Οταν ο Ματέο Ρέντσι, η Ανγκελα Μέρκελ και ο Φρανσουά Ολάντ συναντήθηκαν λίγες ημέρες μετά το βρετανικό δημοψήφισμα είχαν υπογράψει μια κοινή δήλωση με την οποία καλούσαν τη Βρετανία να εκκινήσει «το συντομότερο δυνατόν» τις διαδικασίες της αποχώρησής της από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο ιταλός πρωθυπουργός, η γερμανίδα καγκελάριος και ο γάλλος πρόεδρος θα συναντηθούν και πάλι την ερχόμενη Δευτέρα.

Σε αυτούς τους δύο μήνες ωστόσο έχουν αλλάξει πολλά. Γιατί η Ανγκελα Μέρκελ έχει μέσα στους επόμενους 12 μήνες τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις –τρεις τοπικές και μία εθνική. Για να ελαχιστοποιήσει επομένως τον κίνδυνο των απρόβλεπτων γεγονότων θέλει να επιμηκύνει στον χρόνο την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. Με άλλα λόγια, το σύνθημα τώρα δεν είναι «το συντομότερο δυνατόν» αλλά «όσο πιο αργά γίνεται». Και ο Ματέο Ρέντσι; Αυτός βλέπει μια χρυσή ευκαιρία: να δώσει στην καγκελάριο (αλλά και στη βρετανίδα πρωθυπουργό Τερίζα Μέι) τον χρόνο που χρειάζεται για να λάβει σε αντάλλαγμα χαλάρωση από τις Βρυξέλλες.

Είναι ένα «σου δίνω για να μου δώσεις», ένα «do ut des» στην προγονική γλώσσα του ιταλού πρωθυπουργού, από το οποίο ο ίδιος εξαρτά πλέον την πολιτική του επιβίωση. Ο Ρέντσι έχει ένα δημοψήφισμα μπροστά του, το οποίο μπορεί να αποδειχθεί τόσο καταστροφικό για τον ίδιο, τη χώρα του και την Ευρώπη όσο αποδείχθηκε το βρετανικό δημοψήφισμα για τον Ντέιβιντ Κάμερον, τη Βρετανία και την Ευρώπη. Ο λόγος είναι ότι ταύτισε την έκβαση του δημοψηφίσματος με την παραμονή του στην πρωθυπουργία. Ενα «Οχι» στη συνταγματική μεταρρύθμιση επομένως μπορεί να προκαλέσει την πτώση της κυβέρνησής του και να ανοίξει τον δρόμο για την εξουσία στο ευρωσκεπτικιστικό Κίνημα 5 Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο. Με ένα τραπεζικό σύστημα που πιέζεται ασφυκτικά και μια οικονομία που αδυνατεί να ανακάμψει, η πολιτική αστάθεια που θα προκληθεί μοιάζει με τον πυροκροτητή μιας βόμβας.

Ο ιταλός πρωθυπουργός προσπαθεί να αποτρέψει τον κίνδυνο με δύο τρόπους. Ο ένας είναι να αποστασιοποιηθεί από το δημοψήφισμα ελπίζοντας ότι οι ιταλοί ψηφοφόροι δεν θα απαντήσουν σε άλλο ερώτημα από αυτό που τους έχει τεθεί και αφορά τη συνταγματική αναθεώρηση. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ρέντσι δήλωσε ότι έκανε λάθος που ταυτίστηκε προσωπικά με το δημοψήφισμα. Αναλυτές σημειώνουν, ωστόσο, ότι μπορεί να είναι πολύ αργά. Και οι Ιταλοί να πάνε στις κάλπες όχι για εγκρίνουν ή να απορρίψουν τη μείωση των εξουσιών της Γερουσίας αλλά για να αποδοκιμάσουν ή να αποδοκιμάσουν την κυβέρνηση. Ο άλλος τρόπος είναι οι παροχές. Κι εδώ έχει σημασία το «ντιλ» με την Ανγκελα Μέρκελ. Αυτό που ζητάει εδώ και μήνες ο Ματέο Ρέντσι αλλά αρνούνται επίμονα το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες είναι να του επιτραπεί να μειώσει λιγότερο το έλλειμμα απ’ ό,τι έχει δεσμευθεί η Ρώμη. Πώς; Μειώνοντας κάποιους φόρους και δίνοντας αυξήσεις στους μισθωτούς. Με σειρά από τέτοια μέτρα που θα κινούνται στο άλλο άκρο της περιοριστικής πολιτικής, ο κεντροαριστερός Ρέντσι πιστεύει ότι η οικονομία θα εμφανίσει κάποια σημάδια ανάκαμψης και θα απομακρυνθεί από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης, στον οποίο κινδυνεύει να πέσει τώρα.

Στον Αγιο Στέφανο

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει κι ένα τουρ στον Αγιο Στέφανο, το νησάκι όπου είχε φυλακιστεί τη δεκαετία του 1930 από το φασιστικό καθεστώς ο Αλτιέρο Σπινέλι, ένας από τους ιδρυτές της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το τοξικό μείγμα και το ενδεχόμενο της έκρηξης

Ο ιταλικός κίνδυνος δεν αφορά μόνο τον ίδιο τον Ρέντσι. «Προσθέστε στις οικονομικές επιπτώσεις του Brexit τα κόκκινα δάνεια των ιταλικών τραπεζών και έχετε ένα τοξικό μείγμα που μπορεί να τινάξει στον αέρα την Ιταλία» δήλωνε στους βρετανικούς «Τάιμς» ο αναλυτής Ράι Μπαντιάνι. Και μια έκρηξη της Ιταλίας θα κάνει πολύ περισσότερα από το να ακουστεί στην ευρωζώνη. Από αυτήν την άποψη, η Ανγκελα Μέρκελ των τεσσάρων εκλογών έχει λόγους να κρατήσει την Ιταλία στον αφρό της θάλασσας. Και μάλλον πρέπει να δει κανείς έναν συμβολισμό στο γεγονός ότι Ρέντσι, Μέρκελ και Ολάντ θα συναντηθούν στο ιταλικό αεροπλανοφόρο «Γκαριμπάλντι».

Τελευταία Νέα