Το 2004, λίγο πριν κερδίσει τις εκλογές, ο Κώστας Καραμανλής εξώθησε εκτός ΝΔ δυο στελέχη με αμιγώς φιλελεύθερη ταυτότητα: τον Στέφανο Μάνο και τον Ανδρέα Ανδριανόπουλο. Παρά τον εσωκομματικό θόρυβο, η πράξη εκείνη απάλλαξε το κόμμα από μια μόνιμη τριβή, επιτρέποντας στον αρχηγό, ανενόχλητος, να ξεδιπλώσει το διπλό σχέδιό του. Αφενός, περισσότερο πελατειακό κράτος. Αφετέρου, αδράνεια, περισσότερη αδράνεια στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, τα λεγόμενα «εθνικά θέματα» –με πρώτο την αποστασιοποίηση διά της σιωπής από τις εξελίξεις στο Κυπριακό και κυρίως από την έμμεση πριμοδότηση του Τάσσου Παπαδόπουλου στο δημοψήφισμα που, απορρίπτοντας το σχέδιο Ανάν, παρέτεινε την εκκρεμότητα της διχοτόμησης.

Τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό τον έφερε το μοντέλο Καραμανλή. Χρεώνεται η ΝΔ τη χρεοκοπία; Καταλυτικό ρόλο έπαιξε το δάνειο του υπουργού της Γιάννη Παπαθανασίου (60,5 δισ. ευρώ) και το παιχνίδι με τα ελληνικά ομόλογα. Αλλά, για να πούμε του στραβού το δίκιο, δεν είναι άμοιρο το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα, αφού οι βασικές αρχές του νεοκαραμανλισμού είχαν τη συναίνεσή του –συμπεριλαμβανομένου του ΠΑΣΟΚ πριν από το Μνημόνιο αλλά και διαχρονικά της ριζοσπαστικής και της κομμουνιστικής Αριστεράς.

Από τότε συνέβησαν πολλά. Η ΝΔ, με ηγεσία που δεν επιθυμεί να ταυτίζεται με τον καραμανλικό κρατισμό, προσπαθεί να βρει γραμμή πλεύσης. Προφανώς, δεν είναι κορόιδο ο Κυριάκος Μητσοτάκης να διασπάσει το κόμμα σε φάση ανόδου προς την εξουσία –άρα, γραμμή θα είναι η προσπάθεια ενσωμάτωσης εκείνης της περιόδου στη σημερινή κομματική ταυτότητα (έτσι εξηγούνται και οι χθεσινές δηλώσεις του Αδωνι Γεωργιάδη, που πάντως δεν κάλυψε τη δίωξη του Ανδρέα Γεωργίου της ΕΛΣΤΑΤ). Τα πρόσωπα και οι πολιτικές τού αύριο θα κρίνουν τις εξελίξεις. Το παρελθόν θα αφορά μόνο κάποιους καραμανλικούς που βρέθηκαν στην απέξω και τον ΣΥΡΙΖΑ που ενδιαφέρεται να δημιουργήσει ρωγμές στον κύριο αντίπαλό του.

Αλλωστε, το παρελθόν ανέκαθεν ήταν υπόθεση της Ιστορίας –που δεν μπορεί παρά να είναι αμείλικτη.