Εχει περάσει ένας χρόνος από τότε που η ξαφνική υποτίμηση 1,9% του κινεζικού γουάν συντάραξε τις παγκόσμιες αγορές και δημιούργησε φόβους για ξέσπασμα συναλλαγματικού πολέμου. Εκτοτε η Κίνα προσπάθησε να κατευνάσει τις αγορές. Εκείνο όμως που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι κανείς, ούτε καν η Κίνα, δεν θα μπορούσε να κερδίσει σήμερα έναν πραγματικό συναλλαγματικό πόλεμο.

Ο πειρασμός βέβαια να κερδίσει μια χώρα πλεονέκτημα με το να κάνει το νόμισμά της πιο φθηνό δεν έχει εκλείψει. Τα τελευταία χρόνια αρκετές κυβερνήσεις απέφυγαν να παρέμβουν ευθέως στην αγορά συναλλάγματος, προτιμώντας να χρησιμοποιήσουν το εργαλείο της νομισματικής πολιτικής για να διατηρήσουν σε χαμηλά επίπεδα την αξία των νομισμάτων τους. Τις πολιτικές αυτές ακολούθησαν κυρίως η Ευρώπη και η Ιαπωνία. Δεν είναι ξεκάθαρο πάντως εάν η στρατηγική αυτή μπορεί να έχει ευρύτερα οφέλη. Επειδή σήμερα η παραγωγή προϊόντων γίνεται σε πολλές χώρες, υποβαθμίζεται το πλεονέκτημα μιας ανταγωνιστικής υποτίμησης. Ακόμη σε πολλές χώρες οι εξαγωγές έχουν πλέον μικρότερη σημασία για την οικονομία από όσο είχαν παλιότερα. Οι διακυμάνσεις στις ισοτιμίες είναι λιγότερο πιθανό να επηρεάσουν κλάδους-κλειδιά, όπως είναι τα προηγμένα βιομηχανικά προϊόντα, η πληροφορική, τα φαρμακευτικά προϊόντα και η διασκέδαση. Τέλος, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που αντισταθμίζουν τα οφέλη από μια υποτίμηση, όπως είναι η αβεβαιότητα που μπορεί να αποτρέπει τις επενδύσεις. Ενας συναλλαγματικός πόλεμος μπορεί να έχει αποτέλεσμα μόνο αν καταφεύγει στην υποτίμηση μία μόνο χώρα. Είναι αδύνατο να έχει κάθε κράτος ταυτόχρονα το πιο φθηνό νόμισμα.

© Bloomberg News

Ο Σατιαζίτ Ντας είναι πρώην τραπεζίτης. Το 2015 ήταν στη λίστα του Bloomberg με τα 50 άτομα που έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως σε οικονομικά θέματα.