Φεβρουάριος 2015. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αφήσει πίσω τις προεκλογικές εξαγγελίες για άμεση κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και καλεί πλέον τον κόσμο να πληρώσει τον φόρο.
Ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης σε τηλεοπτική του συνέντευξη στο Mega ξεδιπλώνει τα νέα σχέδια της κυβέρνησης για αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από έναν νέο φόρο ακινήτων. «Δεν υπάρχει περίπτωση τα όρια για τη μεγάλη ακίνητη περιουσία να τα πάμε για την οικογένεια κάτω από τα 500.000 ευρώ με αναθεωρημένες τις αντικειμενικές αξίες» δηλώνει.

Ενάμιση χρόνο αργότερα, η κυβέρνηση διαπιστώνει μία ακόμη μεγάλη αυταπάτη. Εχοντας βάλει την υπογραφή της για εισπράξεις από φόρο ακινήτων ύψους 2,650 δισ. ευρώ, κυβερνητικά στελέχη αναγνωρίζουν πλέον ότι είναι πρακτικά αδύνατο να υπάρξει αφορολόγητο στον νέο φόρο ακινήτων, τον οποίο οραματίζονται και υπόσχονται για το 2017.

«Δεν θα υπάρξει αφορολόγητο, αλλά ο συντελεστής στο πρώτο κλιμάκιο του νέου φόρου θα είναι πολύ χαμηλός» αναφέρει κυβερνητικό στέλεχος, το οποίο μέχρι πρότινος αναζητούσε λύση για ένα έστω και μικρό αφορολόγητο της τάξης των 30.000 ευρώ.

ΜΑΤΑΙΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ. Την αναζήτηση αυτή είχαν κάνει για μήνες ολόκληρους το 2013 στελέχη της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ όταν προσπαθούσαν να αντικαταστήσουν το χρυσοφόρο χαράτσι (έσοδα 3 δισ. ευρώ) με έναν πολιτικά ανεκτό φόρο ακινήτων, ο οποίος θα γέμιζε με λεφτά τα ταμεία. Μάταια. Οσο κι αν χαμήλωναν το αφορολόγητο, για τους έχοντες ακίνητη περιουσία πάνω από 100.000 ευρώ, ο φόρος στα πρότυπα του ΦΑΠ ισοδυναμούσε με δήμευση περιουσίας. Κι αυτό διότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι Ελληνες έχουν ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας έως 100.000 ευρώ. Τα στοιχεία δείχνουν ότι περίπου 3 εκατομμύρια ιδιοκτήτες σε σύνολο 7,5 εκατομμυρίων έχουν ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας έως 50.000 ευρώ, ενώ στο κλιμάκιο από 50.000 έως 100.000 ευρώ (πάντα σε όρους πλασματικών αντικειμενικών αξιών ακόμα και μετά τη μείωσή τους) συνωστίζονται περίπου 1,5 εκατομμύριο ιδιοκτήτες.

Αν υποθέσουμε ότι εξαιρούνταν από τον φόρο τα 3 εκατομμύρια ιδιοκτήτες με περιουσίες έως 50.000 ευρώ, αυτομάτως 4,5 εκατομμύρια θα έπρεπε να μοιραστούν φόρο που βεβαιώνει πάνω από 3 δισ. ευρώ με τη φιλοδοξία να μπουν στα ταμεία 2,650 δισ. ευρώ. Πρακτικά και πολιτικά αδύνατο.

Αυτό είχε διαπιστώσει η συγκυβέρνηση του 2013, αλλά στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πήρε τρία ακόμα χρόνια για να το αντιληφθεί. Εως τότε απλά έταζε, χωρίς να έχει μετρήσει τα δεδομένα, κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και οικογενειακό αφορολόγητο 500.000 ευρώ.

