις προτάσεις» τόνισε ο Ριβέρα. «Οι Ισπανοί δεν έχουν άλλο χρόνο, θέλουν αλλαγή, αλλά θέλουν και κυβέρνηση».
Εκείνο που σίγουρα δεν θέλουν οι Ισπανοί είναι νέες εκλογές. Εκείνες του Δεκεμβρίου δεν είχαν αποτέλεσμα, καθώς τα κόμματα δεν συμφώνησαν σε μια κυβέρνηση συνασπισμού, και οι εκλογές του Ιουνίου, παρά την πρώτη θέση του Λαϊκού Κόμματος, ακόμα δεν φαίνεται να οδηγούν σε κάποιο πολιτικό συμβιβασμό. «Η Ισπανία χρειάζεται άμεσα κυβέρνηση» ανέφερε και ο Ραχόι που ετοιμάζεται για νέες διαπραγματεύσεις με τον Ριβέρα. Μια πιθανή συνεργασία των δύο κομμάτων θα ήταν ένα μεγάλο βήμα προς τον σχηματισμό κυβέρνησης, από μόνη της όμως δεν μπορεί να δώσει λύση στο αδιέξοδο.
Ακόμα και εάν συμφωνήσουν τα δύο αυτά κόμματα, δεν θα έχουν πλειοψηφία στη Βουλή, καθώς θα τους λείπουν επτά έδρες. Κι αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστούν την υποστήριξη των Σοσιαλιστών, προς τους οποίους έκανε έκκληση χθες ο Ραχόι. «Οι Ciudadanos έχουν κάνει βήματα μπροστά, όμως το Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν κάνει ούτε ένα» παραπονέθηκε. Μέχρι στιγμής οι Σοσιαλιστές και ο ηγέτης τους Πέδρο Σάντσεθ αρνούνται σταθερά να υποστηρίξουν μια κυβέρνηση Ραχόι.
Λίγο αργότερα ο Σάντσεθ επανέλαβε ότι συνεχίζει να αρνείται να στηρίξει τον Ραχόι για τον σχηματισμό κυβέρνησης. «Δεν ξέρουμε ακόμα πότε θα γίνει η ψήφος εμπιστοσύνης στη Βουλή, δεν ξέρουμε καν ακόμα εάν ο Ραχόι θα είναι ο υποψήφιος πρωθυπουργός» σχολίασε ο ηγέτης των Σοσιαλιστών. Ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός αρνήθηκε να απαντήσει στις επίμονες ερωτήσεις των δημοσιογράφων για το πότε θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης.
Το Λαϊκό Κόμμα είχε έρθει πρώτο στις εκλογές του Ιουνίου με 137 έδρες, δηλαδή 39 λιγότερες από την πλειοψηφία στη Βουλή των 350 εδρών. Οι Σοσιαλιστές ήρθαν δεύτεροι με 85 έδρες, η αριστερή συμμαχία Unidos Podemos έλαβε 71 έδρες και οι Ciudadanos 32. Εκτός από τους Σοσιαλιστές και η Unidos Podemos καθώς και άλλα μικρότερα κόμματα έχουν δηλώσει ότι θα καταψηφίσουν τον Ραχόι, που είναι πρωθυπουργός από το 2011, κάτι που σημαίνει πως δεν θα μπορεί να παραμείνει στη θέση του.
Εχουν περάσει ήδη 20 μέρες από τότε που ο βασιλιάς Φελίπε έδωσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ραχόι και το γεγονός πως δεν έχει ακόμα οριστεί ημερομηνία για τη διεξαγωγή της ψήφου εμπιστοσύνης προκαλεί πολιτική αβεβαιότητα ακόμα και στους Ciudadanos. «Το θέμα δεν είναι η ψήφος εμπιστοσύνης» απάντησε χθες ο Ραχόι προσπαθώντας να αποφύγει τη συζήτηση. «Το θέμα είναι να επιτευχθούν οι συμφωνίες και να σχηματιστεί κυβέρνηση». Πρόσθεσε μάλιστα ότι εάν δεν κατορθώσει εκείνος να σχηματίσει κυβέρνηση, «το πιο πιθανό είναι να επαναληφθούν οι εκλογές για τρίτη φορά. Κάτι που δεν έχει γίνει στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Κάπως έτσι, εδώ και οκτώ μήνες, η Ισπανία έχει υπηρεσιακή κυβέρνηση. Αργεί πολύ ακόμα να φτάσει το ρεκόρ του Βελγίου που βρισκόταν σε αντίστοιχη θέση για περισσότερο από ενάμιση χρόνο, όμως όλο και περισσότεροι αναλυτές αναρωτιούνται πλέον δημόσια: Κυβερνά κάποιος την Ισπανία αυτή τη στιγμή; Και αναρωτιούνται επίσης ποιο κόμμα τολμά να αναλάβει το βαρύ κόστος να οδηγήσει τη χώρα για τρίτη φορά στις κάλπες. Μέσα σε αυτό το κλίμα πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν από τους Σοσιαλιστές τουλάχιστον να απόσχουν από την ψήφο εμπιστοσύνης, ούτως ώστε να εγκριθεί η κυβέρνηση Λαϊκού Κόμματος – Ciudadanos, κάτι που όμως αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται πιθανό.
Ο Αντόνιο Μπαρόζο, υποδιευθυντής του ερευνητικού κέντρου Teneo, έγραψε σε χθεσινό του άρθρο ότι παρότι ο Ριβέρα άλλαξε την κατάσταση με την προσέγγισή του προς το Λαϊκό Κόμμα, η επανεκλογή του Ραχόι «δεν φαίνεται να είναι εξασφαλισμένη, καθώς ακόμα είναι αναγκαία η αποχή των Σοσιαλιστών από την ψήφο εμπιστοσύνης. Μια κυβέρνηση μειοψηφίας με επικεφαλής το Λαϊκό Κόμμα παραμένει το πιο πιθανό σενάριο (με πιθανότητες περίπου στο 60%), όμως δεν μπορεί να αποκλεισθεί και μια τρίτη προσφυγή στις κάλπες καθώς τα κόμματα φαίνεται πως δεν πρόκειται να αλλάξουν εύκολα τις θέσεις τους. Πάντως, οποιαδήποτε μεγάλη απόφαση σχετικά με το θέμα δεν θα ληφθεί πριν από την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου ή την πρώτη του Σεπτεμβρίου».
