Στις αρχές του 2016, ύστερα από πολύμηνη καθυστέρηση, 4.000 «βαριές» υποθέσεις του ΣΔΟΕ μεταφέρθηκαν στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων. Περίπου 60 υπάλληλοι του ΣΔΟΕ, μέχρι πρότινος, μάζεψαν τα πράγματά τους από τα γραφεία τους στον τρίτο όροφο –στο επιβλητικό κτίριο της οδού Πειραιώς –και ανέβηκαν έναν όροφο ψηλότερα, στον τέταρτο. Ιδρύθηκαν τρία αυτοτελή τμήματα τα οποία υπάγονται στο Κέντρο Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου και οι 60 υπάλληλοι, πρώην ΣΔΟΕ, νυν ΓΓΔΕ, επικουρούν το έργο των οικονομικών εισαγγελέων κυρίως με υποθέσεις που σχετίζονται με τις διάφορες λίστες καταθετών του εξωτερικού. Συνολικά από τους 720 υπαλλήλους του ΣΔΟΕ οι 520 μεταφέρθηκαν στη ΓΓΔΕ (πολλοί περιμένουν ακόμα την τοποθέτησή τους) ενώ τόσο το ΣΔΟΕ όσο και η ΓΓΔΕ περιμένουν τις προσλήψεις που έχουν τάξει οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι.

Στα ράφια των ελεγκτών του ΣΔΟΕ έως το περασμένο φθινόπωρο, οπότε ψηφίστηκε η μεταφορά όλων των αρμοδιοτήτων του για τη διενέργεια φορολογικών και τελωνειακών ελέγχων στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, υπήρχαν χοντρικά 30.000 υποθέσεις.

Με τη μεταφορά των 4.000 στη ΓΓΔΕ, έμειναν περίπου 20.000 στα αζήτητα καθώς το ΣΔΟΕ δεν είχε πλέον αρμοδιότητα ελέγχου. Σε αντιδιαστολή με περίπου 6.000 υποθέσεις οι οποίες ενέπιπταν στις ελεγκτικές του αρμοδιότητες (επιδοτήσεις, συγχρηματοδοτούμενα έργα κ.ά.), οι 20.000 ήταν φορολογικού και τελωνειακού περιεχομένου. Αρμόδια για έλεγχο τέτοιων υποθέσεων είναι πλέον μόνο η ΓΓΔΕ, αλλά οι υποθέσεις βρίσκονταν στο ΣΔΟΕ. Μπέρδεμα.

Κάπως έτσι, κάθονταν οι φάκελοι στα ράφια του μεγάλου κτιρίου της οδού Πειραιώς και στο Κοινοβούλιο δόθηκαν αρκετές αφορμές για αντιπαραθέσεις. Η κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι καμία υπόθεση δεν θα παραγραφεί, η αντιπολίτευση έκρουε των κώδωνα του κινδύνου.

Σχεδόν έναν χρόνο μετά, η κυβέρνηση ψήφισε διάταξη νόμου με την οποία αυτές οι 20.000 «ορφανές» υποθέσεις μεταφέρονται στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και τώρα αρχίζει το επόμενο σίριαλ.

Προβληματισμός για την τύχη τους

Στους κόλπους της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, όπως μεταφέρουν αρμόδιες πηγές, επικρατεί προβληματισμός για την τύχη αυτών των υποθέσεων. Μεταξύ άλλων επισημαίνουν ότι πρόκειται για ένα τεράστιο αρχείο υποθέσεων, πολλές εκ των οποίων αφορούν πολύ παλιές χρήσεις με ενεργό τον κίνδυνο παραγραφής, άλλες είναι περιορισμένου ενδιαφέροντος, χιλιάδες αφορούν ανοίγματα τραπεζικών λογαριασμών ή γενικές υποθέσεις (π.χ. οι γιατροί του Κολωνακίου και άλλα τέτοια πολιτικά πυροτεχνήματα του παρελθόντος) και εν κατακλείδι θέτουν ένα βασικό ερώτημα: ποιος θα ξεκαθαρίσει την ήρα από το σιτάρι.

Το ελεγκτικό δυναμικό της ΓΓΔΕ είναι περιορισμένο, ήδη υπάρχουν χιλιάδες φρέσκες υποθέσεις οι οποίες συγκεντρώνουν και αυξημένες πιθανότητες είσπραξης φόρων και ξαφνικά έρχεται ένας τεράστιος όγκος υποθέσεων από τα βάθη του χρόνου, με αλλεπάλληλες παρατάσεις της περιόδου παραγραφής, να βγει στο προσκήνιο. Ο προβληματισμός της ΓΓΔΕ είναι τέτοιου μεγέθους ώστε τίθεται και ζήτημα ασφάλειας φύλαξης αυτών των στοιχείων δεδομένου ότι το κτίριο της Υπηρεσίας Ερευνών Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) στο Γαλάτσι, όπου και θα μεταφερθούν, παραμένει χωρίς φύλαξη.