ΕΠΙ ΧΑΡΤΟΥ. Στα σενάρια τα οποία έχουν αρχίσει να τρέχουν στο κυβερνητικό επιτελείο, η κεντρική ιδέα είναι ότι όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πληρώνουν ανάλογα με το ύψος της ακίνητης περιουσίας τους. Φέτος, 1,1 εκατομμύρια φορολογούμενοι γλίτωσαν τον ΕΝΦΙΑ –όπως και τα προηγούμενα χρόνια –καθώς ο φόρος που προέκυπτε ήταν χαμηλότερος από 1 ευρώ. Αν προχωρήσουν τα σχέδια της κυβέρνησης, του χρόνου και αυτοί θα πληρώσουν έναν μικρό φόρο.

Το τελευταίο σκαρίφημα φόρου ακινήτων προβλέπει, σύμφωνα με πληροφορίες, επιβολή φόρου στο άθροισμα της ακίνητης περιουσίας.

Τα αγροτεμάχια παύουν να εξαιρούνται. Η αξία τους θα υπολογιστεί εκ νέου και θα προστίθεται στην αξία οικοπέδων, σπιτιών και επαγγελματικών ακινήτων ώστε να εφαρμόζεται στη συνέχεια μια κλίμακα με όσο το δυνατό περισσότερους συντελεστές και κλιμάκια.

Μια πρόγευση του εύρους των κλιμακίων μπορεί να πάρει κανείς αν συγκρίνει την κλιμάκωση του ΦΑΠ του 2010 με τα έσοδα τα οποία απέδιδε και τις σημερινές προσδοκίες.

Ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας τον οποίο επανέφερε το 2010 η κυβέρνηση Παπανδρέου είχε οικογενειακό αφορολόγητο 400.000 και κλιμακωτούς συντελεστές από 0,1% έως 1%. Η ετήσια βεβαίωση φόρων δεν ξεπερνούσε τα 450 εκατ. ευρώ. Ο νέος φόρος θα πρέπει να είναι επτά φορές βαρύτερος από τον ΦΑΠ του 2010 για να οδηγήσει σε βεβαίωση εσόδων 3,2 δισ. ευρώ, όσα δηλαδή βεβαιώθηκαν φέτος από ΕΝΦΙΑ και συμπληρωματικό φόρο.

ΟΙ ΑΞΙΕΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ. Στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης, οι οποίοι αναμένεται να ξεκαθαρίσουν εντός της εβδομάδας, προκειμένου να δοθεί ένα στίγμα των αλλαγών από τον Πρωθυπουργό στη ΔΕΘ, ΕΝΦΙΑ και συμπληρωματικός φόρος καταργούνται. Παρελθόν σχεδιάζεται να αποτελέσει η βασική παραδοχή του ΕΝΦΙΑ για υπολογισμό της φορολογικής επιβάρυνσης με βάση τα τετραγωνικά και την αντικειμενική αξία. Ο φόρος θα υπολογίζεται σε συνάρτηση με τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας.

Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει επί ποίας αξίας θα υπολογιστεί ο νέος φόρος. Οι αντικειμενικές αξίες σχεδιάζεται να αλλάξουν και να αντικατασταθούν από εμπορικές, πλην όμως οι νέες τιμές δεν προβλέπεται να εφαρμοστούν πριν από τα μέσα του 2017. Επί του παρόντος καταγράφονται μεγάλες δυσκολίες μετάβασης στο νέο σύστημα υπολογισμού των αγοραίων τιμών.

Ερωτηματικό παραμένει επίσης τι θα γίνει με τους ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων, καθώς στη δήλωση στοιχείων ακινήτων Ε9 αποκαλύφθηκε πληθώρα λαθών. Φέτος τα αγροτεμάχια γλίτωσαν τον συμπληρωματικό φόρο στο παρά πέντε. Για να μην υπάρξουν λάθη το 2017, όταν τα αγροτεμάχια σε κάθε περίπτωση θα συνυπολογίζονται για τον λογαριασμό του φόρου, ενδέχεται οι ιδιοκτήτες τους να κληθούν να συμπληρώσουν ή έστω να τσεκάρουν για μία ακόμα φορά το Ε9.