Την ίδια ώρα, εφοριακοί επισημαίνουν τον κίνδυνο να παραγραφούν χιλιάδες υποθέσεις ενώ θέτουν και ζητήματα δραματικών καθυστερήσεων στην ουσιαστική μεταφορά των υπαλλήλων (500 από τους περίπου 700) του ΣΔΟΕ στη ΓΓΔΕ. Θεωρητικά και οι 500 έχουν μεταφερθεί. Πρακτικά υπάρχουν ανά την Ελλάδα πολλά προβλήματα. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η Λάρισα όπου από το παλιό ΣΔΟΕ ο διευθυντής, ο τμηματάρχης, τρεις ελεγκτές, ένας οδηγός και μία καθαρίστρια περιμένουν να μεταφερθούν σε νέο πόστο, στην ΥΕΔΔΕ η οποία βρίσκεται σε διαδικασία μετασχηματισμού για να υποδεχθεί τις χιλιάδες υποθέσεις του ΣΔΟΕ.

Η χαρτούρα και το elenxis

Πηγές του ΣΔΟΕ υποστηρίζουν ότι ήδη έχει γίνει καταγραφή τών υπό μεταφορά υποθέσεων ενώ τα στοιχεία έχουν μεταφερθεί και ηλεκτρονικά στο σύστημα elenxis. «Κάποια στιγμή βέβαια θα πρέπει να γίνει και η μεταφορά των φακέλων σε φυσική μορφή…» συμπληρώνουν. Κι αυτό σημαίνει, κατασχεθέντα ή παραλειφθέντα και δεσμευθέντα βιβλία, στοιχεία, έγγραφα, μέσα αποθήκευσης δεδομένων και αντικείμενα που σχετίζονται με τις υποθέσεις.

Βάσει του νόμου η καταγραφή των υποθέσεων σε ηλεκτρονικό αρχείο γίνεται με βάση –τουλάχιστον –τα ακόλουθα κριτήρια, εφόσον τα σχετικά στοιχεία για τη συμπλήρωση των κριτηρίων είναι διαθέσιμα: επωνυμία ή ονοματεπώνυμο του ελεγχόμενου, ΑΦΜ, ταυτότητα (ID) της υπόθεσης στα συστήματα elenxis ή Icis (για τις τελωνειακές), αντικείμενο εργασιών, εντολή – αντικείμενο και αιτία διενέργειας του ελέγχου, ελεγχόμενες χρήσεις, ημερομηνίες παραγραφής, το στάδιο ελέγχου και ενδεχόμενη εισαγγελική παραγγελία. Τα στοιχεία σε φυσική μορφή, άλλη υπόθεση.

Οι υπουργικές αποφάσεις για τη μεταφορά των υποθέσεων δεν έχουν ακόμη εκδοθεί. Οι διατάξεις ψηφίστηκαν στο τέλος Ιουλίου και ο νόμος δίνει περιθώριο δύο μηνών για τη μεταφορά τους. Ο νομοθέτης φρόντισε μάλιστα για την παράταση της παραγραφής των συγκεκριμένων υποθέσεων κατά τρία έτη.

Για χιλιάδες από αυτές τις υποθέσεις είναι η πολλοστή παράταση παραγραφής και η τύχη τους παραμένει άγνωστη. Με βάση τις ισχύουσες διατάξεις νόμου, οι υποθέσεις που μεταφέρονται αποκτούν προτεραιότητα προς έλεγχο από το έτος 2017 και επόμενα, αλλά όπως αναγνωρίζεται από αρμόδιες πηγές «είναι πρακτικά αδύνατο να ελεγχθούν στο σύνολό τους». Ενδεικτικό είναι ότι όσο οι υποθέσεις βρίσκονταν στο ΣΔΟΕ με τις παλιές του αρμοδιότητες «κάθε ελεγκτής ήταν χρεωμένος με 300 υποθέσεις, όταν ο μέσος όρος διεκπεραίωσης υποθέσεων ήταν πέντε στο εξάμηνο» όπως περιγράφει στέλεχος με γνώση. Με μαθηματική ακρίβεια είναι αδύνατο να ελεγχθούν όλες συμπληρώνει.

Το πολιτικό βάρος όμως έχει φύγει από τις πλάτες της κυβέρνησης. Πέφτει πλέον στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, η οποία από την 1η Ιανουαρίου 2017 γίνεται Ανεξάρτητη Αρχή ενώ το υπουργείο Οικονομικών θα μπορεί να υποστηρίζει ότι «εμείς κάναμε ό,τι έπρεπε για να μην παραγραφεί καμία υπόθεση». Ποιος θα τις ελέγξει και πότε, αλλουνού παπά Ευαγγέλιο.